Ani mevsim değişikliğiyle birlikte görülen gribal enfeksiyon belirtileri küçük bedenleri ve bebek bekleyen anne adaylarını yaşam kalitesini olumsuz etkilemeye başladı. Sonbahar döneminde yapılan "Grip Aşısı" ile uzun bir süre korunmak veya hastalığı günlük yaşam kalitesini düşürmeden hafif bir şekilde geçirmek mümkün. Eğer grip aşısı konusunda endişeleriniz varsa, Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Altuğ Semiz'in anne adaylarına;Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Özlen Kaya Çardak'ın ise çocuk sahibi anne babalara önerilerini mutlaka okuyun.

Çocuklarda grip

Aniden ortaya çıkar

Grip 'Influenza' virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Her kış ve ilkbaharda salgın yapabilen, hastayı yatağa düşürecek kadar şiddetli şikayetlere yol açan ve yüksek ateşle seyreden bir enfeksiyondur. Soğuk algınlığı ve grip farklı enfeksiyonlar olmasına rağmen, halk arasında aynı hastalık gibi algılanır. Oysa grip belirtileri aniden ortaya çıkar ve üşüme, halsizlik, yorgunluk ve ateş yükselmesi ile birlikte görülür. Yaygın vücut ve baş ağrısı, özellikle göğüste rahatsızlık (baskı, ağrı) hissedilir. Bu tabloya kuru karakterde bir öksürük eşlik edebilir. Hasta öksürdüğünde milyonlarca virüs havaya yayılır ve sağlıklı insanlar da hava yoluyla bu virüsü alır. Eğer kişinin virüse karşı bağışıklığı yoksa 1-4 gün içinde hasta olabilir. Bu yüzden, insanların toplu bulunduğu kalabalık yerler gribin bulaşması için riskli alanlardır. Özellikle çocuklar okuldan kaptıkları mikrobu evlerine getirerek, diğer aile bireylerine hastalığı bulaştırabilir. Virüs dış ortamda 2-8 saat varlığını sürdürebilir.

Yaşlılar ve çocuklar risk altında

Grip hastalığı, bağışıklık sistemi normal çalışan kişilerde genellikle sorunsuz atlatılırken yaşlılarda (özellikle 65 yaş üstü) ve 2 yaş altındaki bebeklerde tehlikeli bir seyir gösterebilir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre; her yıl dünyada milyonlarca kişi gripten etkilenmekte ve bu hastalığa bağlı sorunlarla 350-400 bin kişi hayatını kaybetmektedir. Çocuklar daha fazla kalabalık ortamlarda bulundukları için gribi kolaylıkla alıp bulaştırabilirler. Grip virüsü sürekli tip değiştirir Grip, bir virüs hastalığı olduğundan antibiyotik tedavisine yanıt vermez. Hastalara genellikle bol sıvı alımı, yatak istirahati ve belirtilere yönelik ilaç kullanımı önerilir. Bu nedenle gripten korunma grip tedavisinden daha önemlidir. Gripten korunmak için ise, grip aşısı önerilir.

Grip virüsü sürekli tip değiştiren bir virüs olduğundan

Dünya Sağlık Örgütü her yıl yeni aşı hazırlar. Aşı, 3 tip ölü virüs içerir. Uygulandıktan sonra etkisinin ortaya çıkması 10-15 gün kadar sürer.

Aşının zamanı

Aşı uygulamalarının, grip sezonu başlamadan Eylül, Ekim ve Kasım aylarında yapılması önerilir. Özellikle yaşlılar ve küçük çocuklar (5 yaş altındakiler) grip için risk grubu oluşturduklarından ne kadar erken aşılanırlarsa aşı o kadar etkili olur. İlk kez aşılanan 9 yaş altı çocuklara 1 ay ara ile 2 doz aşı gerektiğinden ilk dozların Eylül-Ekim ayları içinde yapılması önemlidir. Özellikle yaşlılar ve küçük çocuklar (5 yaş altındakiler) grip için risk grubu oluşturdukları için ne kadar erken aşılanırlarsa aşı o kadar koruyucu olur. Sağlıklı çocuklarda grip aşısı zorunlu bir aşı değildir. Ama 6 ay-2 yaş arası bebeklerde grip ağır seyredebileceği ve hastane yatışı gerektirebileceği için, ailenin de sosyal durumu göz önüne alınarak aşı yapılır. 2006 yılından beri APA (Amerikan Pediatri Akademisi) 6 ay-5 yaş arası çocukların aşılanmasını önermektedir. Normalde hiçbir sorunu olmayan sağlıklı insanlarda grip 6-7 gün içinde düzelir ve ciddi sorunlara neden olmaz. Ancak sağlıklı bile olsalar hastalandıkları takdirde çevreye bulaştırma riski yüksek olan kişilerin (öğretmenler, bankacılar, sağlık personelleri gibi) aşı olmaları önerilir. 6 ay-3 yaş arası çocuklara yarım doz, 3 yaş üzerindeki çocuklar ve erişkinlere tam doz aşı uygulanır. 9 yaş altında aşı yapılan çocuk eğer ilk kez aşılanıyorsa 1 ay ara ile 2 doz aşı yapılır.

6 aydan küçük çocuklara aşı yapılmaz

Grip aşısı olacakların bu aşıyla tüm soğuk algınlığı virüslerine karşı korunması mümkün değildir. Bu nedenle aşı sonrası böyle bir beklenti içine girmek yanlış olur. Sağlıklı her çocuğun yılda 7-8 kez soğuk algınlığı geçirmesi normaldir. Yuvaya gidenlerde bu sayı daha da artabilir. Grip aşısı inaktif bir aşıdır, yani canlı aşı değildir. 6 aydan küçükler ve hamileliğin ilk 3 ayındaki kadınlara aşı yapılmaz. Bunun yanında; 65 yaşından büyükler (özellikle huzurevi gibi ortamlarda bulunanlar), kronik hastalığı olanlar (Astım, bronşit, şeker hastalığı, kronik böbrek hastalığı), bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler (Kanser tedavisi görenler, kronik kan hastaları) ve uzun süreli aspirin tedavisi alacak olan kişiler kesinlikle aşı yaptırmalıdır.

Hamilelerde grip

Aşı anne karnındaki bebeği de korur

Aşı sonrası annede gelişen antikorlar bir miktar bebeğe de geçerek yaşamının ilk aylarında onu da gribe karşı koruyacaktır. Grip aşısı canlı virüs içermediğinden hamilelik döneminde kullanılmasının bir sakıncası yoktur. Grip aşısı aynı zamanda emziren annelere de güvenle yapılabilir. Aşı, kas içi enjeksiyon olarak koldan yapılır. Anne adaylarının grip sezonunda hamileliklerinin ikinci ve üçüncü aylarında grip aşısı olması önerilir. Grip aşısı hamileliğin her döneminde güvenli olsa da, ilk ay çok gerekli olmadıkça ilaç kullanımından kaçınmak ve aşının bu dönemin sonunda yaptırılması daha uygundur.

Grip doğum sonrası bebeğe de geçer

Hamilelik sırasında kalp atım hızında, kalbin pompaladığı kan miktarında, oksijen tüketiminde, akciğer kapasitesinde ve bağışıklık sisteminde ortaya çıkan fizyolojik değişiklikler gribe bağlı komplikasyonların görülme olasılığını artırır. Hamileliğin son dönemlerinde gribe yakalanan bir anne adayının doğum sonrası hastalığın bebeğe geçme riski fazladır.

Hazırlayan: Şenay Çelik