Soru: Sürekli işçi olarak görev yapmakta olan bir güvenlik personelinin özel güvenlik kimlik kartının Valilik olurlarıyla iptal edildiği ve özel güvenlik bilgi sistemine de red kaydı girildiği söz konusu personelin özel güvenlik kimlik kartının iptal edilmesi durumunun, 4857 sayılı İş Kanununun 22'nci maddesi kapsamında çalışma koşullarında esaslı bir değişiklik olarak kabul edilip edilemeyeceği, sürekli işçinin Kanunun 22'nci maddesine
istinaden yapılacak yazılı bildirim ile temizlik işçisi olarak görevlendirilmesi mümkün mü?
Cevap: 20/11/2017 tarihli ve 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 127'nci
maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23'üncü maddesinin birinci fıkrasında; "5018 sayılı Kanuna ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri (MİT Müsteşarlığı hariç) ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar, bu Kanun Hükmünde Kararnameye ekli (I) sayılı listede yer alan idarelerin merkez ve taşra teşkilatlarında; ödemeleri merkezi yönetim, sosyal güvenlik kurumu, fon, kefalet sandığı, yatırım izleme ve koordinasyon başkanlığı, gençlik hizmetleri ve spor il müdürlüğü bütçelerinden veya döner sermaye bütçelerinden, anılan liste kapsamındaki diğer idareler için ise kendi bütçelerinden karşılanan 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanlar;
(…)" hükmüne; beşinci fıkrasında "Sürekli işçi kadrolarına geçirilenler, birinci fıkrada öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilir. Bunların istihdam süreleri hiçbir şekilde sosyal güvenlik kurumlarından emeklilik, yaşlılık veya malullük aylığı almaya hak kazandıkları tarihi geçemez. Özel güvenlik görevlilerinden bu madde kapsamında geçiş işlemleri yapılanlar, 5188 sayılı Kanun hükümlerine de tabi olmaya devam eder." hükmüne; onikinci fıkrasında "Şartları taşımadığı halde bu madde hükümlerinden yararlandırıldıkları tespit edilenlerin herhangi bir tazminat ödenmeksizin istihdamına son verilir. Yanıltıcı bilgi ve belge sunmak suretiyle bu madde hükümlerinden yararlandığı tespit edilenlere istihdam süresince yapılan ödemeler genel hükümlere göre tahsil edilir. Şartları taşımayanları, bu madde hükümlerinden yararlandıranların sorumlulukları saklıdır." hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, 4857 sayılı İş Kanununun "Çalışma koşullarında değişiklik ve iş sözleşmesinin feshi" başlıklı 22'nci maddesinde "İşveren, iş sözleşmesiyle veya iş sözleşmesinin eki niteliğindeki personel yönetmeliği ve benzeri kaynaklar ya da işyeri uygulamasıyla oluşan çalışma koşullarında esaslı bir değişikliği ancak durumu işçiye yazılı olarak bildirmek suretiyle yapabilir. Bu şekle uygun olarak yapılmayan ve işçi tarafından altı işgünü içinde yazılı olarak kabul edilmeyen değişiklikler işçiyi bağlamaz. İşçi değişiklik önerisini bu süre içinde kabul etmezse, işveren değişikliğin geçerli bir nedene dayandığını veya fesih için başka bir geçerli nedenin bulunduğunu yazılı olarak açıklamak ve bildirim süresine uymak suretiyle iş
sözleşmesini feshedebilir. İşçi bu durumda 17 ila 21 inci madde hükümlerine göre dava açabilir. Taraflar aralarında anlaşarak çalışma koşullarını her zaman değiştirebilir. Çalışma koşullarında değişiklik geçmişe etkili olarak yürürlüğe konulamaz." hükmüne yer verilmiştir. Ayrıca, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanunun "Çalışma İzni" başlıklı 11'inci maddesinin dördüncü fıkrasında "Yönetici veya özel güvenlik görevlisi olabilme şartlarını taşımadığı veya bu şartlardan herhangi birini sonradan kaybettiği tespit edilenlerin kimliği iptal edilir." hükmüne; "Kimlik" başlıklı 12'nci maddesinin ikinci fıkrasında da "Kimlik kartı görev alanı ve süresi içerisinde herkes tarafından görülebilecek şekilde yakaya takılır. Üzerinde
kimlik kartı olmayan özel güvenlik görevlileri Kanunun 7 nci maddesinde sayılan yetkileri kullanamazlar." hükmüne yer verilmiştir.
Yukarıdaki hükümler çerçevesinde
1.Özel güvenlik görevlilerinden 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 127'nci maddesiyle 27/6/1989 tarihli ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen geçici 23'üncü madde uyarınca sürekli işçi kadrolarına geçiş işlemleri yapılanların 5188 sayılı Kanun hükümlerine de
tabi olmaya devam edecekleri
2- Anılan hüküm kapsamında sürekli işçi kadrosuna geçirilenlerin mezkûr maddenin birinci fıkrasında öngörülen şartları taşıdıkları sürece ve çalıştırıldıkları teşkilat ve birimde geçiş işlemi yapılmadan önceki ihale sözleşmesi kapsamındaki hizmetleri yürütmek üzere istihdam edilebilecekleri, bunun dışında başka işlerde görevlendirilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.
