Hamilelikte alınan kilolar can sıkıcıdır ve her anne bir an önce bu kilolarından kurtulmak ister. Ama bir yandan da sütü azalmasın diye daha çok yemeye eğilim ortaya çıkar. Özellikle süt yapar inancıyla tüketilen tatlılar, helvalar, şekerli sular bu kısır döngüyü daha da içinden çıkılmaz bir hale getirir.
Oysa iyi ve doğru bir beslenme hem annenin vücudunun korunmasına ve kilo kontrolünün sağlanmasına hem de bebek için daha fazla ve kaliteli süt üretimine yardımcı olur. Emzirme döneminde anne sütünün kalitesini ve miktarını etkilemeden sağlıklı beslenmenin püf noktalarını Özel Beyoğlu Avusturya Sen Jorj Hastanesi'nden Beslenme Uzmanı Sema Mamak anlattı.
Anne ilk 6 ay kilo vermek için hırs yapmamalı
İlk 6 ay bebeğin yeterli beslenmesi çok önemlidir. Çünkü büyümekte olan bebeğin zihinsel fonksiyonları bu dönemde güçlenir ve eğer beslenmesi yetersiz kalırsa zihinsel gelişiminde sorunlar olması kaçınılmazdır. Anne kilo vermek için hırs yapmamalı, acele etmemelidir. Özellikle bu ilk 6 aylık hassas dönem geçip, bebeğin ek besinlere başladığı dönemde, yani beslenme konusunda anneye olan bağlılığı bir nebze de olsa azalınca anne zayıflamak adına daha sağlıklı adımlar atarak ve sakin tavırla kilo vermeye başlayabilir. Bu dönemde kilo kaybetmek için hesapsızca yapılan, kalori bakımından kısıtlı, süt yaptığına inanılan tek tip besinlerle beslenmek sütün azalmasından başka hiçbir işe yaramayacaktır
Kilo vermek için gerekli koşullar…
İlk 6 ay yeterli ve dengeli beslenerek bebeğin beslenmesi maksimum düzeyde tutulmalıdır.
Annenin günlük kalori ihtiyacı, vitamin ve mineral gereksinimi iyi hesaplanmalıdır. Bunu anne tek başına yapamaz. Çünkü emzirme döneminde anne sütünden dolayı günlük kalori ihtiyacı yaklaşık 500-600 kalori artar. Bunun için diyetisyene veya doktorunuza danışabilirsiniz.
Kilo vermek için kalorisi düşük olan ancak süt yaptığına inanılan besinlere yönelmekten kaçınmak gerekir. Aç kalmak öncelikle sütün azalmasına neden olacak ve bu kısıtlı diyeti yaptığınız sürece pusuya yatan iştahınız gün gelecek kontrol edilemeyecek hale gelecektir ve kurtulmak istediğiniz kilolar fazlasıyla geri dönecektir.
Kilo verdirdiğine inanılan, elden ele dolaşan diyetlere uymak sütünüzün azalmasına, kalitesiz ve sahte kilo kaybına, psikolojik olarak mutsuzluğa, asabiyete ve sütünüzün yetersizliğinden dolayı bebeğiniz aç kaldığında, bebeğine yetmeyen anne duygusunu yaşamanıza neden olacaktır. Sahte kilo kaybı; aç kaldığınız için vücudunuzun su ve kas kitlesini kaybetmesine karşın, asıl problem olan yağ kitlesinin hala sizinle olması durumudur.
Kilolardan kurtulmak için yapılması gerekenler…
Emzirme döneminde kilo vermenin ilk ve en kolay yolu; içinde bulunduğunuz fizyolojik döneme uygun davranmak ve bebek her ağladığında emzirmektir. Anne sütüyle beraber yaklaşık 700 kkal enerji bebeğe aktarılacaktır. Emzirmede yetersizlik varsa bu rakam azalacaktır. Fazla süt üretimi için de ilk kural bebeği çok emzirmektir. Laktasyon sürecindeki en önemli uyarıcı bebeğin anneyi emmesidir. Çok emzirmek; çok süt üretimi, çok süt üre timi; kilo kaybına destek demektir.
Haftada yarım kiloyu aşmayacak şekilde kilo kaybı hedeflenmelidir. Haftada 1 kilodan fazla kilo kaybı sahte kilo kaybı olacak, annenin psikolojik ve fizyolojik düzenini, süt salınımını olumsuz etkileyecektir. Eğer kısa süre için kaliteli şekilde kaybedilmesi mümkün olmayan rakamlar hedeflenir ve belirlenen sürede bu rakamlara ulaşılmazsa psikolojik olarak "kilo veremeyeceğim" düşüncesi oluşacak ve hayal kırıklığıyla birlikte mutsuzluk baş gösterecektir.
Annenin günlük kalori ve vitamin mineral ihtiyacı iyi hesaplanmalı ve yeterli, aynı zamanda dengeli beslenme düzeniyle anne gereksinimlerini karşılamalıdır. Bu ihtiyaçlarını 3 ana 3 ara öğün şeklinde protein, karbonhidrat ve yağ yönünden dengeli olacak şekilde karşılamalıdır.
Günlük sıvı ihtiyacına çok dikkat etmek gerekir. Meyve suyu, çorba, ayran, su gibi içeceklerle susuzluk giderilmeli, anne sütüyle kaybedilen sıvı ihtiyacı mutlaka karşılanmalıdır.
Sağlıklı tuvalet düzenine sahip olmak kilo kaybında çok önemlidir. Bu düzeni sağlamak için beslenmenizde özellikle posa yönünden zengin besinlere bolca yer vermek gerekir. Sebze ve meyveler, kuru baklagiller, kuru meyveler posadan yönünden zengindir.
Fiziksel aktivite yönünden hafif tempolu günlük yürüyüşler metabolizma hızınıza katkı sağlayacak ve kilo kaybınıza destek olacaktır.
Mucize besin yoktur! Tek başına tüketmekle kilo verdiren, süt miktarını artıran, iştahı kapatan, yağları eriten hiçbir besin yoktur. Dolayısıyla kilo verdirdiğine ya da iştahı kapattığına inanılan ve bu şekilde zayıflayacağını düşünen anneler metabolizmalarını bozmaktan başka hiçbir şey yapmamış olurlar.
Hazırlayan: Aytülike KESKİN
