İhbar tazminatı belirli şartlara göre verilmektedir. Bu şartlar iş kanununda belirtilmiştir. İşçi ve işveren bu şartlar dahilinde yasal işlemlere başvurabiliyor. Örneğin bir işçi, ihbar tazminatının yetersiz ödendiğini düşünüyorsa ve bu durumu iş kanununda yer alan şartlara göre hesaplamış ise işverene dava açma hakkı doğuyor. Aynı şekilde işveren de işçisine dava açabilir. Burada önemli olan konu iki tarafında iş kanuna uyup uymadığıdır.
Bir iş sözleşmesi belirsiz süreli yapıldıysa istifadan önce durumun diğer tarafa bildirilmesi gerekir. Bildirim yapıldıktan sonra ihbar süreleri şu şekilde olur:
Bu sürelere uymayan taraf karşı tarafa peşin ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İş kanununa göre; işveren işçisine yeni bir iş bulması için günde 2 saat izin vermelidir. Günlük izin iş saatleri içerisinde olmalı ve ücret kesintisi yapılmamalıdır.
İşçi istediği takdirde 2 saat izinlerini birleştirip toplu kullanabilir. İşçiye izin verilmeyip çalıştırılırsa işveren çalıştırdığı sürenin ücretini %100 zamlı ödemekle yükümlüdür.
İhbar tazminatı nasıl hesaplanır? işlemi hep merak edilmiştir. İhbar süresi hesaplandıktan sonra bu zaman aralığına karşılık gelen aylık brüt gelir, giydirilmiş aylık brüt ücret üzerinden hesaplama işlemi gerçekleştirilir. İhbar tazminatı ödemelerinde vergi kesintisi uygulanmaktadır. Gelir vergisi ve damga vergisi %0,759 oranında kesinti gerçekleştirilir.
Örnek ihbar tazminatı hesaplama yöntemi:
İhbar tazminatı ne kadar? sorusu ile başlayalım. Örnek bir ihbar tazminatı hesaplaması yapacak olursak 1 aylık maaşı 3.000 TL olan ve 5 yıl çalışmış olan bir işçiye:
Günlük maaş: 3000 / 30 gün= 100 TL
Haftalık maaş: 100 * 7 gün= 700 TL
Bu kişi 3 yıl üzeri çalışan olduğu için 8 haftalık brüt ücreti kadar tazminat ödenmelidir.
8 hafta * 700 = 5.600 TL brüt ihbar tazminatı tutarıdır. Bu tutar üzerinden gelir ve damga vergisi kesintisi yapılır. Net ihbar tazminatı tutarı ortaya çıkar.
Kendi isteği ile işten ayrılan ihbar tazminatı alabilir mi? sorusunun yanıtı ise şu şekildedir:
İş sözleşmelerinin feshinde esas olan bildirim süresine bağlı kalınarak önceden bildirim yapılmasıdır. İstifa etmek isteyen işçi; sağlık nedenleri, işin durması, ahlak kurallarına aykırılık gibi benzer durumlarlar yüzünden haklı neden olarak işten ayrılabilir. İhbar tazminatı alabilme şansı vardır. Fakat kendi isteği ile geçerli sayılır sebep göstermeden istifa ederse tazminat alamaz. İhbar sürelerine de uymadan çıkış yapmak isterse de ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.
İşçilerin merak ettiği konulardan biri de iş sözleşmesinin belirli ya da belirsiz olması durumunda ihbar tazminatı hakkı var mı, yok mu? Bu konuda iş kanununda altı önemli çizilerek belirtilen şart; iş sözleşmesinin belirsiz süreli olmasıdır. Yani ihbar tazminatı belirli süre iş sözleşmesi olması durumunda verilmemektedir. Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatı hakkı vardır.
