Son dakika: Google telif hakkı ödemeyi kabul etti! Uzmanlar: Her şeyden reklam alıp ödeme yapmıyor

Son dakika... Dünyanın en çok kullanılan arama motorlarından Google uzun tartışmaların ardından Avrupa'da birçok Avrupa Birliği üyesi ülke için 'telif hakkı' ödemeyi kabul etti. Bu bağlamda 300 medya kuruluşuna ödeme yapılacak. Uygulamanın Türk yayıncılar için ne zaman başlayacağı ise merak konusu. Uzmanlar ve akademisyenler Google'ın her şeyden reklam alıp ödeme yapmadığına dikkat çekerken Türkiye’de de bir yasa çıkarılması gerektiğinin altı çizildi. İşte son dakika haberinin ayrıntıları...

Son dakika haberleri... Ücretsiz içerikler üzerinden para kazanması dolayısıyla sürekli tartışma konusu olan Google, sonunda harekete geçti. Google'ın dijital Gazetecilik açısından devrim yaratan 'telif ödeme' kararı Avrupa Birliğine üye birçok ülkede 300 medya kuruluşu ile başlıyor.

Arama motoru Google artık 'verilerini' kullandığı kuruluşlara telif hakkı ödemesi yapacak. Ancak bu şu an için sadece Almanya, Macaristan, Fransa, Avusturya, Hollanda ve İrlanda ile sınırlı. Diğer AB ülkelerinin de zamanla telif hakkı kapsamına alınacağı öğrenildi.

ERARSLAN: GOOGLE MECBUR KALDI

SODİMER Başkanı Levent Eraslan "SEARCH kısmına ilgili konuyu yazıp tıkladığımızda gelen her şeyin bir bedeli var. Google, Avrupa Birliği Telif Hakkı Kuralları'nı kabul etti. Avrupa Birliği'nin telif hakları Google'ı buna mecbur etti. Burada bir regülasyon/düzenleme var. AB'nin telif hakkı kuralları olmasaydı, Google, içeriklere para vermek için böyle bir sisteme gitmezdi. Bizim de bunu zorunlu hale getirmemiz gerekiyor. Avustralya, Kanada da bunları yaptı. Hükümetlerin, çevrimiçi platformların içeriklerine yönelik aracı olduğunu görüyoruz. Ama bizim yasalarımız da bunları tam karşılamıyorsa, Google ödeme yapmıyor" dedi.

TÜRKİYE İLE ANLAŞMA İMZALANMALI

Google'ın kısa vadeli ajansında Türkiye yok. Şirket bunun için Türkiye'deki yasal mevzuatın gerekçe gösteriyor. Ancak uzmanlara göre bu aşılamayacak bir sorun değil. İletişim Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Basın İlan Kurumu, BTK gibi kurumların ilgili süreçleri yakından takip ettiğini ve sürdürdüğünü belirten uzmanlara göre Google'ın bir an önce Türkiye ile de benzer bir anlaşma imzalaması şart.

İnönü Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Beyler Yetkiner de Google'ın bir an önce Türkiye'de de telif ödemesi yapması gerektiğini düşünenlerden.

"TÜRKİYE'DE DE BENZER BİR UYGULAMAYA BAŞLAMALI"

Doç. Dr. Yetkiner "Türkiye'de kullanıcıların en çok tercih ettiği bir arama motoru olarak karşımıza çıkan Google nasıl ki Avrupa ülkelerinde telif veriyorsa ülkemizde de benzer bir uygulamaya tabi tutulmalıdır" dedi.

Yapılacak düzenlemenin sansürü tartıştırmayacak ve akıllara getirmeyecek şekilde olması gerektiğini de belirten Yetkiner şunları söyledi:

Google dünya üzerinde en çok kâr eden şirketlerin başında geliyor. Google'ın çatı şirketi Alphabet her dakika 143 bin dolar kâr elde ediyor. Şirketin geliri ocak-mart döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 18 artarak 49,4 milyar dolara ulaştı.

