'En iyi tarif 1924 Anayasası'nda var'

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Kürt sorununun çözümü konusunda "Eşit vatandaşlık bu işi rahatlatır. 1924 Anayasası'nda iyi bir tarif var. Türkiye'deki farklılıkları tanıyor" dedi. Gül, "Herkes kendi ülkesinde birinci sınıf vatandaş olarak yaşamalıdır. Ama uygulamalar 1924 Anayasası'nın ruhuna ters olmuş. Modern devletlerin anayasalarını çok iyi incelememiz gerekir. Demokratik ülkeler bu sorunu nasıl çözmüşse biz de öyle çözmeliyiz" diye konuştu. CNN Türk'te Türkiye'nin gündemindeki konuları değerlendiren Cumhurbaşkanı Gül, İmralı görüşmeleri, terörle mücadele, yeni anayasa çalışmaları, uzun tutukluluk süreleri, Suriye ve dış politika ile ilgili önemli açıklamalarda bulundu. İşte Gül'ün açıklamalarından satır başları:
VİCDANA TERS GELMEMELİ: Hepimizin vicdanı olması gerekir veya vicdana ters gelen bir şey varsa buna açıkca 'yanlış' dememiz gerekir. Mesela ben Kayseri'de Kürtçe konuşan görmedim, büyüdüdüğümde Diyarbakır'a gittiğimde herkesin Kürtçe konuştuğunu gördüm. Ben bunu nasıl inkar edebilirim. İnkar edersem vicdanımla ilgili bir sorunu ortaya çıkarır.
EŞİT VATANDAŞLIK RAHATLATIR: Eşit vatandaşlık, bu işi rahatlatacağı kanaatindeyim. Bu ülkede hepimiz büyük bir milletiz ve bu milletin birliği ve bütünlüğü esastır. Ne kadar çok burada kucaklayıcı olursak o kadar çok bu ülkeye hizmetimiz olur.
FARKLI OLANI TANIYOR: 1924 Anayasası'nda yazılan tarif aslında iyi bir tarif. Çünkü o tarife baktığınızda hem yapısında hem ruhunda Türkiye'de farklı olanları tanıyor. Onları reddeden, inkar eden bir anlayış yok orada. Ama maalesef uygulamalarımız onun hem yapısına hem ruhuna ters bir şeklide olmuş, uzun süre. Bugün zaten onun problemlerini yaşıyoruz. O uygulamalar bilinci oluşturmuş, o bilinci de kullanan, işte o zamanki soğuk savaş dönemi yıllarında kullananlar olmuş, daha sonra da başkaları kullanmış ve iş bugünkü çok kronik ve sıkıntılı hale gelmiş. O açıdan bu meseleyi, gelişmiş, demokratik, kalkınmış ülkeler nasıl çözdüyse öyle çözmeyi doğru buluyorum.
YANLIŞLARIN BEDELİ ÖDENİYOR: Demokratik standartların yükseltilmesiyle geçmişteki bazı yanlış uygulamalar da ortadan kalkacak. Terör konusunda bazı yanlışların bedeli ödeniyor. Hepimizin vicdanlı olması gerekir. Herkes kendi ülkesinde birinci vatandaş olmalıdır.
ÜNİTER DEVLET YAPISI KORUNACAK: İmralı ile olan görüşmeleri bir pazarlık olarak görmemek gerekir. Şiddet karşısında sıkışırsan pazarlık olur. Türkiye'de bugün böyle bir sorun yok. Bu görüşmeler Türkiye'nin üniter devlet yapısı içerisinde yürüyecek, milli bütünlük ve birliğimizi zaafa uğratmayacak. Bizim kararlılığımız ortada. Silahla karşımıza çıkarlarsa daha güçlü silahlarla cevap veririz. Nasıl acılar yaşandığı ortada.
"NE PAHASINA OLURSA OLSUN" DİYEMEYİZ: Terörün bitmesi konusunda iyi şeylerin olmasıyla ilgili bir irade var. Ama ne pahasına olursa olsun diyemeyiz. Bu gelişmeler çevre ülkelerdeki ve bölgedeki gelişmeler teröristler tarafından fırsat olarak görülebilir. Ancak bu sefer çözüm için çok iyi bir ortam var.
ETNİK MESELELERİ KURCALAMAMAK GEREK: Yeni anayasada farklılıklara saygı gösterilmesi gerekiyor. Farklılıklara saygı gösterirsek zenginlik olur. Tarihteki Türk devletleri farklılıkları kucaklamıştır. Etnik meseleleri çok kurcalamamak gerekir. Farklılıkları anlayışla karşılarsak problem olmaz.

