Vaktiyle her ne kadar dönemin 'elit'leri tarafından anlaşılmasa, kendisini seven halka yılbaşından yılbaşına 'kıyak' kabilinden TRT'de yer açılsa da; Türk müzik tarihine en okkalı harflerle ismini çoktan yazdırdı Orhan Gencebay... Yüzlerce hit üretti. Türk müziği makamlarından rock'a, flamenkodan Arap hatta Hint müziğine farklı koridorlarla gezindi... Sıkı bir enstrüman üstadı ve farklı bir kompozitör olarak sözleriyle de aşkın, kaderin, varoluşun, insanın dünyadaki, dünyanın insandaki anlamının peşine düştü... İşte Türkiye'de bir ilk olarak da, bir grup sadece Orhan Gencebay şarkıları çalmak, onun anlam dünyasında keşifler yapmak üzere yola çıktı: Serbestik Band. Grup yurt dışında pek çok örneği olan, sadece bir tek bir grup ya da müzisyene odaklanan 'tribute band'; Türkçeye şöyle uyarlarsak "saygı grubu" olarak ilk. Serbestik Band sadece Orhan Gencebay şarkıları düzenleyip, çalıyor, söylüyor... Orhan Gencebay'a ait ne kadar plak, kaset, CD varsa hatmetmişler. Ve hatta röportajlardan, kitaplara kendisiyle ilgili pek çok dökümanı incelemişler. Son dönemde sosyal medyada yaptıkları şarkı paylaşımları ve konserleriyle adlarından sıkça söz ettiriyorlar. Albümlerinin ise eli kulağında.
GENCEBAY AŞKI BABADAN
Konserlerinde sayıları her ne kadar 16'ya kadar çıksa da, kemik kadro dört kişi. Projenin fikir babası, telli sazlar ve vokalde Atilla Aydoğdu, klavyede Archill Veltauri (aranje ve kompozisyonlar da ona emanet), davulda İsmail Ozan, klarnet ve saksafonda Kürşat Erbaş... Serbestik Band'in kurucusu Atilla Aydoğdu Elazığlı. Orada doğup büyümüş. Elazığ Musiki Cemiyeti'nde yetişmiş. Üniversite için İstanbul'a gelmiş ve burada kalıp müziğe devam etmiş. Önce grubun adından başlıyor söze Aydoğdu: "Orhan Gencebay yıllardır yaptığı müziğinin tanımının arabesk olmadığını söyler. 'Türk müziği içinde serbest çalışmalar yapıyorum' der. Ben üniversitedeyken Gencebay'ın bir paneline katılmıştım. Aklımda yaptığı müzik türüyle ilgili, 'Serbestik Müzik' diye bir tanım vardı. Bunu kendisine söyledim. Doğru buldu. Aradan birkaç sene geçti. Bir televizyon programında uzun bir söyleşisi vardı. Orada benden ve bu tanımdan bahsetti. İşin ilginci birkaç sene önce, Kadıköy'de bir sahafta bu televizyon programının deşifre edilmiş kitabına rastladım. Böyle bir kitap olduğundan bile haberim yoktu. Orada da bu tanımı görüp tekrar hatırladım. Ve gruba bu ismi uygun gördük..."
SERBEST ÇALIŞMA
Aydoğdu'nun Gencebay sevgisi çocukluğundan geliyor: "Babamın ben bebekken teybe söyleyip kaydettiği bir şarkı vardı. Gencebay'ın Kaderimin Oyunu şarkısı. 'Orhancı'lar bu sevgiyi ailede görürler. Eski Türkiye'nin elitleri hep burun kıvırmıştı bu müziğe, ama bugün moda oldu ilginçtir. Orhan Gencebay'ı ilk dinlediğimde de, bugün de, uhrevi bir dünya hissediyorum. Aşkın bir aşk... Tasavvuf da var, insanı insan yapan değerler de var, nasıl yaşamamız gerektiğine dair ipuçları da..." Grubun klavyecisi ve kompozitörü Archill Veltauri, Gürcü kökenli. Gürcistan'da konservatuarda kompozitörlük eğitimi almış. Atilla Aydoğdu'yla önce başka işler de yapmışlar. Sonra bu projeye de dahil olmuş. O da bir kompozitör gözüyle Gencebay müziğini şöyle anlatıyor: "Orhan Gencebay dünya müziği icra ediyor. Gencebay'ın müziğinde hem Türk müziğinin derinlikleri var, hem rock var... Arap ve Hint müziği var. Sayısız tema var. Bir şarkısından 10 tane şarkı çıkar. Bir de sözler ve müzik birbirini müthiş tamamlıyor. Teatral bir havası var. Mesela Aklım Takıldı bir şüphe şarkısıdır. Müziği de bu temayı öyle güzel verir ki! 'Damla damla' der sözde mesela, kemanlar damla sesi çıkartır. İnsanı şaşırtan öğeler, temalar var." Grubun en genç üyesi davulcu İsmail Ozan. 24 yaşında: "Orhan Gencebay'ı tanıdıkça, müziğinin içine girdikçe onun ritim dünyasının da çok farklı ve zor olduğunu gördüm. Çok değişen bir ritim anlayışı var. Ölçüleri melodilere bağlı olarak değişiyor... O yüzden Orhan Gencebay çalmak heyecan verici" diyor. Serbestik Band'in klarnet ve saksafon üstadı Kürşat Erbaşı İTÜ Devlet Konservatuvarı mezunu. Aynı zamanda TRT sanatçısı. Elbette diğer arkadaşları gibi onu da Gencebay'a müzisyen olarak bağlayan pek çok şey var: "Üstadımızın Kader Diye Diye şarkısının sadece ara nağmesinde en az dört-beş makam geçişi var. Öyle müthiş bir kurgusu var ki müziğinin, size sürekli farklı müzikal ve ruhani koridorlar açıyor. Bizler de Orhan Gencebay müziğinin gizemli koridorlarını keşfediyoruz."
"BU YOLDA DEVAM EDİN EVLATLAR"
Serbestik Band üyeleri geçtiğimiz günlerde Orhan Gencebay'ı ziyaret edip kendisinden bir nevi icazet almış. Kayıtlarını dinletmiş... Yaklaşık üç saat sohbet etmişler. Grup üyeleri görüşmeyi şöyle anlatıyor: "Gencebay'ın hoşgörüsü, derinliği ve bilgeliği bir imaj değil. Kendisiyle birebir görüşen her insanla tek tek ilgilenen gerçek bir gönül adamı. Uzun uzun konuştuk... Hayattan, felsefeden, tasavvuftan, aşktan, kaderden ve kederden konuştuk. Her konuyu müthiş detaylarından bir bilge gördük karşımızda... Müziğimizi dinledi ve 'Berhudar olun, bu yolda devam edin evlatlar' dedi. Bundan büyük mutluluk olamaz bizim için."