TRT çocuk kanalında yayınlanan bir çizgi film var. Adı kardeşim Ozi. Ozi down sendromlu bir çocuk. Annesi, babası, ablası ve dedesiyle yaşıyor. Hayat dolu, kıpır kıpır, biraz yavaş konuşuyor ve öğrenmek için sorular soruyor. Ancak bir annenin sosyal medyada ana karakter Ozi'nin "fiziksel görünümü ve konuşmasının, kızının gelişimini olumsuz etkilediğini" iddia ederek yayının durdurulması yönünde şikâyeti bu konuda toplumsal bir yaranın da varlığını görünür hale getirdi. Aslında kendi çocuğumuz dışında, farklı olan diğer çocuklara tahammülümüz yok mu? Çocuklarımızdan farklılıkları saklayarak onları izole bir hayatın içinde mi yetiştiriyoruz? Peki, büyüdüklerinde kendilerinden farklı insanların olduğunu gördüklerinde ne tutum sergileyecekler? Bir anne-babanın bu konuda sergileyeceği en doğru tavır nedir?
ROL MODEL AİLE
Öncelikle saydığımız tüm bu sorulara cevaplar vererek kendimizle yüzleşmeliyiz. Biz bu farklılıkları kabul edersek çocuğumuzda edecektir ve bunun hayatın bir parçası olduğunu anlayacaktır. Çünkü çocuk, rol model olarak en yakınındaki kişiyi alacaktır.
Odyoloji ce Konuşma Uzmanı Uzman Sevda Karaca Al'da bu konuya dikkat çekiyor: "Farklılıklarla yaşamak için küçük yaşta eğitim görmek gerekir. Farklılıklara karşı evdeki anne baba nasıl tutum sergilerse çocukta aynı tutumu sergiler. Çünkü çocuklarımızın rol modeli biz anne ve babalarız. Eğer annenin, babanın tutumu olumlu ise farklı bir durumla karşılaşmış olan çocuğun tutumu da olumlu olur. Doğal olarak olumsuz anne-baba tutumu gözlemleyen çocuk ise olumsuz tutum geliştirir."
FARKLILIKLARI KEŞFETSİN
"Daha çok küçük yaşlarda çocuklarımıza, farklı gelişim gösteren akranlarını tanıtmanız gerekir ki büyüdüklerinde beraber yaşayıp, onların yaşamlarına ve haklarına saygı göstersinler" diye devam ediyor Al. "Bunu sağlamanın en iyi yolu ise hikâyeler, oyunlar ve masallardır.
Kardeşim Ozi çizgi filmi, farkındalık oluşturması açısından önemli bir yapım. Toplumla bütünleşmeyi, farklılıkları keşfetmeyi daha küçük yaşlarda çocuklara öğretebilecek bir çalışma. Toplumda yaşayan bireylerin, farklı gereksinimi olan bireylerle yüzleşmesi gerekir. Çizgi filmi izlerken anne, çocuğun sorularına doğru cevap verdiği takdirde çocuğa farklılıkları öğretmiş ve farkındalık oluşturmuş olur."
SORULARINI CEVAPLAYIN
Çizgi filmi izleyen çocuğumuz Ozi'nin neden yavaş konuştuğunu sorduğunda nasıl cevaplamalıyız diye soruyorum Al'a: "Bazı arkadaşlarının geç konuşabildiğini, bazılarının sık tekrarlarla öğrendiklerini söyleyebilir, özel gereksinimi olan yaşıtlarının da eğitim aldıklarını, okula gittiklerini ve böylece bir şeyler öğrenebildiğini ona ifade edebilirsiniz.
Farklı özelliklere sahip bireylere karşı olumlu tutum gösteren çocuk, kreşe ya da okula başladığında bu bireylerden korkmak ya da onları dışlamak yerine, onlara destek olur, özelliklerini bilir ve haklarına saygı duyar. Toplum içinde karşılaştıklarında birlikte yaşama konusunda olumlu gelişim sağlamış olurlar. Bu kabullenme düzeyine erken yaşta ulaştırmak bireylerin gelecekte farklılıkları olan bu bireylerle iyi ilişkiler kurmalarını ve onları kabullenmelerini sağlayacaktır.
Toplumun tüm kesimleri bu konularda bilgi sahibi olursa toplumsal bütünleşme gerçekleşecektir. Bunun eğitimi öncelikle ailede, daha sonra okulda ve son olarak toplumda gerçekleşecektir."
OYUNLA ÖĞRENİYOR
Odyoloji ve Konuşma Uzmanı Sevda Karaca Al, 2 yaşındaki Rüzgar Ala'ya elindeki kartları gösterip oyun oynatarak aile bireylerini öğrenmesini sağlıyor.
