Başkan Recep Tayyip Erdoğan ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün gerçekleştirdiği ikili görüşmeye ilişkin son dakika haberleri gelmeye devam ediyor. İki lider kameralar karşısına geçti ve ilk olarak sözü Rusya lideri Putin aldı. Ardından Başkan Erdoğan açıklama yaptı. İşte son dakika gelişmesiyle ilgili tüm detaylar...
İşte Erdoğan'ın konuşmasından satır başları
Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Kremlin Sarayı'nda gerçekleştirdiği baş başa ve heyetler arası görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.
Rusya Devlet Başkanı Putin'e nazik daveti için teşekkür eden Cumhurbaşkanı Erdoğan, bölgede kritik gelişmelerin cereyan ettiği bir dönemde Putin ile yeniden bir araya gelmekten duyduğu memnuniyeti dile getirdi.
Bugünkü görüşmelerde özellikle Suriye'deki durumu ve İdlib'deki son gelişmeleri ele aldıklarını bildiren Erdoğan, yaklaşık 6 saat süren bir çalışma yaptıklarını, tesis ettikleri samimi diyalog kapsamında benzer veya farklı görüşte oldukları tüm konuları ayrıntılarıyla görüştüklerini, müzakere ettiklerini söyledi.
Türk-Rus ilişkilerinin derin tarihi köklerine işaret eden Recep Tayyip Erdoğan, 5 asrı aşan bu tarihin güçlü geleneğe sahip iki devletin ve halkın karşılıklı etkileşiminin de tarihi olduğunu ifade etti.
"Bu köklü ilişkilerimizi karşılıklı saygı ve ortak çıkar temelinde ilerletmek en büyük arzumuzdur." diyen Erdoğan, diplomatik ilişkilerin 100'üncü yılının idrak edildiği bu sene üst düzeyli iş birliği konseyinin toplantısı için Putin'i Türkiye'ye beklediklerini vurguladı.
2018 Eylül ayında Soçi'de varılan mutabakat ile İdlib'de nisbi istikrarın sağlandığını dile getiren Cumhurbaşkanı Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Soçi Mutabakatı'na göre, İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi muhafaza edilecek, bölgeye yönelik saldırıların önlenmesi dahil olmak üzere, statükonun korunması için gerekli tüm tedbirleri alacaktık. Rejimin geçen mayıs ayından itibaren younlaşan ve doğrudan sivilleri hedef alan saldırıları, İdlib'de tesis ettiğimiz sükuneti bozmuştur. İdlib Mutabakatı'nın bozulmasına yol açan gelişmelerin birinci derecede sorumlusu, saldırganlığıyla bölgenin istikrarını da hedef alan rejimdir. Bu bölgede yaşayan 4 milyon insanın tamamının 'terörist' olarak ilan edilip, havadan ve karadan ağır bombardımana maruz bırakılmasını kabul etmemiz mümkün değildir."
Rejimin zulmünden kaçan ve Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Ofisi verilerine göre sayıları 1,5 milyonu bulan bölge halkının Türkiye sınırlarına yığıldığını belirten Erdoğan, "Rejimin buradaki esas amacının İdlib'i belirli bir kesim açısından insansız hale getirmek ve oluşturduğu göç baskısıyla Türkiye'yi zora sokmak olduğu açıktır. Türkiye elbette böyle bir tehdit karşısında eli kolu bağlı kalacak değildir. İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nin sınırlarına kurduğumuz gözlem noktaları sahadaki durumu kontrol etme değil, sadece ateşkesi takip etme, bu vazifeyle yükümlüdür." değerlendirmesinde bulundu.
