Aksaray'ın Helvadere beldesinde Hasan Dağı eteklerine kurulan antik kent, eşsiz doğal güzelliklerinin yanı sıra anıtsal Roma mezarları, 4. yüzyıldan 7. yüzyıla kadarki kagir kiliseleriyle ziyaretçilerini tarihin derinliklerine götürüyor.
Kapadokya bölgesinin en büyük antik şehirlerinden birisi olan ve günümüze kadar iyi korunan Mokissos, doğal bazalt bloklarıyla inşa edilen konutlar, düzgün kesme taştan anıtsal mezarlar, kiliseler ve sarnıçlardan oluşuyor.
19. yüzyıldaki batılı seyyahların gezi anıları ve 20. yüzyılın başlarındaki bilim insanlarının araştırma raporları sayesinde tanınmaya başlayan Nora'da, 30 yıl aradan sonra çalışmalar yeniden başladı.
Araştırma, haritalama ve mimari belgeleme çalışmaları tamamlanan antik şehirde, 2021 yılı mayıs ve haziran ayları gibi kazı çalışmalarına başlanacak.
Projenin bilimsel danışmanı Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (NEVÜ) Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Besim Tolga Uyar, Nora'nın tarihinin, Helenistik döneme kadar uzanabileceğini söyledi.
Bölgede 1990'lı yıllarda bir Alman bilim insanı başkanlığında inceleme yapıldığını hatırlatan Uyar, şu bilgileri verdi:
"Ören yerindeki en eski buluntular olan pagan mezarları, milattan sonra 1. ile 3. yüzyıla tarihleniyor. Sonrasında 5. yüzyıldan itibaren ve özellikle 6. ve 7. yüzyıllarda bu pagan mezarlarının üzerine çok büyük bir kent inşa ediliyor. Bu kentin kurulması dönemin siyasi ilişkileriyle alakalı. Bizden önceki araştırmacılar burada bin sivil konut tespit etmişler. Bu yapılar kentin o dönemdeki nüfusu hakkında bizlere fikir veriyor. Bu yapıların dışında 32 iyi korunmuş kilisemiz var. Kemerli Kilise bunlardan en iyi durumda olanı. Sarnıç yapılarımız var. Bütün bu yapıların birbiriyle ulaşımının sağlandığı sokaklar, geçitler bulunuyor."
"SİT ALANININ HARİTASINI ÇIKARDIK"
Uyar, kazı çalışmalarında ilk başta kentin tarihinin ne kadar eskiye gittiğini araştıracaklarını ifade etti.
Kapadokya bölgesi içerisinde yer alan bu kadar önemli bir yerin bugüne kadar atıl durumda kalmasının şaşırtıcı olduğuna dikkati çeken Uyar, şunları kaydetti:
"Büyük bir alana ve çok etkileyici mimariye sahip. Doğal sit alanı olarak müthiş bir konumda. Nora Antik Şehri İç Anadolu'nun 'Efes Antik Kenti' olmaya aday bir yer. Tabii ki ölçek ve mimari olarak kendine has yapısı var. Antik şehrimiz, Aksaray'a dair çok önemli şeyler söyleyecek. Bu yaz Kültür ve Turizm Bakanlığının izniyle 1,5 aylık çalışma yaptık. Sit alanının haritasını çıkardık. İl Kültür Müdürlüğü ve Aksaray Müze Müdürlüğü ekipleriyle çevre düzenlemesi çalışmalarını yaptık. Artık buraya gelen ziyaretçilerimiz sit alanının girişinden çıkışına kadar yönlendirme tabelaları ve gezi yolu sayesinde kentin önemli bölümlerini gezebilecek.
Ihlara Vadisi'ne 11 kilometre uzaklıktayız. Yılda 500 bin kişinin ziyaret ettiği Ihlara Vadisi'ne çok yakın konumdayız. Bu anlamda burayı bir bütün olarak düşünmek gerekiyor. Ihlara'yı ziyaret eden turistlerin yüzde 10-15'i buraya gelse çok büyük katkı sunar."
