İlgeç ne demek, eş anlamlısı nedir? Dilimizdeki ilgeçlere başlıca örnekler

İlgeç, tek başına kullanılmayan, ancak cümle içinde anlam ilgisi kurmak amacıyla sonuna eklendiği kelimeyle bağlantılı olarak kullanılan kelimelerdir. Böylece ilgeçler, cümle içinde kullanıldığında anlam kazanarak cümlenin bir parçası haline gelirler. İlgeçlerin cümledeki sözcükler arasında eşitlik, yön, amaç, araç, neden ve benzerlik gibi farklı anlamsal ilgiler kurarlar. Aynı zamanda ilgeçler, başka sözcüklerle birlikte kullanılarak sıfat veya zarf işlevi de görebilirler.

İLGEÇ NE DEMEK?

"İlgeç nedir?" sorusunun yanıtı, "kendi başına bir anlam taşımayan ancak cümle içinde sonuna eklendiği kelimelerle diğer kelimeler arasında anlamsal ilgiler kuran kelime türü"dür. İlgeç eş anlamlısı, "edat"tır. İlgeçler cümle içinde kelimeler arasında amaç, yön ve neden gibi anlam ilgileri kuran yardımcı kelimelerdir. İlgeçler aynı zamanda başka kelimelerle bir arada kullanılmak suretiyle sıfat veya zarf olarak de işlev görebilirler. İlgeçler, cümle içinde ek fiil aldıklarında yüklem olarak işlev görebilirler. İlgeçler, hâl ekleri ve başka türden ekler alabilirler. İlgeçler kullanıldıkları cümleden çıkarıldığında, anlamda eksilme ve bozulma oluşur.

İLGEÇ ÖRNEKLERİ

Dilimizdeki başlıca ilgeçlere bazı örnekler:

• gibi
• sanki
• -e kadar
• -e göre
• için
• üzere
• -e doğru
• sadece
• -e karşı
• mi
• -den dolayı
• ile
• denli
• -e dair
• -e rağmen
• değil
• hani
• diye

İlgeçler cümle içinde arkasına eklendikleri kelimelerle cümledeki diğer kelimeler arasında çeşitli türden anlam ilgileri kurarlar. Çeşitli türden bu anlam ilgilerine bazı örnekler:

• Çalışmak için erken uyanmış. ("için" ilgeci bu cümlede neden ilgisi kurmuştur.)
• Tıpkı bir kaplan gibi saldırdı. ("gibi" ilgeci bu cümlede benzerlik ilgisi kurmuştur.)
• Akşam olunca kuzeye doğru yola çıktılar. ("-e doğru" ilgeci bu cümlede yön ilgisi kurmuştur.)
• Benim işim seninkine göre daha kolaydı. ("göre" ilgeci bu cümlede kıyas ilgisi kurmuştur.)
• Dünkü eğlence sanki bir rüyaydı. ("sanki" ilgeci bu cümlede benzerlik ilgisi kurmuştur.)
• Okula kadar herkes yürüyecek. ("kadar" ilgeci bu cümlede mesafe ilgisi kurmuştur.)