Resmi Gazete'de 31 Temmuz'da yayımlanarak yürürlüğe giren, terörle mücadelede yeni düzenlemeleri kapsayan "Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun"da Anayasa Mahkemesi'nin (AYM) iş yükünün azaltılmasına yönelik hüküm yer almıştı. Bu konudaki düzenleme Cumhurbaşkanlığı'nın 100 Günlük İcraat Programı'na da girmişti.
Yeni düzenlemeyle, kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla, ceza hukuku çerçevesindeki soruşturma ve kovuşturmalar ile özel hukuk ve idare hukuku kapsamındaki yargılamaların makul sürede sonuçlandırılmadığı, mahkeme kararlarının geç veya eksik icra edildiği ya da hiç icra edilmediğine ilişkin yapılan ve AYM'de derdest olan bireysel başvurular, Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu'nca incelenecek. Kanunun yürürlüğe girdiği 31 Temmuz 2018 sonrasındaki başvurular bu kapsama dahil olmayacak.
Bu çerçevede yaklaşık 10 bin dosya, AYM'nin söz konusu başvurulara yönelik kısa süre içinde vermesi beklenen "başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemezlik" kararlarının ardından Komisyon'a devredilecek. Komisyon başvuruları en geç 16 ay içinde karara bağlayacak.
Böylece bireysel başvuru hakkının uygulanmaya başladığı 23 Eylül 2012'den bu yana 191 bin 371 kez kapısı çalınan, halen karar bekleyen 41 bin 758 dosyası bulunan AYM'nin iş yükü azaltılacak.
İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Adalet Bakanlığı bünyesinde 2013'te, "Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'ne Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun" ile kurulmuştu. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), uzun yargılamalar ve mahkeme kararlarının icra edilmemesi nedeniyle yapılan 10 binden fazla başvuruyu, Komisyon'u adres göstererek reddetmiş ve Komisyon'u etkili bir iç hukuk yolu olarak kabul etmişti.
