Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda önceki gün Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas için alışılmışın dışında bir karşılaşma töreni yapıldı ve sarayın içerdeki merdivenlerinde , tarihteki 16 Türk Devleti'nin askeri üniformalarını giymiş 16 asker yer aldı.
Bu görüntü benim otuz yıldan fazla bir zamandan hayalimdi ve son yirmi -yirmi beş senedir defalarca yazmıştım .Karşılaşma törenlerindeki askerler geleneksel giysiler içerisinde olmalı ; yani yeniçeri , levend ve hatta daha eski Türk devletlerini sembolize eden tarihi elbiseler giymeli idiler.
Türkiye Cumhuriyeti böyle yapmakla hem geçmişini unutmuş olan bazı vatandaşlarına , hem de memlekete gelen yabancı liderlere binlerce senelik tarihini rahatça hissettirebilirdi ve bu tantanalı giysiler amatörce dizayn edilmiş ibrişim ilikli firuze renkli üniformalardan ve beyaz kasklardan daha cazip idi!
TARİHÇİLERDEN GÖRÜŞ İSTENDİ
Şimdi üç günden buyana büyük tantanaya sebep olan , hakkında bilen bilmeyen herkesin bir şeyler söylediği, hatta bazılarının da işi mizah adına işi saygısızlığa kadar götürdükleri bu ''16 Türk Devleti'nin askeri giysileri'' konusunun birazda arka planından bahsedeyim:
Karşılaşma törenlerinde görev alacak Muhafız Alayı askerlerine eski Türk devletlerinin üniformalarının giydirilmesi konusu birkaç ay önce gündeme gelmiş ve Cumhurbaşkanlığı konuya yakın olanlardan görüş istemişti.
Önceki hafta hem TV'de ki programa arkadaşım, hem de yakın dostum Prof. Erkan Afyoncu ile beraber Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nı yakından görmemiz için Beştepe'ye davet edildik. Gittik ve öğleden akşama kadar saatlerce sarayın hemen her tarafını gezdirildik.
SARAYI GEZDİM, BEĞENDİM
Cumhurbaşkanlığı Sarayı hakkında ne düşündüğümü merak etmiş olabilirsiniz ; Çankaya'da Atatürk'ün yaptırdığı köşk büyük bir restorasyona ihtiyaç gösteriyordu ,1990'larda inşa edilen bina da artık yetmiyordu ve yeni bir mekan lazımdı.
Sarayı ziyaretimizde Muhafız Alayı'nın önceki günkü törende ilk defa giydiği 16 Türk Devleti'ne ait üniformaları da konuştuk.Erhan şimdilik sadece Osmanlı giysileri ile , yani yeniçeri elbiseleriyle sınırlı kalınmasını, zira eski devletlerin askeri giysileri hakkında elimizde tam bir bilgi olmadığını söyledi ama ben karşı çıktım. Cumhurbaşkanlığı Forsu' ndaki 16 adet yıldızın sadece Osmanlı İmparatorluğu'nu değil , geri kalan 15 devleti de temsil ettiğini ve Osmanlılar dışındaki devletlerin üniformalarının da eldeki bilgilere dayanılarak dikilmesi gerektiğini ve ileri başka bilgiler elde edildiği taktirde değişikliğe gidebileceğini söyledim.
GİRİŞTE ATLILAR KARŞILAYACAK
Askeri giysiler konusunda Cumhurbaşkanlığı ile bu işin öncülerinden olan Muhafız Alayı görüşü paylaşmış olacaklar ki, resmi karşılaşma törenlerinde bundan böyle 16.Türk Devleti de üniformalarla temsil edilecek.
Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda yeni başlayan uygulamanın Avrupa'da asırlardan buyana devam eden benzerlerini de yine bu sayfada okuyabilir , fotoğraflarını da görebilirsiniz.
AVRUPA'DA TARİHİ ÜNİFORMA GİYMEYEN TÖREN BİRLİĞİ YOKTUR
Avrupa'ya gitmiş iseniz mutlaka görmüşsünüzdür: Sadece krallıklar, yani İngiltere, İsveç, Norveç yahut Danimarka gibi memleketler değil, en ileri demokrasinin var olduğu cumhuriyetler bile protokol törenlerinde asırlar öncesinin üniformalarını giymiş askerlere yer verirler.
Üstelik, bu ülkelerin cumhurbaşkanlarının ofisleri de, krallık zamanlarına ait saraylardır ve Paris'teki Cumhurbaşkanlığı Sarayı Elysee'nin, başbakanlık binası Hotel Matignon'un, Senato'nun, Meclis'in ve Adalet Sarayı'nın önünde Napolyon devrinin üniformaları içerisindeki miğferli ve kılıçlı muhafızlar nöbet tutarlar. İtalyan Cumhurbaşkanlığı Sarayı olan Roma'daki Quirinale'nin atlı muhafızları, geçmişi 14. asıra uzanan ve Savoy Prensliği'ne mahsus "Corazzieri" yani "Haçlı" üniforması giyerler. Bulgarlar'ın protokol birlikleri Osmanlı'ya karşı mücadele eden "çeteci" lerin üniformaları içerisindedir. Kremlin'deki Rus tören birliği de Çarlık döneminin, 18. yüzyılın üniformalarını giyer. Yunanistan'daki Başkanlık Sarayı'nın, Meclis'in ve Meçhul Asker Anıtı'nın önünde etekli ve ponponlu ayakkabılı "efzun"lar baleyi andıran hareketlerle nöbet beklerler. Moğolistan'da yabancı konukları Cengiz Han zamanının giysileri içerisindeki atlılar, Hindistan'da da Babür Şah'ın askerleri karşılar!
Buradaki fotoğrafları gördükten sonra "Avrupa'nın tarihi giysileri genellikler tek tip oluyor, bizde neden 16 çeşit?" diye sorabilirsiniz...
Neden mi? Hiçbirinin geçmişinde 16 devlet olmadığı, milli devletlerini ancak 19. asırda kurabildikleri için!
Habertürk/Murat Bardakçı
