Yaşantımızda zorunlu olarak yaptığımız şeylerin dışındaki eğlenceli, mutluluk verici işlerle uğraşmak hobi olarak tanımlanıyor. Çocukluk döneminde hobi edinmekse yaşam boyu olumlu etkiler bırakıyor kişiler üzerinde. Uzmanlar çocukları doğru hobi veya hobilere yönlendirmek için, işe önce onların hangi oyun ve oyuncaklara ilgi duyduğunu gözlemleyerek başlanması gerektiğini söylüyor. Çünkü böylece yoğun ilgi duydukları şeyleri ileride onlar için bir hobiye dönüştürmek ve kendilerinin bu seçimi yapmalarını sağlamak çok daha kolay olacaktır. Hobi kavramı ile tanışmaları ve örnek teşkil etmesi açısından anne babaların da farklı hobilerinin olması çocuklar için çok önemli. Psikolog İrem Fırat, hobilerin çocuk gelişimi üzerindeki olumlu etkilerini ve önemini anlattı.

Çocuklar üzerindeki etkileri

İlk çocukluk döneminden başlayarak çocukların hobilerle tanıştırılması önemlidir. Kazanılan hobiler, çocukların kişisel gelişimlerini, ilerideki hayatlarını, yaşam tarzlarını, seçtikleri mesleği, kariyerlerini doğrudan ya da dolaylı olarak etkiler. Bu nedenle, ebeveynler küçük yaşlardan itibaren, çocuklarının ilgi alanlarını gözlemlemeli, keşfetmeli ve yeteneklerinin gelişmesine fırsat vermelidir. Çocuklar hobilerle kendi kendilerine yetebilen, yeni ilişkilere ve paylaşıma hazır; keşfetmeye ve öğrenmeye istekli bir hale gelirler.

Oyun en önemli hobidir

Çocukların bazen her seferinde aynı oyuncaklarla aynı şeklide oynadığını gözlemleyebilirsiniz. Oyun çocuğun iç dünyasını dışarıya yansıtabilmesi, duygusal ilişkileri başlatabilmesi için bir araçtır. Çocuklar oyun yoluyla birikmiş enerjilerini uygun ve kabul edilebilir bir şekilde dışarı yansıtabilirler. Doğal ve aktif yollarla öğrenirler. Çocuklar oynadıkça duyuları keskinleşir; hayal güçleri ve yaratıcılıkları gelişir. Sosyal becerileri artar. Seçme, değerlendirme ve karar verme yetileri gelişen çocuklar daha öz güvenli bireyler olma yolunda adım atarlar. Oyun, çocukların dünyayı keşfinde onlara yardımcı ve yol gösterici olur. Çocuklar oynadıkları oyunlar sayesinde gerçek ve gerçek olmayanı ayırt edebilmeye, güçlü oldukları yanları keşfetmeye başlarlar ve zevk aldıkları hobileri seçerler. Örneğin; bebekliğinden itibaren, farklı tonlarda seslere duyarlı olan, müzikle beraber hareketlenen, müzikli oyunları tercih eden bir çocuk, ileri yaşlarda ilgisi ve yeteneğine uygun bir ses ya da müzik aleti çalmayı hobi edinebilir; hatta yetişkinliğinde mesleği haline getirebilir. Bir enstrüman çalmayı öğrenmek, taklit etme becerisini ve hafızayı destekler. Ya da küçüklüğünde uçurtma ile oynayan bir çocuk, biraz büyüdüğünde maket oyuncaklara ilgi duymaya başlayabilir ve yetişkinliğinde model uçak ya da arabalarla uğraşmayı bir hobi olarak seçebilir. Grupla çalışma ve kurala uyum becerisi gelişmiş iyi bir sporcu ya da takım oyuncusu da başarılı bir yönetici olmaya adaydır.

Farklı hobiler farklı gelişim alanlarını destekler

Hobiler sayesinde çocuğun dikkat ve konsantrasyonu, el göz koordinasyonu, ince-kaba motor becerileri, yaratıcılığı, algılaması, estetik anlayışı, soyut düşünme becerisi, sayısal ve sözel zekası desteklenebilir. İletişim, duyguları ifade etme, empati kurma ve sosyal becerileri gelişir. Grup becerilerini, grup içi uyumu, işbirliğini ve düzenli çalışmayı öğrenir. Gerçek performansını ve potansiyelini görmek çocuğun öz güvenini destekler; daha cesur davranabilmesini sağlar. Problem çözme ve zorluklarla başa çıkma becerisi kazanır. Beklemeyi, sabretmeyi, sırasını beklemeyi ve toplum kurallarını öğrenir. Bazı hobiler sayesinde de doğa ve hayvan sevgisi ile tanışabilir.

Çocukların kendilerine özel beceri alanları olduğunu unutmamak gerekir

Bazı çocuklarda sadece tek bir yetenek alanı öne çıkarken, bazılarında ise birkaçı baskın olabilir. Ve çocuklar baskın olan yeteneklerini kullanarak daha iyi öğrenebilirler. Öğrenemeyen çocuk yoktur aslında; sadece her çocuğun öğrenme şekli birbirinden farklıdır. Çocuğa uygun metodu keşfedip kullanabilmek onun daha kolay ve zevkli bir şekilde çalışmasını da sağlar. Örneğin; yabancı dil öğrenen çocuğunuzun sözel beceri alanları daha kuvvetli ise, kitaplar okuyarak ve kelime hazinesini genişleterek daha iyi öğrenir. Eğer görsel becerileri, hafızası baskınsa, video ve filmler izleyerek; müzikle ilgili hobilere sahipse yabancı şarkılar dinleyerek öğrenmek onun için daha kolay olabilir.

Hazırlayan: Aytülike Keskin