Nordik Diyeti, her gün daha fazla sebze, meyve, tam tahıllardan çavdar, yulaf, deniz ve gölden su ürünlerini, yüksek kalite etten çok az miktarda yenilmesini tavsiye ediyor. Vahşi yaşamdan daha fazla yiyecek, mümkünse organik, katkı maddelerinden uzak, mevsiminde üretilmiş besinler ile evde hazırlanmış yemeklerin tüketimine öncelik verilmesinin önemini vurguluyor. Ve en önemli ilkesi de daha az atık oluşturmak.
Nordik Diyeti'nin lezzeti, sağlığı, yemek kültürünü ve çevre koşullarını göz önüne alan prototip bölgesel bir diyet olduğunu belirtmek gerek. Bu tip bir beslenme doğal çevreyi korumakta ve pahalı olmayan bütçe ile çok etkin bir şekilde sağlıklı yaşamayı da hedeflemektedir. İskandinav ülkelerine özgü dağ meyveleri, sebzeleri, kuru baklagilleri, süt ürünleri ve yağlı balıkları kendi kültürel damak zevklerine göre pişirerek oluşturdukları beslenme üzerine kurulmuş bir diyettir. Bu diyetin en önemli özelliği LDL kolesterolünü düşürücü etkisinin olmasıdır.
YAĞ VE ŞEKER TÜKETİMİ DÜŞÜK: Nordik Diyeti'nde İsveçlilerin sık yediği galeta ve beyaz undan yapılan yiyecekler kesinlikle önerilmiyor. Yağdan, özellikle doymuş yağdan çok az, şekeri sadece taze meyvelerden sağlamayı planlayan bu diyette hazır paket yiyecekler kesinlikle önerilmiyor. Lahana, kök sebzeler, taze otlar, baklagiller, mantar, yabani dağ meyveleri (yaban mersini gibi), balık, tavuk, hindi etleri, deniz yosunu ve kabuklu deniz ürünleri Nordik Diyeti'nin temelini oluşturan besinler olarak karşımıza çıkıyor. Temelde amaç taze sebze ve otların tüketimini arttırmak, kırmızı etten gelen kaloriyi azaltmak, deniz ürünleri özellikle yağlı okyanus balıklarının tüketimini arttırmak. Ve yerel, mevsiminde üretilen besinlerin seçimine özen göstermek.
HASTALIK YÜKÜNÜ AZALTIYOR: Yaşları 4-75 arasında değişen toplumun genel kesitini yansıtan örneklem grubu 2009-2013 yılları arasında Nordik Diyeti beslenme ilkeleri ile yeme düzeni planlanarak takip edildi. Bu süreç içinde bol balık, deniz ürünü yanına bol taze sebze, otlar ve taze meyvelerden oluşan yeni beslenme şekilleri ile normal beslenmeye devam edenler arasında toplam hastalık yükünde yüzde 14 oranında azalmanın olduğu tespit edildi. Öyle ki toplam hastalık yükü olarak kalp-damar, felç, şeker, kolorektal, meme ve akciğer kanserleri gibi altı ciddi kronik rahatsızlığın riskini Nordik Diyeti'nin azalttığı tespit edildi.
ÇEVREYE DOST: Bu araştırma ile sağlıklı beslenmede yapılacak doğru seçimler ile ülke ekonomisine dolaylı yönden olumlu katkıların sağlandığını da gösterdi. Doğru besin seçimi ve yerel besinlerin mevsiminde tüketilmesi, atık oranının azaltılması çevre kirliliği ve ekonomik maliyet açısından yüzde 25 gibi ciddi bir azalmanın da olduğu rapor edildi. Bu sebeple gurme restoranlar balık ve deniz ürünleri tüketiminin taze sebze, tam tahıllar ve baklagillerle servis etmeye, daha sağlıklı menüler oluşturmaya başladı.
OBEZİTEYE KARŞI KORUYUCU: Danimarka Beslenme Rehberi sağlıklı yaşam için toplam enerjinin yüzde 55'inin karbonhidratlardan, yüzde 15'inin proteinlerden ve yüzde 30'unun yağlardan gelmesi gerektiğini söylüyor. Fakat besin tüketim araştırmaları bugün Nordik Diyeti uygulamayanların enerji ihtiyacının yüzde 45'inin karbonhidratlardan, yüzde 17'sinin proteinlerden, yüzde 38'inin yağlardan geldiğini, alkol tüketiminin kaloriyi arttıracak kadar yüksek olduğunu gösteriyor. Bu sebeple hem kalp hastalıkları hem de diyabet için riskli bir örüntü olduğu için sebze, meyve tüketimini arttırarak, alkol alımını azaltmanın toplum sağlığı açısından en iyi değişim olacağını söylüyor. Nordik Diyeti yüksek protein, yüksek sağlıklı karbonhidrat ve omega 3'ten çok zengin yağ asitleri içerdiği için obeziteye karşı da koruma sağlıyor. Bu diyette kanola yağı kullanılması tavsiye ediliyor.
BAKLAGİL VE TAZE OTLAR: İskandinav ülkelerinde hemen hiç yenmeyen baklagilleri bitkisel protein kaynağı olması ve bol lif içermesi nedeniyle mutlaka her gün tüketilmesi için bir kampanya başlatıldı. Nohut, kuru bezelye, kuru börülce önerilen baklagiller. Dereotu, maydanoz, frenk soğanı gibi aromatik terpenoidler içeren taze otlar, kekik ve kekik türleri Nordik Diyeti'nin ayrılmaz parçasıdır.
HER GÜN NORVEÇ SOMONU: Düzenli balık tüketimi Nordik Diyeti sisteminde en önemli unsurdur. Ancak Norveç somonu başlıca tüketilmesi önerilen balık olmakla beraber uskumru ve halibut denilen beyaz etli balıklar da öneriliyor. Bugün daha fazla tüketmek için Norveç'te somon balığı çiftlikleri kurulmuştur. Norveçli beslenme uzmanları her gün somon balığı yemenin sağlık açısından süper etkiler yaratacağını belirtiyor.
