İşten ayrılan vatandaşlara 10 ay süresince devlet destek veriyor. Bugün itibarıyla Türkiye İş Kurumu üzerinden 384 bin kişi işsizlik ödeneği alıyor. Asgari ücret zamlandığında işsizlik ödeneği de artacak. Asgari ücret yüzde 30 artarsa en düşük işsizlik ödeneği 1.420 TL'den 1.846 TL'ye çıkacak. En yüksek işsizlik ödeneği ise 2.840 TL'den 3.692 liraya yükselecek. İşte işsizlik ödeneğiyle ilgili merak edilenler...
İşsizlik ödeneği için ne kadar süre çalışmak gerekiyor?
İşten çıkarılmadan önce son üç yılda en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödenmesi, işten ayrılmadan önceki son 120 gün sigortalı çalışmış olmak gerekiyor.
Ne kadar sürede bağlanır, 450 günü olan işsizlik ödeneği alabilir mi?
İŞKUR'un başvuruları sonuçlandırması genellikle 10-15 gün sürüyor. Yoğunluk durumuna göre en fazla bir ayda sonuçlanıyor. İşsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarında kolaylık sağlanıyor. Son 120 günlük "prim ödeyerek sürekli çalışma" şartı "hizmet akdine tabi" olma şeklinde yumuşatıldı. Böylece 120 gün boyunca hizmet akdine tabi olunmasına karşın devamsızlık kaynaklı ödememe durumu ortadan kalktı. Kısa çalışma başlama tarihinden önce son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmesi durumunda, işverenin kısa çalışma talebi de uygun görüldüğü takdirde ödenekten yararlanılabilir.
İstifa eden işsizlik ödeneği alabilir mi, başvuru için süre sınırı var mı?
Kendi isteği ile işten ayrılanlar alamıyor. Ödenek alabilmek için iş sözleşmesinin iptalinin ardından 30 gün içinde başvuru yapılması gerekiyor. İŞKUR tarafından iş arayan kaydı yapılarak ödenek bağlanıyor.
Bu yıl için işsizlik ödeneği ne kadar, asgari ücret zammı ile yeni tutar ne olur?
Yasaya göre; işsizlik ödeneği en düşük miktarı brüt asgari ücretin yüzde 40'ı, en yükseği ise yüzde 80'i kadar veriliyor. Bu yıl için işsizlik ödeneği en düşük 1420 lira en yüksek 2539 lira uygulanıyor. Asgari ücretin yüzde 30 artacağı varsayımı ile en düşük tutar 1846 lira, tavan da 3692 liraya ulaşacak. Bu durumda işsiz kalanların eline 10 aylık dönemde en düşük 18 bin 460 lira, en yüksek de 36 bin 920 lira geçecek.
İşsizlik ödeneği kaç ay sürüyor, sağlık hizmetinden de yararlanılabiliyor mu?
Çalışılan dönemdeki prim gün sayısına göre 6-10 ay arasında ödeme yapılıyor. Üç yıl içinde 600 gün sigortalı çalışarak prim ödeyenlere 6 ay, 1080 prim ödeyenlere de 10 ay işsizlik ödeneği veriliyor. İşsizlik ödeneği alanların genel sağlık sigortası primi de yatırılıyor, ailesi de sağlık hizmetlerinden yararlanabiliyor.
Başvuruda 30 günlük süre geçerse hak kaybı olur mu?
Hizmet akdinin feshedildiği tarihi izleyen günden itibaren 30 gün içinde İŞKUR'a başvurulması gerekiyor. Mücbir sebepler dışında başvuruda gecikilen süre işsizlik ödeneği hak kazanılan toplam süreden düşülüyor. Örneğin işsiz kalan bir vatandaş mücbir neden dışında 2 ay geç başvurduysa ve bu sürede normalde 8 ay işsizlik ödeneği alma hakkı doğduysa gecikilen iki aylık süre düşülür ve 6 aylık maaş ödenir, iki aylık hak kaybı olur.
Hak kaybına yol açmayan sebepler nelerdir?
Eş, çocuk, anne, baba veya kardeşlerden birinin vefatı ya da doktor raporuyla kanıtlamak koşuluyla hastalık halinde, yangın, sel gibi doğal afetlerde, ulaşımın imkânsız hale gelmesinde, askerlik durumunda, gözaltına alınma halinde, salgın nedeniyle karantinada kalma durumunda başvuru süresinde hak kaybı söz konusu olmaz.
İŞKUR'un iş teklifini kabul etmezsem işsizlik ödeneğim kesilir mi?
Kurum, işsizlik ödeneği alanlara yeni bir iş bulma, aktif işgücü programları kapsamında kurs, eğitim ayarlıyor. Kurumun teklif ettiği işi haklı bir neden olmadan reddedenlerin işsizlik ödeneği kesiliyor. Ancak, kayıtlı mesleğine, eğitimine, yaşına, cinsiyetine, sağlık durumuna uygun olmayan, son çalıştığı işin ücret veya çalışma koşullarına yakın olmayan bir işte çalıştırılmak istenmesi durumunda önerilen iş reddedilmiş sayılmıyor.
Emekli aylığı bağlanırsa ödenek kesilir mi?
Normal emeklilik aylığı bağlanması veya malulen emeklilik için işten ayrılan (emeklilik-toptan ödeme nedeniyle fesih) veya malulen emeklilik nedeniyle fesih) olarak bildirilen kişi diğer şartları taşısa bile işsizlik maaşı alamaz. Emeklilik veya malulen emeklilik nedeniyle değil de işsizlik maaşı almayı hak edecek başka herhangi bir nedenle işten çıkan veya çıkarılan, maaş almaya başlayan kişi, emekli (yaşlılık) aylığı bağlanırsa, aylığın başlangıç tarihi itibarıyla almakta olduğu işsizlik maaşı kesilir. Malullük aylığı bağlanırsa işsizlik maaşı kesilmez.
İşsizlik ödeneği alırken iş kazası geçirip iş göremezlik aylığı alanın ödeneği yatırılmaya devam eder mi?
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle kendisine sürekli iş göremezlik aylığı bağlanan kişinin, ana, baba, eş ya da çocuğunun ölümü nedeniyle kendisine ölüm aylığı bağlanan kişinin işsizlik maaşı kesilmiyor.
