ROMANTİK ROMAN
Kişilerin duygularını, arzularını, düşüncelerini yalnızca kendilerine ait, içten gelen doğal ve gerçek olgular gibi görür. örneğin sir walter scott'un tarihsel romanları, jean jack rousseau eserleri ve goethe'nin genç verther'in acıları romanı gibi.
GERÇEKÇİ ROMAN:
Romantik romandan ayrı olarak kuru ve kuşkucu bir anlatım ve düşünce yapısı taşır. balzac ve stendhal'in romanları bu üsluptadır.
DOĞALCI ROMAN:
Üslup bakımından gerçekçi romana benzer. olanın olduğu gibi yazılmasını öngörür. emile zola ve `maupassant romanları doğalcı eserlerdir.
ESTETİK ROMAN:
Belli biçim ve anlatım kaygıları ile yazılmış romanlardır. gustave flaubert estetik romanın en önemli yazarıdır.
İZLENİMCİ ROMAN:
Diğer üsluplardan ayrı olarak eşyanın ve dış olayların kendi nesnel gerçeklikleriyle insanların bunları algılama biçimleri arasındaki farkları ortaya çıkarmaya yönelir. yani dış gerçeklerden çok, duyu ve duygulara, iç yaşantının betimlenmesine öncelik verir. ford madox ford'un romanları izlenimciliğin en sistemli ürünleridir.
DIŞA VURUMCU ROMAN:
20. yüzyılda ortaya çıkmıştır. dışavurumculuk toplumsal kimliklerin reddedilmesi ve insan yaşamını belirleyen toplum karşıtı ya da uygarlık karşıtı güçlerin öne çıkarılmasıyla belirlenir. dışavurumculuk, şiddetli, fırtınalı ve tanımsız duyguları vurgulamasıyla, abartma, karikatürleştirme, çarpıtma ve soyutlama tekniklerinden yararlanmasıyla bir tür "yeni romantizm" olarak da değerlendirilir. dostoyevski, kafka, beckett ve brecth'in romanları bu üslubun örneklerindendir.
YENİ ROMAN:
Aslında dışavurumculuğun izlerini taşır. özellikle 1930 yıllar sonrasında bundan önceki akımlardan hiçbirine benzemeyen, yazma deneyini, hatta romanın olanaksızlığını romanın asıl konusu haline getiren eserlerdir. yeni roman, yazma eyleminin kendisini sorgulamaya yönelir. alain robbe-grillet, michel butor, claude simon, philippe soller, julio cortazar gibi yazarlar bunu denemişlerdir.
konusu açısından ise "tarihsel roman", "pikaresk roman", "duygusal roman", "gotik roman", "ruhbilimsel roman", "töre romanı", "oluşum romanı" olay sıralanabilir.
TARİHSEL ROMAN:
Uzak bir geçmişte yaşanan olayları konu alır. ama tarihten daha derinlerde yatan insanla ilgili daha evresel bir gerçeği araştırmak amacıyla da yazılmış olabililer. tarihi romanların örnekleri arasında walter scott'un romanlarıdır.
