"PAPA'YI FİNANSE EDİYORDU..."
Greg Steinmetz, 2 yıl önce çıkan kitabına da bu adı vermiş.
Steinmetz, "Jakob Fugger gelmiş geçmiş en güçlü bankacıydı. Onun döneminde Rönesans yaşanıyor ve dünyayı iki kişi kontrol ediyordu; Roma Germen İmparatoru ve Papa. Her ikisini de Fugger finanse ediyordu" diyor.
Yazar göre tarihte hiçbir bankacı onun kadar güce ve nüfuza sahip olmadı.
"TARİH AYNI OLMAZDI!"
Steinmetz, "Fugger İspanya Kralı 1. Carlos'un 5. Şarlken olarak Roma Germen İmparatoru seçilmesi için rüşvet dağıttı. 5. Şarklen Yeni Dünya'yı sömürgeleştirdi. Tahta o geçmeseydi, tarih aynı olmazdı" diye konuşuyor.
Peki, çağdaşları Mediciler, Cesare ve Lucrezia Borgia Kardeşler veya Nicolas Machiavelli'nin tersine, neden çok az kişi Jabob Fugger'i biliyor?
Steinmetz'e göre bunun nedenlerinden biri Fugger'in Alman olması ve İngilizce konuşan dünyada bilinmemesi.
SİYASİ MAKAM İSTEMEDİ
Yazarı, Fugger'in biyografisini yazmaya telvik eden de bu olmuş:
"Berlin'de Wall Street Journal'ın büro şefiyken Fugger'i sık sık duyardım, ama onunla ilgili tek bir İngilizce metin bile bulamadım."
Ne saray yaptırdı ne katedral
Ama belki de, Fugger'in kendi ülkesi dışında pek bilinmemesinin nedeni, döneminin diğer ünlüleri gibi pek renkli bir karakter olmaması.
Papa olmak ya da siyasi bir makama gelmek istemedi.
Rönesansta hiçbir sanatçıya destek olmadığı gibi, saraylar ya da katedraller de yaptırmadı.
Yaptığı en meşhur iş ise Almanya'nın güneyindeki memleketi Augsburg'ta yaptırdığı sosyal konut projesi, Fuggerai. Bu evlerde oturanlar hala yılda sadece 1 ABD doları kira ödüyor.
Steinmetz "Bankacılar perde arkasında çalışmaya alışkındır" diyor.
Ancak bu, Jakob Fugger'in izini bırakmadığı anlamına gelmiyor. Aslında, çoğumuz bilmesek de etkisi bugün hala hissediliyor.
İşte Fugger'a ait ilkler!
1. İlk uluslararası ekonomik faaliyet
Jakob Fugger'in döneminde ekonomik faaliyetler sınırlıydı. Zenginler, köylülerin çalıştığı topraklarında yaşar, köylüler ise karşılığında koruma alırlardı.
Fugger, verdiği krediler karşılığında maden çıkarma hakları elde etti ve bakır ile gümüş ticaretini tamamen eline geçirdi.
Buna ek olarak, baharat ticaretine de girişti. Yani aslında kapitalizmin kurucularından biriydi.
2. İlk haber servisini kurdu
Jakob Fugger bilginin değerli olduğunu biliyordu ve bu yüzden bilgiye rakiplerinden önce erişmek istiyordu.
Bu nedenle, farklı şehirlerdeki siyasi ve ticari faaliyetler hakkında bilgi getiren ulaklara para ödüyordu.
Halefleri bu geleneği yaşattı ve sonunda Fugger Bültenleri kuruldu.
Bazıları bunu dünyanın en eski gazetesi olarak kabul eder.
3. Günümüzdeki anlamıyla ilk tasarruf hesabını açtı
Mediciler gibi diğer ailelerin de bankaları vardı ancak Katolik Kilisesi tefecilik olarak gördüğü faiz ödenmesine izin vermiyordu.
Fugger müşterisi Papa 10. Leo'yu ikna ederek bu yasağı kaldırdı ve Augsburg'daki bankasına parasını yatıran müşterilere yıllık yüzde 5 faiz vadetti.
4. Kaşifleri fonladı
Kristof Kolomb Amerika'yı keşfettiğinde 33 yaşındaydı.
Bu keşiflerin ekonomik potansiyeliyle ilgilenen Fugger Hindistan'a yapılan ilk seyahatin masraflarını karşıladı.
Macellan'ın dünyanın etrafında dolaştığı yolculuğun masraflarını ödeyenlerden biriydi aynı zamanda.
5. Protestan Reformunu kışkırttı
Jakob Fugger'in Vatikan'la ortaklaşa yaptığı işlerden biri günahların affını satmaktı.
Bunu St. Pietro Katedrali'nin inşa masraflarını karşılamanın bir yolu olarak önermişti.
İşte bu uygulamaya karşı çıkan Martin Luther'in ateşlediği reform hareketinin bu yıl 500. yılı kutlanacak.
(Fotoğraflar: Getty / Kaynak: BBC)
