AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Catherine Ashton ile İran heyetine başkanlık eden Milli Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri ve Nükleer Başmüzakereci Said Celili, 15 saati aşan müzakerelerinde bir kez daha anlaşamamakta anlaştı ve İstanbul'dan "Tekrar görüşmek için kapı açık, bizim önerimiz bu" diyerek ayrıldı. Taraflar arasında somut ilerlemenin sağlanamadığı görüşmelerde iki tarafı da masadan kalkmamaya ve açık kapı bırakmaya Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ikna etti.
'ÇABALAR SÜRECEK'
İki gün süren görüşme maratonunun sonunda ilk açıklama Ashton'dan geldi. Ashton, "Ayrıntılı ve yapıcı bir görüşme yapmayı hedeflemiştik, ancak İran tarafı bunun için hazır değil. Planlanmış başka bir görüşme yok. Önerilerimizi açık bir şekilde belirttik. Kapı hâlâ açık, telefon halen açık" dedi. Ashton, BBC'ye verdiği demeçte, "İtiraf ediyorum ki, hayal kırıklığına uğradım" derken, "Bu, İran'la diplomatik sürecin başarısız olduğu anlamına mı geliyor?" sorusuna ise "Hayır" yanıtı verdi. Said Celili ise uranyum zenginleştirmenin İran'ın egemenlik haklarından biri olduğunu belirtti ve "diyaloğa açığız" diyerek İstanbul'dan ayrıldı. Ancak 18 ayın ardından, önce Cenevre'de sonra da İstanbul'da tekrar masaya oturan taraflar, ilerleme kaydedemedi. İran ile P5+1 arasında önceki gün sabah 10:00'da başlayan görüşmeler Cuma akşamı kopma noktasına geldi. İki raundun tamamlanmasının ardından taraflar pozisyonlarında geri adım atmayınca evsahibi Bakan Davutoğlu, devreye girmek zorunda kaldı. Dışişleri Sözcüsü Selçuk Ünal da şu açıklamayı yaptı: "Taraflarla ayrı ayrı görüşerek, yapıcı telkinlerde bulunduk. Esas olan tarafların kendi aralarında uzlaşmaları. Kapıyı açık bırakmalarını memnuniyetle karşılıyoruz. Önerileri değerlendirmelerini bekliyoruz." Türk kaynaklar, aylarca görüşmeyen tarafların İstanbul'dan "açık kapı" bırakarak ayrılmalarının bile umut verici olduğunu, Davutoğlu'nun uzlaşma için çabalarını sürdüreceğini belirtti.
ZORAKİ FOTO
Heyetin yuvarlak masa etrafında fotoğraf çektirmesi de yine Türk tarafının gayretleriyle gerçekleşti. Ancak taraflar görüntü alacak kurumlarda dahi anlaşma sağlayamadı. AB temsilcisi Catherine Ashton'ın AA ve TRT'nin çekim yapmasını önleme çabaları ise sonuçsuz kaldı. Yuvarlak masanın çevresinde 15 saat süren müzakerelerin ardından taraflar uzlaşamadan ayrıldı. Cenevre ve İstanbul sonrası üçüncü bir nükleer müzakere turu için herhangi bir tarih ve yer belirtilmedi.
TAKAS YENİDEN MASADA
AB temsilcisi Catherine Ashton'ın, Davutoğlu'ndan Türkiye ve Brezilya'nın arabuluculuğunda 17 Mayıs'ta imzalanan Takas Anlaşması'nın güncellenmesini istediği öne sürüldü. Anlaşmada, İran'ın 1200 kilogram düşük seviyede zenginleştirilmiş uranyumu Türkiye'de muhafaza etmesi ve bunu 120 kg yüksek seviyede zenginleştirilmiş uranyumla takas etmesi öngörülüyordu.
KILIÇLAR ÇEKİLDİ
Saatler Cuma günü 19.00'u gösterdiğinde P5+1 temsilcileri, görüşmelerin ikinci güne sarkmasında fayda olmadığını belirtti. Davutoğlu, kılıçların çekildiği bu kritik anda devreye girerek, gece boyunca Celili ve Ashton'ı müzakerelerin devam etmesi için iknaya çalıştı. Dün sabah Davutoğlu, tarafların müzakerelere devam etmesi için tekrar devreye girmek zorunda kaldı. Sonuçta, İran ilk defa Viyana Grubu olarak bilinen Rusya, ABD ve Fransa ile üçlü olarak İstanbul'da masaya oturdu.
