10 SORUDA İSRAİL-SURİYE KRİZİNDE NELER YAŞANIYOR?
Suriye rejim güçleri, İsrail savaş uçağını düşürdü. İsrail ile Suriye arasında ciddi bir kriz var. Krizin bir ucunda da İran yer alıyor.
Peki İsrail'in Suriye'yi bombalaması, karşılığında F-16'sının düşürülmesi ve Şam'a yönelik yeni hava saldırıları düzenlemesi ne anlama geliyor, Taha Dağlı sabah.com.tr için yanıtladı.
İSRAİL'İN F-16'SI NEDEN DÜŞÜRÜLDÜ?
İsrail, Suriye'de İran'a ait bir insansız aracı vurdu. Suriye rejimi ise hava sahasını ihlal eden İsrail F-16'sını hava savunma sistemiyle etkisiz hale getirdi. Vurulan İsrail jeti düşürüldü, iki pilot vardı, paraşütle atlayıp, kurtuldu. Pilotlardan biri ağır yaralı diğeri ise hafif şekilde yaralandı. Hayfa'da hastaneye kaldırıldılar.
İSRAİL'İN SURİYE'YE SALDIRMASI BİR İLK Mİ?
Suriye'de iç savaş süreci 2011'de başladı. Bu tarihten itibaren Suriye krizine en sessiz kalan ülke hep İsrail oldu. İsrail, Esat rejimiyle çok fazla probleminin olmadığını ama en büyük sorunun Hizbullah ve İran füzeleri olduğunu vurguladı. Bu amaçla bir çok defa Suriye'de Hizbullah konvoylarını ya da İran karargahlarına yönelik nokta atışlar gerçekleştirdi. En son olarak da 3 gün önce yine Şam'da bazı hedefleri vurmuştu.
SURİYE REJİMİ DAHA ÖNCE İSRAİL'E KARŞILIK VERMİŞ MİYDİ?
Geçtiğimiz aylarda yine İsrail'in Suriye'de Hizbullah veya İran güçlerine yönelik füzeli saldırısı sırasında rejim füze savunma sistemiyle karşılık vermiş ve İsrail'in füzelerinden biri havada imha edilmişti. Ama uçak düşürme olayı ilk kez yaşandı.
İSRAİL-RUSYA İLİŞKİSİ NE OLUR?
İsrail için Suriye'de sorun İran, Rusya ile İsrail arasında bir sorun yok. İsrail Başbakanı Netanyahu, Putin'e daha önce Golan'daki S-400'ler konusunda, bu füzelerin kendilerine doğru çevrilmemesi gerektiğini söylemişti. İsrail, Rusya'ya "Suriye'de hedefimiz Esat değil, Hizbullah ve İran'dır" diye izahat vermişti.
İSRAİL UÇAĞININ DÜŞÜRÜLMESİNE RUSYA NE DER?
Suriye rejimi, Rusya'nın hava savunma sistemiyle, kendi sınırını ihlal ettiği için bir İsrail uçağını düşürdüğüne göre bu durum Rusya'dan habersiz olmamıştır. Ama Rusya, bu meseleye dahil olmaz. Sorunun İsrail-Şam-İran üçgeninde olduğunu düşünür ve ona göre pozisyon alır. İsrail de buradan Rusya'yı suçlamaz. Çünkü Rusya daha önce İsrail'in Suriye sahasına girip, Suriye'ye operasyon yapmasına karışmamıştı.
AMERİKA BU KRİZİN NERESİNDE DURUR?
İsrail, ABD'nin müttefiki. Son birkaç gündür ABD'nin PKK teröristlerini koruma kalkanına alıp, Deyruzzor'da rejime saldırması ve 100 rejim askerini öldürmesi de İsrail-Suriye gerginliğinin içerisinde okunması gereken bir konu. ABD şu an rejime direk müdahale ediyor. İsrail de İran'ı hedef alarak aynısını yapıyor.
İSRAİL-SURİYE SINIRININ GEÇMİŞİ?
İsrail, 80'lerden itibaren Suriye sınırında Golan tepelerini işgal ederek, burada bir tampon bölge oluşturdu. Suriye sınırını bu şekilde koruma altına aldı. Golan meselesi İsrail ile Suriye arasında yıllardır bir savaş hali olarak masada dursa da, Esat rejiminin Golan'dan doğan hakların peşine düşmediğini de söyleyebiliriz.
İSRAİL'İN SURİYE KRİZİNE MÜDAHİL OLMASI NEYİ DOĞURUR?
İsrail'in Suriye ve İran'la gerginliği hep vardı. Büyük bir çatışma ortamı ise olmadı. Karşılıklı misillemeler yapıldı. Suriye ve İran'ın İsrail'le ciddi bir kapışmaya girmesi, Ortadoğu'da Suriye ve İran'ın popülaritesini yükseltir. Suriye iç savaşında Müslümanlar nezdinde hem Esat'ın hem de İran'ın prestij kaybı vardı. Çatışma ortamı büyürse İran'ın Suriye'deki tasarrufları yara alır. İsrail için sınırlarının güvenliği her zaman için en öncelikli konu.
