Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde yer alan Diyarbakır Surları'nı gelecek nesillere taşımak amacıyla başlattığı restorasyon çalışmaları genişleyerek devam ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen yıl Diyarbakır ziyaretinde yapılmasının talimatını verdiği surların Dicle Vadisine bakan ve Doğu Surlarını kapsayan 63 ile 73 nolu burçlar dahil olmak üzere 11 burcun restore çalışmaları sürüyor. Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, çalışmaları inceledikten sonra yaptığı açıklamada, 5. Etapta İçkale Surlarından başlayarak 950 metre, Dicle vadisine bakan ve surların en çok tahrip olmuş kısmın restorasyondan geçeceğini söyledi.
"SURLARI ECDADIMIZDAN DEVRALDIĞIMIZ GİBİ GELECEK NESİLLERE AKTARACAĞIZ"
Zaman içerisinde insan eli ile burçlara çok zarar verildiğini belirten Karaloğlu, şöyle konuştu: "Burçların arka yüzünde insanlar burçlara bitişik evler yapmışlar, kendi evlerini genişletmek için burçların orijinal duvarlarını sökerek orda yüklükler, surların orijinal duvarının içerisine yaptıkları evin tabliyesini yerleştirebilmek için tahribatlar oluşturulmuş. İşte bunların tamamı bu restorasyonla giderilecek ve surları İnşallah ecdadımızdan devraldığımız gibi bizden sonra gelecek nesillere de yaşayacak bir şekilde aktarmanın derdi içerisindeyiz."
"GÜZEL BİR MANZARA OLUŞTURACAĞIZ"
Surlarda restorasyonun yanı sıra, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından önce gecekondu yapıların temizlendiğini anımsatan Karaloğlu, ardından Millet Bahçesi yapıldığını kaydetti. Karaloğlu, şunları dile getirdi:
"Bu restorasyon tamamlanınca üzerinde bulunduğumuz alanda da yine kurul tarafından onaylanmış bir rekreasyon projemiz var. Yani bu alanda yine vatandaşın gelip gezebileceği yeşil alan olarak planlanıyor. Bu restorasyon bitince inşallah onun ihalesi yapılacak ve surlar ve çevresiyle beraber inşallah hem Diyarbakır'da yaşayan vatandaşlarımız hem Diyarbakır ve ülke dışından Diyarbakır'ı merak eden insanların gelip surları içeriden ve dışarıdan kesintisiz gezebilecekleri çok güzel bir manzara oluşturacağız."
5. Etap restorasyon çalışmalarının ardından Keçi Burcu ve Mardin Kapı'yı kapsayacak restorasyon çalışmalarını süreceğini vurgulayan Karaloğlu, konuşmasına şöyle devam etti:
"Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız ile yapacağımız görüşmelerle kalan 500 metreyi de inşallah yakın bir zamanda ihale etmek istiyoruz. Bütün hedefimiz, Sayın Cumhurbaşkanımızın Diyarbakır Surlarındaki restorasyon çalışmaları bir an önce tamamlansın talimatını yerine getirebilmek. Amacımız, Dünya Kültür Miras Listesi'nde bulunan insanlığın artık ortak değeri olmuş ve Diyarbakır'ın en çok bilinen ve Diyarbakır'ı tanıtırken en çok kullandığımız değerimiz olan Diyarbakır Surlarını muhafaza etmek ve gelecek nesillere kendi orijinal haliyle devrede bilmek." Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere Kültür ve Turizm ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlıklarına teşekkür eden Karaloğlu, 500 gün içerisinde alandaki 150 metrelik sur kısmını tamamlayıp insanların ziyaretine açmayı hedeflediklerini aktardı.
500'E YAKIN BAĞIMSIZ KONUT KAMULAŞTIRILDI
Surlarda restorasyon çalışmalarının yanı sıra Büyükşehir Belediyesi'nin geniş çaplı çöplerden temizlik çalışması yaptığını vurgulayan Karaloğlu, Benusen bölgesinde 500'e yakın bağımsız konutun kamulaştırarak vatandaşla anlaştıklarını, helalleştiklerini ifade etti. Karaloğlu, şunları aktardı:
"Hiçbir mahkeme görmeden oradaki binalar temizlenmiş oldu. Şimdi orayla ilgili rekreasyon projemiz ihalesi yapıldı. İtiraz sürecinde şu anda,inşallah itiraz süreci de tamamlanınca müteahhidimizi sözleşmeye çağıracağız. Bu sene inşallah Benusen kısmındaki yani Urfa Kapı'dan başlayarak Mardin Kapı'ya kadar olan kısımdaki surları dışarıdan yürüyerek gezilebilecek çok güzel, kurul onaylı bir projemiz var. Onun ihalesi tamamlandı. Orada da yine Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımızın o rekreasyon projesinde de finansal desteği var."
"SUR'DAKİ KABARTMALARI, YAZILARI, KİTABELERİ SEYREDECEĞİZ"
Projenin tamamlanmasının kente büyük değer katacağını kaydeden Karaloğlu, şunları dile getirdi: "Tamamladığımızda gerçekten iki sene öncesiyle bugün arasında fotoğrafları yan yana koyduğunuzda inanılmaz bir görüntü ortaya çıkacak. O zaman gerçekten Diyarbakır surlarını özellikle dışarıdan gezmenin o dışarıda surların üzerindeki kabartmaların, yazıların, kitabelerin seyrederek gezmenin keyfini hep birlikte varmış olacağız." Fiskaya'da Ferit Köşk ve Dicle mahallelerinde Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığıyla kentsel dönüşüm projesi olduğunu hatırlatan Karaloğlu, "Şu anda o bölgede de 250'ye yakın evi yıkıyoruz. Şu anda yıkım çalışmaları devam ediyor. Ama Fiskaya'daninerken sağda ve soldaki bütün konutlar temizlenecek o bölgeden ve o bölge tamamen yeşil alan olacak. Orada yeni bir konut girmeyecek. O bölgede tamamen yeşil alan olacak ve Dicle Vadisi Mille tBahçesi'nin Fiskaya ayağı tamamlanmış olacak."
37 BURÇ RESTORE EDİLİYOR
İmar ve Şehircilik Daire Başkanlığınca 2020'de "Surlarda Diriliş Başlıyor" mottosuyla başlatılan restorasyon çalışmaları kapsamında; 1'inci etapta Urfa Kapıyı koruyan 2 burç, Ben u Sen Burcu (Ulu Beden), Yedi Kardeş Burcu, Nur Burcu ve Selçuklu Burcu gibi en bilindik ve en nitelikli burçlar dâhil olmak üzere toplam 6 burç ve onları birbirine bağlayan sur duvarları restorasyonunun büyük bir bölümü tamamlandı. İçkale Müze Kompleksini çevreleyen 11 İçkale burcu ile 75-76 nolu dış burçtan oluşan ve 2'inci etapta yer alan toplam 13 burç restorasyonu, Amida Höyük çevresine istinat duvarı, hafriyat ve çevre düzenleme çalışmaları devam ediyor. Hattat Hamid Aytaç Müzesi olarak işlevlendirilecek olan Dağkapı burcu ile Tek Beden ve 7,8 nolu burçların yer aldığı 3. etap çalışmalarının yüzde 16'sı tamamlandı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, 4'üncü etap restorasyon çalışmaları kapsamında 75 ve 76 nolu burçları için de ihale gerçekleştirdi. Vali Karaloğlu, daha sonra Diyarbakır Surları 1 . etap restorasyon çalışmaları kapsamında Benusen bölgesi ve Yedi Kardeş Burcunda incelemede bulundu.
