Suriye'de yine ateşkes gündemde. ABD ile Rusya el sıkıştı. Plana göre 27 Şubat Cumartesi'den itibaren silahlar susacak. Ancak masadaki planla sahadaki gerçeklik arasında farklılıklar var, sabah.com.tr yazarı Taha Dağlı, ateşkes planını değerlendirdi. ATEŞKES PLANI ÖZETLE NE İÇERİYOR? 27 Şubat'tan itibaren yürürlükte olması beklenen, içerisinde DAEŞ ve El Kaide bağlantılı terör örgütlerinin yer almadığı, eğer başarılı olursa uzatılması düşünülen bir plan. SÜREÇ NASIL İŞLEYECEK? 27 Şubat'ta başlayacak, onun öncesinde 26'sı yani Cuma gününe kadar ateşkes planını kabul edenler katıldıklarını beyan edecekler. ABD İLE RUSYA'NIN ATEŞKESTEN KASTI NE? Anlaşma şu aşamada Amerika ile Rusya arasında. Yani sahadaki tarafların ateşkesi kabul ettiği bir durum ortada yok. Beşar Esat, kabul ettiğini söylüyor ama saldırılara sonuna kadar devam ediyor. Bununla birlikte PYD, muhalifler, Hizbullah, İran ve daha farklı oluşumlar var Suriye'de, yani tüm tarafların 26 Şubat'a kadar ateşkesi kabul ettiklerini beyan etmeleri gerekiyor ki, silahlar sussun. DAEŞ İLE NUSRA NE OLACAK? Asıl sıkıntı zaten burada. Herkes kabul etse bile ortada terör örgütleri var. DAEŞ ile El Kaide bağlantılı Nusra Cephesi, sürecin dışında, onlar saldırılarına devam edecekler. Tabi ki Esat, Rusya gibi güçler de DAEŞ'i vurma bahanesiyle saldırılarını sürdürecekler. Bu durumda mutlak bir ateşkesten bahsedilemiyor. MUHALİFLER PLANA NE DİYOR? Muhalifler temkinli yaklaşıyor. Ateşkesi kabul etseler de rejim, Rusya, İran ve PYD'den şüpheliler. Çünkü muhalifler DAEŞ'le de çatışıyor. Ateşkes olsa bile DAEŞ'e yönelik operasyonlar süreceği için ve bugüne kadar da DAEŞ'i vuracağız diyen Rusya hep muhalifleri ve sivilleri bombaladığı için bu kez de aynı şeyin devam edeceğini düşünüyorlar. RUSLAR, ATEŞKESE UYAR MI? Rusya, Suriye'ye 'DAEŞ'i vuracağım' diye girdi. 30 Eylül'de operasyona başladılar ve bugüne kadar hep sivillerle muhalifleri vurdular. 27 Şubat'ta ateşkes olsa Ruslar buna uysa da, DAEŞ seçeneği hep açık kalacak çünkü DAEŞ ateşkes planının dışında. Bu durumda Rusya yine aynı şeyi yapabilir yani DAEŞ'i vuruyoruz diye yine muhalifleri bombalayabilir. RUSYA'NIN ATEŞKES ANLAŞMALARINDAKİ KARNESİ Geçen yılı hatırlamakta fayda var, Ukrayna'daki Rus işgali sonrası Minsk anlaşması vardı, Rusya kabul etti ancak uygulamadı, Ukrayna topraklarındaki çatışmalar devam etti. Batı, hala Ruslara Minsk'e uyması konusunda baskı yapmaya çalışıyor. PLANDAKİ KAFA KARIŞTIRICI MADDELER HANGİLERİ? En kafa karıştırıcı madde El Kaide ve Nusra'nın plan dışında tutulması. Çünkü bu operasyon seçeneğini açık bırakıyor. Rejim ve Rusya'nın da bugüne kadar DAEŞ'le mücadele adı altında sivilleri hedef aldığını hesaba katarsak, bu madde ateşkes planındaki en büyük soru işareti. Tabi ateşkes planını yapan Amerika ile Rusya'ya sorulsa onlar da DAEŞ'in plan dışı tutulmasını savunacaklar, gerçi doğrusu da bu çünkü uluslararası bir terör şebekesinden bahsediyoruz, onlar zaten güç kullanılarak durdurulması gereken bir terör grubu. Bu nedenle müzakere olamayacağı için plan dışı kalmaları kadar normal bir şey düşünülemez ama burada dikkat çekilmesi gereken konu, rejim ve Rusya'ya güvensizlik meselesi. ATEŞKESE UYULMAZSA NE OLACAK? Uyulmadığı takdirde her hangi bir yaptırım yok bu da planda açıkça belirtiliyor. Yani herkes kabul etse bile hiçbir garantisi yok, isteyen güç anında bozabilir bu ateşkesi ve karşılığında da bir yaptırıma uğrama ihtimali bulunmuyor. DAHA ÖNCEKİ ATEŞKES PLANLARI? Suriye'de şiddet süreci 5 yılı geride bıraktı. Bu süre içerisinde defalarca genel ve lokal olarak ateşkes planları, anlaşmaları gündeme geldi hatta kabul edildi. Nisan 2012'de daha ortada Ruslar, DAEŞ yokken hatta PYD bu kadar güçlü değilken BM Suriye Özel Temsilcisi Kofi Annan'ın ateşkes planı devreye sokuldu ancak günler içerisinde rejim o ateşkesi bozdu hem de katliam yaparak. Ve sonrasında her şey kısa bir molanın ardından kaldığı yerden devam etti.