Yüksek lisans tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de gerek kamuda gerekse özel sektörde gerekli bir eğitim haline geldi. İş hayatında uzmanlaşmak, sektörde yönetici pozisyonlarına gelmek, kamuda kademe ilerlemesi sağlamak ve akademisyen olmak isteyenler yüksek lisansı tercih ediyor. Yüksek lisans yapabilmek için öncelikle 4 yıllık bir lisans programından mezun olmak gerekiyor. Tezli ve tezsiz olmak üzere 2 çeşit yüksek lisans bulunuyor. Adaylar lisans not ortalaması, Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanı, yabancı dil puanı ve mülakat puanı kriterlerine göre değerlendirilerek üniversiteler tarafından kabul ediliyor. Ancak tezsiz programlarda ALES koşulu aranmıyor.
ÇALIŞANLARA TEZSİZ PROGRAM
Bilimsel araştırmalar içeren tezli yüksek lisansı genellikle akademisyenliği hedefleyenler tercih ediyor. Tezsiz yüksek lisans ise iş hayatında yükselmeyi hedefleyenler tarafından yapılıyor. Tezli yüksek lisans için 4 yıllık bir lisans programından mezun olmak, ALES sınavından en az 55 puan almak ve yabancı dil yeterliliği şartları aranırken tezsiz programlarda sadece lisans ortalamasına bakılıyor. Eğitimlerin dili programın çeşidine göre Türkçe ve İngilizce olarak değişiyor.
TEZSİZLERDE SÜRE 1 YIL
Tezli programların eğitim süresi 4 yarıyıl. Yani 2 yıl sürüyor. Bu sürenin 1 yılı ders görme ve 1 yılı da tez hazırlama olarak devam eder. Ders döneminde ya da tez hazırlamada başarısız olanlara 2 yarıyıl daha ek süre veriliyor. 6 yarıyıllık dönemde başarısız olanların üniversite ile ilişiği kesiliyor. Tezsiz programlarda ise eğitim süresi 2 yarıyıl, yani 1 yıl sürüyor. Sürenin sonunda öğrenci dönem projesi yazarak mezun oluyor. Belirtilen sürede mezun olunmazsa öğrenciye 1 yarıyıl daha ek süre veriliyor. Bu sürenin sonunda mezun olunamazsa öğrencinin üniversiteyle ilişiği kesiliyor.
HER BÜTÇEYE UYGUN PROGRAMLAR
Devlet üniversiteleri genellikle tezli yüksek lisans programlarını ücretsiz sunuyor. Tezsiz programların ücretleri ise 6 bin ile 25 bin lira arasında değişiyor. Vakıf üniversitelerinde ise tezli programların fiyatları 7 bin liradan başlıyor. Tezsiz programların ücretleri 50 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Öte yandan sektörle yapılan işbirlikleri kapsamında çalışanların yüksek lisans eğitimleri için birçok kolaylık sağlanabiliyor.
BAŞVURULAR NASIL KABUL EDİLİYOR?
Yüksek lisans başvuruları için kontenjanlar üniversitelerin kendi internet sitelerinde güz ve bahar dönemi olmak üzere yılda 2 defa ilan ediliyor. Başvuru şartlarını sağlayan aday üniversitelere bireysel ya da internet yoluyla bizzat başvuruda bulunuyor. Tezli yüksek lisanslarda şartları sağlayan adaylardan en yüksek ön değerlendirme puanına sahip olanlar mülakata çağrılıyor. Değerlendirme puanına mülakat puanı da eklenerek başarı puanı oluşturuluyor. Üniversite kontenjanı dâhilinde en yüksek başarı puanına sahip adaylar ASİL listeye alınarak ilan ediliyor. Bu adayların kayıt yaptırmaması durumunda yerine almak için bir de YEDEK listesi belirleniyor. ALES şartı aranmayan tezsiz eğitimler için de üniversitenin tercihine göre mülakat da yapılmıyor.