"ALTERNATİF BİR GELİR KAYNAĞI OLACAK"

Özellikle basının demokratik ülkelerde halkın sesi olması medyanın olmazsa olmazıdır. Bu anlamda basılı yayınların ekonomik nedenlerden zorluk yaşamaları ve özellikle yerel basının karşılaştığı maddi sıkıntılara da bir alternatif olabilir.

"HER ŞEYDEN REKLAM ALIP ÖDEME YAPMAMASI TARTIŞILMALI"

Google'ın hemen her şeyden reklam alması hatta kullanıcılarına sunduğu haberden para alıp haber emekçilerine telif vermemesi bence tartışmaya açılmalı ve buna uygun bir yasal ortam hazırlanmalıdır.

"HERKES KATKI VERMELİ"

Bu yasal düzenleme tüm kesimleri ilgilendirdiği için düzenlemeyi yapacak kişilerin içinde gerek Meclis içinde gerek Meclis dışında tüm partilerin, akademisyenlerin ve diğer paydaşların da yer alması gerekmektedir.

HABERCİLİĞE DESTEK

Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, dijital ortamdaki telif hakkının korunmasının son derece önemli olduğunu söyledi. Kırık, "Yasalardaki kimi açıklar ve eksikler bu duruma engel oluyor. Dijital dünya hızlı bir dönüşüm içerisinde olduğu için 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na dijital içeriklere yönelik kapsamlı maddeler eklenmesi son derece önemli. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bu süreçte aktif rol oynamalı" dedi. Düzenlemeler yapılırsa Google'ın medyaya telif hakkı ödeyeceğini dile getiren Kırık, şunları söyledi: "Bunu dijital telif hakkı reformu olarak da değerlendirmek mümkün. Özellikle Google'da öne çıkan içeriklere ait bir telif hakkı ödemesi olması internet haberciliğinin gelişimine ve içeriklerin özgünlüğüne önemli katkı sağlayacaktır."

AVRUPA'DA CEZA ÖDEDİ

Bilişim hukukçusu Gökhan Ahi, 2010'ların başından beri bu konunun Avrupa'da oldukça gündemde kaldığını kaydederek, "2014'te İspanya'da çıkan bir yasayla toplu bir lisans ücreti ödemeye zorlanan Google, Google News servisini 2014'te kapatmak zorunda kalmıştı. Geçen yıl Fransa, haber yayıncılarıyla olan anlaşmazlıklar ve haksız rekabet nedeniyle Google'a 500 milyon euro para cezası kesmişti. 2019'da, Avrupa Birliği Telif Hakları Direktifi yürürlüğe girdi. Google, yayıncılarla gelir ortaklığı anlaşması imzalamaya başladı" bilgisini verdi. Türkiye'deki haber ve içerik yayıncılarının Google ile gelir ortaklığı anlaşmaları yapıp yapmayacağıyla ilgili de Ahi, "Türkiye'de Google'a karşı açılmış böyle bir dava yok, telif yasaları da dijital çağ ile uyumlu değil. Türkiye'de Avrupa Birliği Telif Direktifi gibi yeni ve modern bir yasa çıkmadıkça, haber ve içerik yayıncılarının Google ile anlaşmaları ve gelir elde etmeleri kolay görünmüyor" dedi.

'DÜZENLEME YAPILMASI ŞART'

Türkiye Bilişim Derneği (TBD) Genel Başkanı Rahmi Aktepe, Google'ın AB ülkelerinde telif hakkı ödemesi yapmaya başladığını dile getirerek, şöyle konuştu: "Türkiye, AB'ye üye olmadığı için Google'ın ülkemizde telif hakkı ödeme yükümlülüğü bulunmuyor. Ancak telif hakkı sorunu ülkemizde de var. Google'ın, Türkiye'de bazı film şirketlerinin resmi fragmanlarını yayınladığı için ceza mahkemesinde yargılandığı bilinmektedir. Ülkemizde de telif haklarına yönelik düzenleme yapılmalı. Bu düzenlemenin yönetmelik yoluyla yapılmasında fayda var."