İŞTE 1924'TEKİ O TANIM
1924 Anayasası'nın 88'inci maddesinde yer alan "vatandaşlık" kavramı; "Türkiye ahalisine din ve ırk farkı olmaksızın vatandaşlık itibariyle (Türk) ıtlak olunur" şeklinde tanımlanıyor.

Hizmete devam edeceğim
2014'te aday olup olmayacağım konusuna vakti geldiğinde karar vereceğim. Arkadaşlarımızla konuşacağız, o zaman karar veririm. Adaylık meselesini Başbakan ile kendi aramızda biraz konuştuk. Çocukluğumdan beri siyasetin içindeyim. Cumhurbaşkanlığı görevim sona erdikten sonra da milletimin hizmetinde olmaya devam edeceğim. Ama nasıl olur bilemem.

Başkanlık'ta demokrasi zarar görmemeli
Parlamenter sistemde de Başkanlık sisteminde de temel prensipler olması gerekir. Sistem değişikliği zor. Bu değişimin konjonktürel olması lazım. Çok iyi tahlil edilmesi gerekiyor. Başkanlık sistemi düşünülürse içinde noksanlıklar olmamalı. Ne kadar demokratik olduğuna bakmamız gerekir. Demokratik kriterlerin çok yüksek olması gerekir.
Anayasa yapımı konusunda uzlaşma komisyonunun maksimum anlayışı göstermesi gerekiyor. Bu iş bu sene içerisinde bitirilmeli. Bu fırsat kaçarsa yazık olur. Böyle bir Meclis bir daha bulunamayabilir. Ancak Anayasa Mahkemesi ve HSYK'nın yapısının değiştirilmemesi gerektiği kanaatindeyim.

Hukukta zihniyet meselesi var
Tutukluluğun bir cezaya dönüşmesi üzücü. Tutukluluk başvurulabilecek en son çare. Hukukta bir zihniyet meselesi var. Bakış açısının daha toleranslı olması gerekir. Bazı tutukluların yaşları ortada. Bu süreçte bunların sağlık problemleri dikkate alınmalı.
Ergenekon ve Balyoz gibi davalar konusunda savcılar hayalden üretiyor denilemez. Ama askeri disiplin içerisinde bulunan insanlar daha farklı davranamaz. Kurunun yanında yaş da yanıyor. Masumiyet ilkesinin ön plana çıkarılması gerekir. Daha titiz davranılmalı.
Bazı gazetecilerin uzun süre tutuklu kalması Türkiye'nin demokrasisini gölgelendirdi.

Suriye'deki olayları fırsat görüyorlar
Suriye'de büyük bir yıkım yaşanıyor. Kendi halkına karşı bir ülke ilk defa balistik füze kullandı. Suriye'nin kendi kendini imha etmesini fırsat görenler var. Bu iş uzun sürerse Selefiler iktidara gelebilir ama halk baskıcı bir yönetimi kabul etmez. Uluslararası camia daha fazla sorumluluk almalı.
Biz hep Irak'ın birliğini savunduk. Eskiden bize İlişkilerinizi iyi tutun' diyenler şimdi ilişkilerimiz iyiyken bundan rahatsız oluyorlar. İlişkilerimizi zayıflatmayız ama Türkiye aleyhine konuşmalar yapılıyor. Bu çok üzücü oluyor.
AB ile müzakere süreci bizi güçlü yapıyor. O formülleri alıp uyguladığımız zaman o ülkelerden biri oluyorsun. AB'nin bize olan ilgisi artıyor. Önemli olan bizim yerimizde saymamamız.