Berlin'deki Tel Halaf Müzesi'nde 2. Dünya Savaşı sırasında gördüğü ağır bombardıman sonucu büyük hasara uğrayan tarihi eserler 9 yıl süren çalışma sonunda birleştirilerek yeniden bir araya getirildi.
Yaşları, M.Ö. 6000'li yıllara kadar dayanan, medeniyetin beşiği olan Mezopotamya kültürüne de ışık tutan kabartma kaplar ve taştan heykeller bombardımanın etkisiyle yüzlerce küçük parçaya dağılmıştı.
Tarihi eserlerin ilk kez 2001 tarihinde tekrar birleştirilmek amacıyla bir araya getirilmesiyle "Tel-Halaf" projesi hayata geçirildi. Projenin hayata geçişinden bu yana grupta çalışan
Dr. Nadja Cholidis yaptığı açıklamada eserlerin tekrar birleştirilebileceği beklentisinin çok düşük olduğunu, bu nedenle
üstlerinde hiçbir baskı hissetmeden işe başladıklarını belirtti.
Cholidis,
"Elimizde, bize ilk etapta dış cephe parçalarını birleştirmede çok yardımcı olan bir fotoğraf albümü vardı. Bu sayede ilk yılda sürpriz bir şekilde eserleri dış cephelerine göre ayırma şansını bulduk. 2'nci ve 3'üncü yılları, eserlerin içyapısına ait parçaları gruplara ayırmakla geçirdik" diye konuştu.
2005'in iç fragmanlarını tanımada çıkmaz sokağa girdikleri 1 yıl olduğunu ve bu durumda Berlin Teknik Üniversitesi'nden yardım istediklerini belirten Cholidis,
"Mineraloglar ve jeologların yaptığı analizler sonucu, bombanın cinsi, düştüğü yer, müzenin yanış süresi, söndürme çalışmalarının süresi, yanış anındaki derece gibi çok değerli bilgilere ulaştık. Bu da, eserlerin iç fragmanlarının ne tip değişim göstermiş olabilecekleri hakkında çok değerli bilgiler verdi" dedi.
Projenin içeriğini anlatan
Tel-Halaf Proje Başkanı Dr. Martin ise, bombardımanın neden olduğu aşırı sıcaktan dolayı eserlerin yüzlerce küçük parçaya dağıldığını belirtti. Dr. Martin,
"Metreküpten santimetreküpe kadar her türlü boyut bulmak mümkündü. Elimizde eserlerden tam 27 bin adet parça vardı. Sadece 2 binini birleştiremedik" şeklinde konuştu. 27 bin adet parçayı taramak uzun zaman alacağı için bilgisayar tekniğini kullanmadıklarını belirten Martin, "Tamamen insan gücünden faydalandık. 'Görmek' ve 'Hatırlamak' bizim en güven duyduğumuz insani yöntemdi. Parçaları, önce dış yapısına ve işleme tarzına göre ayırdık. Sonra da eserlerin içini dolduran parçaları yerlerine yerleştirdik" ifadelerini kullandı. Tel-Halaf eserleri 2011'den itibaren Berlin'deki Bergama Müzesi'nde ziyaret edilebilecek.
