Japonya'nın ulusal parlamentosunun üst kanadı Sangiin senato seçimlerinde, iktidardaki Liberal Demokrat Parti (LDP) ve ortağı Komeito'nun, anayasayı doğrudan değiştirebilecek çoğunluğa erişememesi ülkenin siyasi gündemine oturdu.
Pazar günü senatonun 124 koltuğu için düzenlenen seçimde, iktidar koalisyonu toplam 245 koltuğun 141'ine elde etmesine rağmen anayasa değişikliğine yönelik referanduma gidilmesi için gerekli 3'te 2 çoğunluğu sağlayamadı.
LDP, 122'den sandalyeden 113'e gerilerken, ortağı Komeito 25 olan koltuk sayısını 28'e yükseltti. Muhalefet kanadında ise diğer partilere kıyasla en belirgin kazanımı sandalye sayısını 24'ten 32'ye çıkartan Anayasal Demokrasi Partisi (CDP) sağladı.
Değişiklik için gerekli 164 koltuğa ulaşamayan iktidar cephesinin, değişikliğe yeşil ışık yakan muhalefet partilerinin desteğiyle bile ancak 160 koltuğu garantileyebileceği tahmin ediliyor.
Seçimin en çok CDP'ye yaradığı ve 2021'deki seçimlere kadar anayasa değişikliğine karşı çıkanları da saflarına katarak iktidara yürüyebileceği belirtiliyor.
LDP lideri ve Başbakan Abe Şinzo da Sangiin seçimlerinde halkın istikrardan yana tavır sergilediğini ve partisinin siyasi gündeminde bir değişiklik olmayacağını kaydetti.
ANAYASANIN EN TARTIŞALAN MADDESİ
İkinci Dünya Savaşından sonra yazılan Japonya Anayasası'nın en tartışmalı maddesi, ülkenin silahlı kuvvetlerini "pasifist" olarak tanımlayan ve devlete uluslararası sorunlarda savaş açabilme yetkisi tanımayan 9. madde.
Tartışmalı maddede, Japon halkının "Savaşı, ulusal egemenlik hakkı; tehdidi ve güç kullanımını da uluslararası çatışmaların çözüm aracı olarak görmekten sonsuza kadar vazgeçmekte" ifadesi yer alıyor.
Revize edilebilmesi için on yıllardır süren tartışmalar, bugün hala Japon toplumunun gündemini meşgul ediyor.
"ABE DEĞİŞİKLİK İÇİN İKNA GÜCÜNE SAHİP DEĞİL"
TOBB ETÜ Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Bahadır Pehlivantürk, LDP ve Komeito koalisyonunun anayasa değişikliği konusunda yeterince kararlı olamadığını savundu.
Değişiklik için referanduma gidilmesi gerektiğini anımsatan Pehlivantürk, "Abe ve iktidarı her ne kadar kuvvetli olsa da değişiklik için halkı ikna gücüne sahip değil." dedi.
Pehlivantürk, koalisyon ortaklığının anayasanın nasıl revize edileceği konusunda problem oluşturduğunun altını çizerek, "Ortaklar, nasıl değiştireceklerine dair görüşlerinde de kararlı değiller." ifadesini kullandı.
ABE GÖZDEN GEÇİRECEK
Ankara Üniversitesi Asya-Pasifik Araştırmaları Merkezi Müdürü Prof. Dr. Ali Merthan Dündar da seçim sonucunda oluşan durumun Abe'nin planlarında değişikliğe gidebileceğine işaret ettiğini kaydetti.
Halkın LDP'ye desteğinin sürdüğünü belirten Dündar, önceki seçimlere kıyasla kadın adayların daha fazla seçildiğine de dikkati çekti.
Dündar, "Abe'nin, anayasa değişikliği planlarını yeniden gözden geçirmesi gerekiyor. Bu seçimi ilginç kılan bir başka özellik de 28 kadın adayın seçilmiş olması. Daha önceki yarışta seçilen kadın sayısı 18 olmuştu. Bu sayı Japonya için bir rekor. Beklentiler, iktidar partisinin ve lideri Abe'nin 2012'den beri yapılan beşinci seçimi de önde tamamlayacağı şeklindeydi. Son tahlilde, katılım oranının düşüklüğüne rağmen Japon halkının, Başbakan Abe'ye ve liderliğini yaptığı LDP'ye desteğini sürdürdüğünü söylemek mümkün." ifadelerini kullandı.
LDP HAKİM PARTİ
Japonya Temple Üniversitesi Modern Asya Çalışmaları Enstitüsü Direktörü Robert Dujarric de LDP'nin ülkede değişiklik için yeterli oyu alamasa da hala "dominant parti" olduğunu belirtti.
Asıl sorunun "dominant LDP'nin" liderliğini kimin sürdüreceği olduğunu kaydeden Dujarric, "Japonya'da şimdiye kadar LDP dominant. Bu durum şimdilik sürüyor. Anayasayı değiştiremeyebilir. Değişiklik Abe için çok önemli olsa da LDP'nin hakimiyeti ve siyasetteki yetkileri bir gerçek. Şu anki asıl soru Abe'den sonra yerine kimin geleceği, fakat bu nokta belirsiz." dedi.
