Kahvaltı herkes için önemli bir öğündür. önemli öğünü olduğu için de olmalıdır! Çocuklar düzenli bıraktıklarında yaşam kaliteleri ve okula aç gittikleri için de mecburen kendilerini ilk ders arasında okul kantininde bulurlar. Bu da fast food ve abur cubur gibi sağlıksız yiyeceklere yönelmelerine sebebiyet verir. Oysa hızlı bir büyüme ve gelişme sürecinde olduklarından, çocukların mutlaka doğru ve dengeli beslenmeyle desteklenmeleri gerekir. Kadıköy Şifa Hastanesi'nden Beslenme ve Diyet Uzmanı Rabia Yurdagül, kahvaltının çocuklar için önemini sizler için anlattı.

Kahvaltının önemi

Günlerinin büyük çoğunluğunu okulda geçiren öğrencilerin beslenme düzenlerinde de birtakım düzenlemelerin yapılması, sağlıklı beslenme ve sağlıklı yaşamın devamlılığı için oldukça önemlidir. Özellikle çocuklarda hızlı bir büyüme ve gelişmenin olduğu okul çağlarında yeterli ve dengeli beslenme, sağlıklı gelişim ve büyümenin devamlılığı, artan enerji ve besin öğeleri gereksinimin karşılanması yanında beslenmeye bağlı sağlık sorunlarının oluşmasının engellenmesi adına da önemlidir. Yanlış veya yetersiz beslenme alışkanlıkları zayıflık ya da şişmanlık, diş çürükleri, kansızlık, kemik bozuklukları ve iyot yetersizliği gibi önemli hastalıklara sebebiyet verebilir.

Çocuklar neden kahvaltı yapmak istemez?

Sabah okula yetişme telaşı, erken kalkma nedeniyle görülen iştahsızlık, aç hissetmeme, biraz daha fazla uyuyabilme, kilo vermeye çalışma veya tüketime hazır bir öğünün olmayışı gibi nedenler çocukların kahvaltı öğününü atlayarak güne kahvaltısız başlamalarındaki belli başlı nedenlerdir. Ancak kahvaltı, günün en uzun açlığı olan gece açlığını takip ettiği için biten enerjinin tekrar alınabilmesi adına günün en önemli öğünüdür. Gece boyunca devam eden açlığın ardından kahvaltı öğününü atlamak, kan şekerinin düşmesine ve buna bağlı olarak yüksek şeker ve yağ içerikli besinleri yeme arzusunun doğmasına, öğrenme ve konsantrasyon kabiliyetinin azalmasına neden olur.

Kahvaltı, çocukların okuldaki başarısını etkiler mi?

Kahvaltı, kan şekeri olarak bilinen glikoz için kaynak oluşturur. Glikoz beyin için en önemli ve tek enerji kaynağıdır ve bir depoya sahip değildir. Çocuk veya yetişkin her birey normal beyin fonksiyonları için yüksek oranda glikoza ihtiyaç duyar. Kahvaltı yapan öğrencilerin konsantrasyon ve öğrenme kabiliyetlerinin daha yüksek olduğu, anlama ve algılamalarının ve sonuçta da okul başarılarının daha iyi olduğu yapılan pek çok çalışmayla ortaya konmuştur. Yapılan araştırmalarda kahvaltı öğününü tüketen öğrencilerin;

Sınıf içerisindeki başarısının daha fazla olduğu,

Kavrama yeteneklerinin daha iyi olduğu,

Problem çözme gibi konularda daha başarılı olduğu,

Beslenme bozukluklarından oluşan hastalıklara daha az yakalandıkları

Kilo kontrolünü daha iyi sağlayabildikleri ve kalp krizi riskiyle daha az karşı karşıya oldukları belirtilir.

Çocuklar kahvaltıda ne yemeli?

Kahvaltının içeriği bireyden bireye değişmekle beraber genel olarak karbonhidrat kaynağı olarak çavdar veya tam tahıl ekmekler ve kahvaltılık gevrekler önerilir. Ayrıca sebze ve meyveleri içeren, protein kaynağı olarak peynir, yumurta, süt ve yoğurdu içeren, yağ kaynağı olarak zeytin, ceviz, badem, fındık gibi besinleri içeren, doğal reçellerle veya pekmez gibi sağlıklı besinlerle zenginleştirilmiş bir menü tüketilmesi faydalıdır.

Evde kahvaltı yapma seçeneği olmayanlar için sandviç veya tost, servis-araba ya da okula gidince yenilmek üzere hazırlanabilir. Poğaça, simit, açma gibi besinler, hamburger, cheeseburger gibi besinler kahvaltı seçeneği olarak tercih edilmemelidir. Okulda geçirilen süre uzundur ve kahvaltı öğünü gün boyu ihtiyaç duyulan enerjinin karşılanması için yetersiz kalır. Bu nedenle kahvaltı, ara öğünler ve tüketilen öğle yemeğiyle mutlaka desteklenmelidir. Ara öğünler için taze ve kuru meyveler, ceviz, badem, fındık gibi yağlı tohumlar, kutu sütler veya doğal meyve suları taşınma pratikliği olan besinlerdir.

Ev yapımı kek veya kurabiye veya sebzeli-peynirli poğaçalar veya mini sandviçler de ara öğünler için tüketilebilecek alternatiflerdir. Kahvaltı ve ara öğün verilen okullarda ise menülerin içeriği mutlaka aileler tarafından kontrol edilmelidir. Öğle yemeği için okul kantininden fast food besinlerin tüketimi yerine yemekhaneden veya evden götürülebilecek öğünler tercih edilmelidir. Okul kantininde satılan besinler arasına sağlıklı seçenekleri ekleyip (örneğin süt, ayran, meyve gibi) sağlıksız olanların kontrolünün sağlanmaya çalışılması, yapılacak yiyecek seçimi için de önemlidir.

Okul yemekhanesinde sunulan yemeklerin ısı değerinin, sunumunun, temizliğinin ve içeriğinin uygun koşullarda olması kantinler yerine yemekhanelerin tercihinde önemli rol oynayacaktır. Evden yemek götürürken bozulacak, kokacak ya da yerken hijyen sorunu yaşatabilecek yemeklerden kaçınılmalı, tahıllı ekmekler ile hazırlanmış sandviçler (içeriğine her gün farklı bir malzeme katarak sıkılma ve tek tip beslenme önlenmelidir), taze ve mevsiminde meyve-sebze, söğüş yenebilecek sebzeler, kutu süt-yoğurt ve ayranlar, katkısız meyve suları, kuru yemişler, kuru meyveler gibi besinler tercih edilmelidir.

Hazırlayan: Aytülike KESKİN