Besin piramidi nedir? Besin zinciri piramidi sıralaması nasıldır, özellikleri nelerdir?

İnsanları sağlıklı beslenmeye yönlendiren besin piramidi sıralaması aşağıdan yukarı yönde yapılır. En alt bölümde yer alan tahılların tüketimi önerilirken, en üst kısımda yer alan yağ ve şekerin kullanımı kısıtlanmıştır. Avusturyalılar tarafından sağlıklı beslenmek amacıyla oluşturulan besin piramidi 4 ana gruba ayrılmaktadır. Tahıllar, Sebze-Meyveler, Süt Ürünleri-Et ve Yağ-Şeker'i içerisinde barındıran bu besin piramidi insan vücudunun alması gereken besinleri içermektedir.

BESİN PİRAMİDİ NEDİR?

Besin zinciri piramidi hangi besinin her gün ne kadar tüketilmesi gerektiğini belirlemektedir. Besin piramidi, dengeli ve sağlıklı beslenme için tüketilmesi gereken besinleri içermektedir. İnsan vücudunun ihtiyaç duyduğu et, süt, yağ, şeker, meyve ve sebze gibi besinler besin zinciri piramidinde yer alır. Besin piramidi; Tahıllar, Sebze-Meyveler, Et-Bakliyat, Şeker ve Yağlar olmak üzere kendi içerisinde 4 gruba ayrılır. Besin zinciri piramidi, insanları sağlıklı beslenme hakkında bilinçlendirmek ve yönlendirmek için tasarlanmıştır.

BESİN ZİNCİRİ PİRAMİDİ ÖZELLİKLERİ

• Besin zinciri piramidi özelliklerinin başında 4 ana gruba ayrılması gelmektedir.
• Besin piramidinin en alt katmanını üretici canlılar oluştururken 2.katı otçul canlılar oluşturmaktadır.
• Piramidin 3. Basamağında etçil canlılar yer alırken piramidin tepesinde ise yırtıcı canlılar yer almaktadır.
• Besin piramidinin en faydalı kısmını 1. basamak oluşturmaktadır.
• Bireyin günlük olarak tüketmesi gereken besinleri içeren besin zinciri piramidinin en alt basamağında üreticiler bulunur.
• Diğer adı ototrof olan üreticilere fotosentez yapan bitkiler örnek gösterilebilir. Fotosentezi sağlayan güneş, besin zincirinde oldukça önemli bir parçadır.
• Aşağıdan yukarıya doğru hareket eden besin zincirinde zehirli madde artışı gözlemlenir. Enerji dönüşümü hayvanlarda artınca besinlerde de zehir oranı artış göstermektedir.
• Piramidin en çok enerji veren kısmı en alt kısmıdır çünkü piramitte yukarıya doğru çıkıldığında enerjinin azaldığı görülür.

BESİN PİRAMİDİ SIRALAMASI

En alt basamakta karbonhidratlar yer alırken 2.basamakta vitaminler bulunur. 3.basamkata et, süt ve yoğurtun yer aldığı besin piramidinin en üst basamağında bulunan besin yağdır. Besin Piramidi Sıralaması en alttan en üste olacak şekilde yapılır. En alt kısımda yer alan tahıllar daha çok tüketilmeli, en üst kısımda yer alan yağlar ise daha az tüketilmelidir. İşte, besin piramidi sıralaması…

• Tahıllar

Besin piramidinin en üst basamağında bulunan besinler tahıllı gıdaları kapsamaktadır. Besin zinciri piramidinin en alt bölümünde yer alan tahıllar, insan vücudunun ihtiyaç duyduğu temel gıdadır. Tahıllar, sağlıklı beslenmek için gün içerisinde çokça tüketilmelidir. Tahıllar insan vücuduna enerji sağlayan karbonhidratlardır.

• Sebze Meyveler

Besin piramidinin 2.basamağında yer alan sebze ve meyveler, vücuda vitamin ve mineral sağlamaktadır. Sebze ve meyveler, sağlıklı beslenmenin olmazsa olmazlarındandır. Bağışıklık sistemini güçlendiren sebze ve meyveler kan basıncını ve kalp ritmini düzenler.

• Süt-Süt Ürünleri / Et ve Bakliyatlar

Kemik ve kas dokularını güçlendiren proteinler bu gruptaki besinlerle elde edilmektedir. Piramidin üçüncü bölümünde iki grup bulunmaktadır. Peynir, ayran yoğurt gibi yiyecekleri kapsayan süt ve süt ürünleri üçüncü katmanda yer alır. Yumurta, et, kuru fasulye, nohut ve mercimek gibi kuru bakliyatlar da vücudun protein seviyesini artırmaktadır.

• Yağ ve Şeker

Besin piramidinin en üst kısmında yer alan şeker ve yağlar beslenme sisteminde en az tüketilmesi gereken kısımdır. Belirli bir miktarda tüketilmesi gereken yağ ve şekerler vücudumuza yaralı vitaminleri taşımaktadır. Fazla tüketildiğinde sağlıktan çok zarara yol açan yağ ve şekerler küçük porsiyonlar halinde tüketilmelidir.