Gediz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Milletlerarası Hukuk Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Sibel Safi, başta Suriyeliler olmak üzere sığınmacıların durumunu Türkiye, Lübnan, İngiltere ve Almanya'da inceledi.
Gediz Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri kapsamında desteklenen çalışmanın ilk etabı, çok sayıda Suriyeli'nin kaldığı, göç güzergahındaki İzmir'de gerçekleştirildi. Çeşitli meslek gruplarından 18-79 yaşlarındaki 316 kişiyle anket yapıldı ve toplumun Suriyeli sığınmacıları ne denli kabul edip etmediği öğrenilmeye çalışıldı.
"Suriyeli sığınmacı denilince aklınıza ne geliyor?" sorusuna verilen cevapların başında savaş mağdurları, yardıma muhtaç yoksullar ve dilencilik geldi. "Ölüm korkusu nedeniyle ülkesinden kaçan Suriyeliler'i korumak Türkiye'nin insanlık borcu mudur?" sorusuna deneklerin, yüzde 40'ı; "Evet, kendimizi onların yerine koyarak empati yapmalıyız, onları korumakla yükümlüyüz" yanıtını verdi.
Denekler arasında "Bizimle birlikte tüm dünya paylaşmalı" diyenlerin oranı yüzde 30, "Geçici süre korunmalılar" diyenlerin oranı yüzde 20, "Türkiye'nin böyle bir yükümlülüğü yok" diyenlerin oranı da yüzde 10 olarak tespit edildi.
Araştırmaya katılanların yüzde 47.5'i Suriyeli sığınmacıların dönmeyeceğini düşündüğünü söyledi. Deneklerden yüzde 31'i, "Koşullar değişince dönecekler" derken, yüzde 17.5'i, "Ekonomik sebeplerle bir kısmı kalacak, bir kısmı dönecek" dedi. Yüzde 4 de, "Bizimle yaşamaları problemlere yol açabilir, istemeseler de dönmeleri uygun olur" görüşünü savundu. Yüzde 85 ile büyük çoğunluk Suriyeliler'le birlikte hırsızlık, dilencilik ve işsizliğin arttığını ifade etti.
Mülteci ve devletler hukuku uzmanı Doç.Dr. Sibel Safi, Avrupa'nın aksine Türkiye'de Suriyeliler'e karşı genel olarak hoşgörülü ve misafirperver yaklaşım olduğunu ifade etti. Doç.Dr. Safi, hırsızlığın ve işsizliğin arttığı yönündeki kanaatin arkasında tanık olunan olayların değil, duyumların yer aldığını vurguladı, "Gazete ve TV haberlerinin, özellikle sosyal medyadaki olumsuz paylaşımların etkili olduğunu gözlemledik" dedi.
Doç. Dr. Safi, ilk kez bu denli kitlesel göçe uğrayan Türkiye'nin bu krizi iyi yönetmesi halinde kazançlı çıkabileceğini kaydederek, şunları söyledi:
"Suriyeliler gerçeği, ülkemiz için geçici değil, kalıcı; sadece bugünün değil, önümüzdeki on yılların konusu. Bu nedenle içinde uyumun, entegrasyonun olduğu kapsamlı ve dinamik bir göç yönetimi uygulanmalı. Süreç iyi yönetilirse işgücü ve sermaye akışıyla katkı sağlayabilir, kriz fırsata dönüşebilir. Türkiye'nin ardından en fazla Suriyeli kabul eden Lübnan'da, Avrupa'da en fazla sığınmacı bulunan Almanya'da ve bu konuda en deneyimli ülke olan İngiltere'de devam edeceğimiz araştırmamızın sonuçlarının, ülkemizin sığınmacı politikasına katkı sağlayacağına inanıyoruz. Çünkü sosyal açıdan entegrasyon şart, belli gruplara karşı ayrımcılık ötekileştirmeye yol açabilir. Bu da yasadışı faaliyetler ya da toplumsal huzursuzluk gibi sosyal açıdan sorunlar ortaya çıkarabilir. Ekonomik açıdan da iş piyasasında ayrımcılık, insanların vasıflarına göre işe alınmaması etkisine sahiptir ki bu da verimsiz bir iş gücü kullanımı anlamına gelir. Farklı kültürler ve dinlerin varlığı ve sürdürebilirliği evsahibi devlet tarafından yasalar ve uygulamalarla garanti altına alınmalıdır, bu politikalar kültürlerarası çatışmaları önlemeyi amaçlamalıdır. Bunlar, göçmenlerin geldikleri ülkeye aidiyet duygularının gelişmesine hizmet eder. Toplumsal kabulün olmadığı yerde entegrasyonun gerçekleşmesi çok zordur, bunun örneklerini Avrupa ülkelerinde görüyoruz."