"KALICI ÇÖZÜM BULMA İRADEMİZİN BİR TEZAHÜRÜ"
Bir süre önce bölgede Rusya ile birlikte tesisi konusunda uzlaşıya vardıkları istikrarı sağlamak üzere İdlib'e ilave askeri birlikler gönderdiklerini aktaran Recep Tayyip Erdoğan, şöyle konuştu:
"Artık hem rejimin saldırganlığının önüne geçmek hem de ateşkese riayet etmeyen diğer grupları dizginlemek üzere sahada çok daha aktif bir şekilde yer aldık. Bu süreçte bölgede bulunan Rus güçleriyle koordinasyonu sıkı tutmaya gözen gösterdik. Rejimin doğrudan askerlerimizi hedef alan saldırganlığı sebebiyle yaşanan üzüntü verici hadiselerin ardından İdlib'de yeni bir statünün oluşturulması kaçınılmaz hale gelmiştir. Bugün Moskova'da Rus mevkidaşım ve ekiplerimizle bu konuyu enine boyuna konuştuk, değerlendirdik. Rusya ile aramızdaki iş birliği ruhu, bugüne kadar Suriye'deki ihtilafa son verilmesine yönelik uluslararası çabalara emsalsiz bir katkı sağlamıştır. Siyasi süreç ve Fırat'ın doğusu gibi boyutları da bulunan çalışma ilişkimizi derinleştirerek sürdürmeyi arzu ediyoruz.
Bu hususta bizimle hemfikir olduğuna inandığımız Rusya'nın, rejimin iş birliğimizi zedeleyecek eylemlerine göz yummayacağına inanıyorum. Bugünkü görüşmelerimiz, İdlib sahasında attığımız adımları masadaki çabalarımızla pekiştirerek bölgedeki soruna kalıcı çözüm bulma irademizin bir tezahürüdür. Öncelikle en kısa sürede ateşkesi gerçekleştirecek, ardından birlikte kararlaştıracağımız diğer adımları süratle atacağız. Bu gece saat 00.01, yani tam gece yarısı itibarıyla ateşkes yürürlüğe girecektir. Ateşkesin kalıcı hale getirilmesi için gereken çalışmalar hızla ve etkin şekilde yürütülecektir. Amacımız, bölgedeki insani krizin daha da kötüye gitmesini önlemektir."
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ihtiyaç sahibi tüm Suriyelilere ön şartsız ve ayrım gözetilmeksizin yardım sağlanması için Rusya ile birlikte çalışacaklarını, ülke içinde yerinden edilmiş kişilerin güvenli ve gönüllü olarak ikamet yerlerine geri dönüşlerinin kolaylaştırılmasını temin edeceklerini vurguladı.
Üzerinde mutabık kalınan ortak metnin Dışişleri Bakanlarınca açıklanacağına işaret eden Erdoğan, "Türkiye bu süreçte rejimin yapabileceği her türlü saldırıya tüm gücüyle ve tüm sahada cevap verme hakkını saklı tutacaktır. Ve bu süreç içerisinde karşılıklı olarak değerli mevkidaşımla irtibat halinde olacağız, ilgili bakanlarımız birbirleriyle irtibat halinde olacaklar. Suriye krizine, bu ülkenin toprak bütünlüğü ve siyasi birliği temelinde bir çözüm bulunana kadar Türkiye, Soçi Mutabakatı dahil bölgedeki inisiyatiflerini sürdürmekte kararlıdır. Bir kez daha Cenevre'de kurulan müzakere masasının kalıcı barış ve istikrarın yegane anahtarı olduğunu belirtmek istiyorum. Bugünkü toplantımızın Suriye'deki ihtilafa kalıcı çözüm bulunması çabalarına katkı vermesini temenni ediyorum." şeklinde konuştu.
İdlib'de ateşkes başlıyor! İşte Moskova mutabakatının maddeleri! | Video
İŞTE MUTABAKATIN MADDELERİ
Aşağıdaki hususlarda mutabık kalmışlardır:
GÖRÜŞMELER OLUMLU HAVADA GEÇTİ.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Moskova ziyareti olumlu havada geçti. Görüşme ile ilgili değerlendirmeler şu şekilde:
1. Sayın Cumhurbaşkanımızın, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile görüşmeleri olumlu bir ortamda geçti.
2. Putin'in taziye açıklaması olumlu karşılandı.
3. Sayın Cumhurbaşkanımız, anlaşma olmaması hâlinde Türkiye'nin rejim unsurlarını İdlib'den kendi imkânlarıyla temizleme hususunda kararlı olduğunu ortaya koydu.
