Sarıkamış Harekatı; 1. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ile Rus İmparatorluğu arasında geçen kara çatışmalarıdır. Sarıkamış Harekatı'nda 60 bin kahraman Osmanlı askeri hayatını kaybetti. Sarıkamış Harekatı'nın ilk 2 gününde Osmanlı İmparatorluğu askerleri Rus birliklerine karşı kahramanca savaştı. Sarıkamış Harekatı'nda amaç Ardahan, Kars illerini geri almaktır.
Osmanlı Devleti'nin Sarıkamış Harekatı'ndaki amaç dağıtılmış olan Rus ordusunu yok edip Bakü petrollerine ulaşmak ve Almanların sanayi ihtiyaçlarını karşılamaktır. 1877'deki 93 Harbi, Osmanlı Devleti'nin yenilgisiyli sonuçlanınca Batum savaş tazminatı olarak Ruslara verilmiş, üstüne üstlük Sarıkamış, Ardahan, Kars ve Artivn de Berlin Antlaşması ile Rusya'ya bırakılmıştı. Harekatın asıl amacı da bu toprakları yeniden Osmanlı Devleti'ne katmaktır.
İlk iki günü başarıyla geçen taarruz sonrasında olumsuz hava koşulları nedeniyle seyrini değiştirdi. Kış, 3-4 Ocak 1915 gecesi daha da şiddetlendi. Fırtına ile yağan kar, yolları tıkayıp, çadırları yıktı. Arkasından da dondurucu soğuklar bastırınca, 60 bin Osmanlı askeri donma, dizanteri ve tifo gibi hastalıklardan dolayı hayatını kaybetti. Bu harekatta Ruslar da 32 bin askerini kaybetti. Savaştan sonra İstanbul'a dönen Enver Paşa uzun bir süre Sarıkamış hakkında herhangi bir haber, bildiri, veya yayın yapılmasını engelledi.
Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığına göre Osmanlı zayiatları 60.000 ve Rus zayiatları 30.000'dir. Savaşın en hazin kısmı ise Osmanlı kayıplarının bir çoğunun Ruslar ile yapılan çarpışmalarda değil de ağır soğuk hava koşulları yüzünden ölmesidir. Ruslar; Türklerden 200 subay, 7000 eri esir, 20 makineli tüfekle 30 topu ganimet olarak almışlardır. 5000 kişi civarında esir alınmıştır. Bunlar tahmine göre Kırımda domuz çiftliğinde çalıştırılarak ve aç bırakılarak ölmüşlerdir.
Tarihçi-yazar Mehmet Niyazi, Sarıkamış Harekâtı'ndaki ölü sayısının tüm belgelerde toplamda 23.000 olduğunu, 90.000 rakamının 60.000 kayıp veren Rusların yalanı olduğunu kaydeder. 90.000 askerin öldüğü iddiası ilk olarak Sarıkamış Harekâtı'ndan sekiz yıl sonra Binbaşı Şerif Bey'in yazdığı kitapta yer almaktadır. Osman Mayatepek 75.000 muharip kuvvetin bulunduğu tarafın 90.000 askerinin ölmesinin matematiksel olarak imkânsız olduğunu ifade etmektedir.
