TRANSFONTANEL ULTRASON

Bebeğin yenidoğan döneminde beyin yapılarının incelenmesi çok önemlidir. Bu tetkikin radyasyonsuz yöntemleri yapılması da bir o kadar önemlidir. Transfontanel ultrasonun ne zaman yapılması gerektiğine genellikle yenidoğan çocuk doktorları karar verirler. Erken doğum olması halinde bebeğin beyin yapılarının tamamlanamamış olması ya da beyin kanaması riski görülen durumlarda başvurulur.

Transfontanel ultrason sırasında bebeğin beyin gelişim durumu değerlendirilir. Bebek beyninde hasarlar veya anomaliler olup olmadığı anlaşılır. Aynı şekilde bebeğin beyin dokusunda görülebilen bir takım genetik anomaliler de bu tetkik sırasında tespit edilebilir. Yine aynı şekilde serebrovasküler olay veya beyinde kanama olup olmadığı da bu tetkik ile anlaşılır.

Yenidoğan bebeklerin transfontanel ultrason ile incelenmesi fontanel (bıngıldak) açıklığın bulunması nedeniyle mümkün olabilmektedir. Bu bölümde kemik olmaması ultrason ile beyin dokularını inceleme imkanı sağlamaktadır. Bu nedenle bıngıldaktan yapılan bu tetkik bebek için zararsız bir tetkik yöntemidir.

KALÇA ULTRASONU

Ülkemizde doğum sonrası 2-6 ay arasında bu konuda deneyimli radyologlar tarafından ultrason ile tarama yapılmaktadır. İşlem ağrısızdır, radyasyon içermemesi sebebiyle de tercih nedenidir. Doğuştan kalça çıkığı - GKD, ne kadar erken teşhis edilirse o kadar kolay tedavi edilebilir. Geç fark edilirse ilerleyen yaşlarda yürümede aksamalara ve daha ciddi sakatlıklara neden olabilir. 2-6 aylar arası kalça ultrasonu yapılması için en uygun zamanlardır. 6. aydan sonra kalça ultrasonu yapılamaz, röntgen ile değerlendirmek gerekir. Röntgen de radyasyon içeren bir tetkiktir. Bu nedenle erken dönemde ultrasonla incelemek daha iyi olacaktır.

TİROİD ULTRASONU

Prematüre bebeklerde ve göbek kordonu hala düşmemiş olan yenidoğanlarda tiroid ultrasonu gereklidir. Tiroid bezi gelişmemiş, yeterince hormon salgılamıyor veya farklı bir yerde yerleşmiş ve az hormon salgılıyor olabilir. Bu nedenlerden ötürü yenidoğanlarda mutlaka tiroid ultrasonu da yapılmalı, tiroid bezi değerlendirilmelidir.

BÖBREK ULTRASONU

Böbrek ultrasonunun diğer adı renal ultrasondur. Böbrek ultrasonu renal ultrason olarak da bilinir ve bu tetkik hasta için oldukça kolay bir tetkiktir. Bu tetkik için hasta önce sırtüstü yatırılır ve karın bölgesine ultrason jeli sürülür ve ultrason probu ile böbreklere ultrason ile bakılır. Böbrek ultrasonu sırasında hastadan yana doğru dönmesi istenebilir. Burada amaç böbreğin ve çevre dokuların değişik açılardan görüntülenmesini sağlamaktadır. Böbrek ultrasonu esnasında hastanın yüzükoyun yatırıldığı da olur.

Böbrek ultrasonu esnasında hastanın sadece böbrekleri değil aynı zamanda mesanesi ve böbrekle ile mesanesi arasındaki kanallara da bakılır. Bu tetkik genellikle üroloji uzmanları tarafından istenir ve işlem radyoloji uzmanı doktorlar tarafından yapılır.

TÜM BATIN ULTRASONU

Karın bölgesine batın denilmektedir. Tüm batın ultrasonu, karnın üst ve alt yarısındaki tüm organların incelenmesine verilen isimlendirmedir. Karaciğer, dalak, pankreas gibi solid organlar değerlendirilir, bu organlarda büyüme olup olmadığı yer kaplayan kitle varlığı incelenir. Bunun yanı sıra barsaklar gözlemlenir; barsak hareketleri, barsakta genişleme olup olmadığı, barsak etrafında yer alan mezenterik lenf nodları incelenir, barsak düğümlenmesi olup olmadığı değerlendirilir.

Ayrıca prematüre bebeklerde böbrek üstü bezinde kanamalar olabilir, bunun değerlendirilmesi özellikle ultrasonla yapılabilir.

Alt batında yer alan mesane değerlendirilir, mesane etrafındaki yumurtalık ve rahim gibi organlar gözlemlenir. 8 yaşından önce yumurtalık ve rahim gelişimi mevcutsa erken ergenlik yönünden hızla takip ve tedavi gerekir.

YÜZEYEL ULTRASON

Tüm batın ultrasonu yüzeyel ultrasonla tamamlanırsa daha ayrıntılı inceleme sağlanmış olur. Apandisit, barsak ansları arasındaki lenf nodları yüzeyel ultrasonla daha iyi görüntülenebilir. Zaten bebeklerde ve küçük çocuklarda yağ doku az olduğundan detaylı inceleme yapmak konusunda oldukça yararlı bir tetkiktir.

SKROTAL ULTRASON

Skrotum içinde testis, epididim ve apandisit yer almaktadır. Skrotum içindeki yapılarda enfeksiyon, torsiyon, kanama çocukluk yaşlarında sık olabilir. Genellikle de ağrıyla kendini gösterir. Ayrıca nadir de olsa kitleler gelişebilir. Tüm bunlar ultrasonla değerlendirilerek neden ortaya konulabilir. Ne kadar erken tanı konulursa tedavi o kadar başarılı olur. Skrotal ağrı acil bir durumdur; çünkü torsiyona bağlıysa 72 saat sonra testis kaybedilebilir!

Çocuklara uygulanan ultrason taramaları bu konuda deneyimli radyologlar tarafından yapılmaktadır. İşlem ağrısızdır, radyasyon içermemesi sebebiyle de hastalıkların teşhisinde yaygın olarak tercih nedenidir.