Görüşmelerin neticesine dair değerlendirmeler:
1. Türkiye'nin ulusal çıkarları doğrultusunda izlediği bağımsız dış politika yeni bir başarı elde etmiştir. Aynı gün hem Rusya'yla liderler düzeyinde müzakereler yürütüldü hem de ABD başkanının özel temsilcisi İstanbul'da ağırlandı.
2. Bir yandan Suriye'den gelebilecek yeni bir düzensiz göç dalgasını engelleyerek ulusal çıkarlarımızı koruduk, diğer yandan Amerika Birleşik Devletleri başta olmak üzere Batı'yı bize destek vermek durumunda bıraktık.
3. Türkiye, kendi öz kaynaklarıyla Esed rejimine ağır bir bedel ödeterek, Suriye'nin geleceğinde söz sahibi olma kararlılığını ortaya koymuştur. Artık Türk askerine yönelik herhangi bir saldırının yanıtsız kalmayacağı açıkça anlaşılmıştır.
4. Türkiye, aynı zamanda Batılı devletlerin İdlib sahasındaki koşulları dikte etmesine izin vermeyeceğini ortaya koydu. Kendi göbeğimizi kendimiz keserek, bölgede kimsenin maşası olmayacağımızı gösterdik.
5. Türk savunma sanayii, İdlib krizinde rüştünü ispat etmiştir. Bu alana yapılan yatırımların ne kadar isabetli olduğu bir kez daha anlaşılmıştır.
6. Türkiye-Rusya mutabakatı, ABD ve Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye destek olmasına engel değildir. Hava savunma sisteminin konuşlandırılması ve istihbarat paylaşımı gibi güven artırıcı adımlar atılmalıdır.
7. İdlib'de hâlâ üç milyondan fazla sivilin küçük bir alanda sıkıştığını unutmamalıyız. Bölgeden kaynaklanan düzensiz göç tehlikesi devam etmektedir. Avrupa ülkeleri, Rusya'ya göçmenleri Avrupa demokrasilerine karşı silah olarak kullanma şansı tanımamalıdır. Son günlerde yaşananlar, bölgede yaşanan insani krize kapsamlı ve köklü bir çözüm bulunması ihtiyacını ortaya koymuştur.
8. Türkiye-Rusya mutabakatı, Türkiye'nin mülteci politikasına yaptığı değişiklikleri geri almasını gerektirmez. Avrupa Birliği'nin 2016 anlaşması kapsamında Türkiye'ye verdiği sözleri tutmadığı gerçeğini değiştirmez. Avrupa Birliği, Türkiye'ye karşı değil, Türkiye'yle iş birliği içerisinde Suriye'de yaşanan insani krizi sonlandırmak için gerekli adımları atmalıdır.
9. Bugün ortaya çıkan mutabakat, lider diplomasisinin sonuç vermeye devam ettiğini göstermiştir.
10. Rusya, çok boyutlu ilişkilerimizi rejimin hırs ve kaprislerine kurban etmemek için anlaşma yoluna gitmiştir.
İşte Putin'in konuşmasından satır başları
Bu yıl içerisinde 3.sü olan görüşmemizi gerçekleştirdik. Aramızdaki şahsi temasımız ikili ilişkilerimize çözüm bulma imkanı sağlıyor.
İdlib'de terör unsurları aktivitelerini ciddi bir biçimde artırdı. Düzenli olarak saldırılarını artırmışlardır. 1 Mart tarihinde ÇNRA sistemiyle bir saldırı girişimi yaşandı. Yılbaşından bu yana Hmeymim'e saldırı sayısı 15. Fiilen militanlar yeni çatışmaları tetiklediler.
Rusya'daki kritik İdlib zirvesi sona erdi! İşte Putin'in açıklamaları... | Video
Türk askerler arasında da kayıplar var. Bu vesileyle taziye dileklerimi yinelemek istiyorum. Türkiye ile bazen görüş ayrılıklarımız oluyor ama kritik durumlarda ortak noktalar bulmayı başarıyorduk. Çözümler üretiyorduk. Bugün de öyle oldu. Bugün ülkelerimizin Astana formatındaki çalışmaları devam ettirmeye niyeti olduğunu bildiriyoruz.
