Binlerce çalışan çalışmayan vatandaş kıdem tazminatı hesaplamasında ve başvuru şartları hakkında bilgi sahibi olmak istiyor. Belli sebeplerden işten ayrılan kişinin 2019 kıdem tazminatı hesaplaması merak edilen başlıklar arasında! Şöyle ki herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. İşte kıdem tazminatı nasıl alınır? Kimler kıdem tazminatından faydalanır? Sorularının yanıtları…
Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistemdir. Haberimizin devamında 2019 kıdem tazminatı hesaplama ve başvuru şartlarına ulaşabilirsiniz…
2019 KIDEM TAZMİNATI HESAPLAMA NASIL YAPILIR?
Herhangi bir iş sözleşmesinin kıdem tazminatını gerektiren bir nedenle feshi durumunda, çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilir. Kıdem tazminatı hesaplamaları sırasında işçiye ödenen ücretin yanı sıra, kendisine düzenli olarak sağlanan tüm para ve para ile ölçülebilen menfaatlerin (yol parası, yemek parası, düzenli olmak koşuluyla ikramiye ödemeleri vb.) brüt tutarları dikkate alınmaktadır. Her tam çalışma yılı için ödenen kıdem tazminatı tutarı, fesih tarihinde geçerli olan kıdem tazminatı tavanı ile sınırlandırılmıştır.
Kıdem tazminatı tavan tutarı (1 yıl çalışma karşılığında alınabilecek en yüksek kıdem tazminatı tutarı) 2019 yılının birinci yarısı için (01/01/2019 – 30/06/2019 tarihleri arasında) 6.017,60 TL'dir.
Çalışana; her bir yıl için, 30 günlük (aylık brüt ücret) tazminat ödeniyor. Toplam tazminat tutarı da, çalışanın son aldığı aylık brüt ücretin, o işyerinde çalıştığı yıl süresi ile çarpılması ile bulunuyor.
Örrnek olarak; çalışanın son aldığı brüt ücret 4.500 liraysa, aynı işyerinde 6 yıldır çalışıyorsa ve işveren tarafından işten çıkarıldıysa kıdemi 27.000 lira tutar. Ücretin içinde yer alan; yol yardımı, yemek, ikramiye, prim gibi tüm ödemeler de tazminat hesabına katılır.
ÇALIŞIRKEN KIDEM TAZMİNATI ALINABİLİR Mİ?
Kıdem tazminatı fonu kurulması ya da kıdem tazminatının bireysel emeklilik sistemi ile entegrasyonuna ilişkin yeni öngörü ile ilgili olarak henüz ortaya çıkmış bir taslak bulunmadığından, mevcut kazanılmış kıdem tazminatlarının durumu belli değil. Daha önceki taslak çalışmalarında, mevcut çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatlarının fona devri ya da mevcut aranan koşulların sağlanmasına bağlı olarak kıdem tazminatına hak kazanılması seçenekler arasındaydı. Ancak mevcut çalışma süresine ilişkin kıdem tazminatının çalışmaya devam ederken, ödenmesi gibi bir seçenek hiç olmadı. Buna göre, ne mevcut yasal düzenlemeye göre ne de yapılması düşünülen düzenlemeye göre, çalışırken kıdem tazminatını almanız mümkün olmaz.
KIDEM TAZMİNATI NASIL ARTTIRILIR?
Kıdem tazminatı çalışılan her yıl için bir brüt maaş olarak ödeniyor ve bu ödemelerden yalnızca damga vergisi kesilebiliyor. Birçok iş yeri gerçek maaş yerine bordrolara asgari ücret yazıyor ve SGK'ya bunun üzerinden prim ödüyor. Bu yüzden çalışanlar daha az tazminat almak zorunda kalabiliyor
DAHA YÜKSEK TAZMİNAT ALABİLİRSİNİZ
Örneğin; bir çalışanın brüt maaşı 3 bin lira. Bu çalışan her ay 800 lira da prim alıyorsa, 10 yıl sonunda alacağı tazminat 30 bin lira değil 38 bin lira olacak. Bu hakkını kullanmasa bu işçi 8 bin lira daha az tazminat alabilir.
YÜKSEK TAZMİNAT İÇİN MUTLAKA BORDROLARINI SAKLAYIN
Maaşlar düşükten gösteriliyorsa, bordroda gerçek maaşınız yoksa aldığınız fazla parayı gösterir belgeleri mutlaka saklayın. Bu belgelerle işten ayrıldıktan sonra önce arabulucuya başvurup tazminatınızı artırabilir ve gerçek maaşınız üzerinden alabilirsiniz. Tazminatı artıran bir diğer konu ise devamlılık arz eden ek ödemeler.
KIDEM TAZMİNATI ŞARTLARI NELERDİR?
İşçinin kıdem tazminatına hak kazanabilmesi için, işveren tarafından işten çıkarılması gerekir. Ancak işçinin çıkarılırken, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranmamış olması gerekiyor. Yani, hırsızlık, huzuru bozacak davranışlar gibi işyeri kurallarına aykırı nedenlerden işten çıkarılırsanız, kıdem tazminatı alamazsınız.
İş yasasına göre sağlık sorunu gibi haklı bir nedene dayanarak, işten ayrılma zorunluluğu oluşmuşsa tazminat alınır. Erkek çalışanların askerlik nedeni ile işten ayrılması da tazminatı doğurur. Kadın çalışanlar ise çalışırken evlenirse, evlendikten sonraki bir yıl içinde kendi isteği ile işten ayrılabilir ve tazminat alabilir. Emeklilik şartını yerine getirmiş çalışanlar da kıdem tazminatı alabilir.
