OYNAYANLAR NE DÜŞÜNÜYOR?
Ağlayarak gelen kadınlar oldu
Songül Öden: "Gümüş çekilirken Ortadoğu'dan Balkanlar'a kadar herkesin görüntü alanına gireceğimizi hesap edememiştik. Bir gün başörtülü bir kadın geldi, ağlıyordu, 'Ben senin yaşadıklarını yaşadım evliliğimde' dedi. Anladım ki Gümüş ona umut olmuş."
Suskunluklar kırıldı
Beren Saat: "Kadınların yazdığı, kadınlara umut veren, rol modeli olan bir sürü dizi yapıyoruz ve bu dizilerin kadınların suskunluğunu kırdığını düşünüyorum. Fatmagül'ün kendi ayakları üzerinde durmaya çalışması bence kadınlara umut veriyor. Çünkü onun yaşadığı toplumsal baskılar bir şekilde Ortadoğu'daki hayata da denk düşüyor. Boğaz görüntülerini görüyorlar, giymek istedikleri kıyafetleri görüyorlar ama arka fonda camileri de görüyorlar."
Hürrem cesaret veriyor
Meryem Uzerli: "Bir sürü kadın diziyi izleyince, 'ben de daha güçlü olabilirim' diye düşünüyor olabilir. Kitap gibi düşünün okuyorsunuz, anlatılanlardan etkileniyorsunuz. Hayatınızda yeni kararlar alıyorsunuz. Mesela kadınlarla konuşuyorum bana Hürrem'i çok sevdiklerini ve hayatta da onun gibi cesur olmak istediklerini söylüyorlar. Bir kadın sevgi hisseder, acı hisseder, annedir, eştir, arkadaştır... Tabii kültür farklılıkları var ama yine de kalplerimiz aynı çarpıyor."
Hayat, kızlara direnmeyi öğretti
Meltem Miraloğlu: "Erken yaşta kızları gelenekleri bahane edip evlendiriyorlar. Bazen de aileler maddi sıkıntı çekiyor ve yaşlı zengin adamlarla kızlarını, evlendiriyor. Hayat Devam Ediyor dizisini izledikten sonra kimi kızların ailelerine direndiğini, polise sığınıklarını duydum. Kendi kendime, demek ki biz bir şeyleri başarabiliyoruz diye düşündüm."
DOĞU-BATI SENTEZİ DİZİLERE YANSIYOR
Türk dizilerinin Arap kadınları üzerindeki etkilerini ele alan bir tez hazırlayan Sibel Akın: Diziler Doğu'nun değerleri ile Batı'nın modern yaşam tarzını harmanlıyor
Türk dizilerinin yurtdışındaki etkileri artık bilimsel tezlere de konu oluyor. Mesela Sibel Akın'ın International University of Geneva'da Türk dizilerinin Arap kadınları üzerindeki sosyal ve kültürel etkilerini göstermek amacıyla yaptığı master tezi bu konuyu ele alan ilk tezlerden. Akın, Arap kadınlarının aslında düşünce yapısı olarak belli bir değişime hazır olduklarını, Türk dizilerine gösterdikleri ilginin bir tesadüf olmadığını, özledikleri yaşam tarzını, kendi değerlerini kaybetmeden daha modern ve liberal bir çizginin de mümkün olduğunu bu dizilerde gördükleri için bilinçli olarak seyretmeyi seçtiklerini savunuyor.
- Dizilere sayesinde e izleyicilerde nasıl bir Türkiye imajı oluşuyor?
- Genelleme yaparak çok doğru sonuçlar alabileceğimizi düşünmüyorum. Zira farklı kültürlerin farklı dizileri, değişik amaçlarla seyrettikleri kanısındayım. Ancak Arap dünyasında bu dizilerle nasıl bir Türkiye imajı oluşuyor diye bakarsak, özellikle Arap kadınları kendileri ya da çocukları için düşledikleri dünyaya yakın bir imaj görüyor dizilerde. En önemli faktor bu dizilerin Doğu'nun değerleri ile Batı'nın modern yaşam tarzını harmanlıyor olması. İşte bu denge kadının hep ikinci sınıf vatandaş muamelesi gördüğü Arap toplumlarında, özellikle liberal kesimlerinde bir çıkış yolu gibi algılanıyor. Bu nedenle de bu dengeyi yansıtan Türk dizileri çok seyrediliyor.
- Yabancı kadınlar nasıl bir kültürel empati kuruyorlar dizilerdeki kadın karakterlerle?
- Benim yaptığım araştırmadan çıkan, Arap kadınları inanılmaz derecede bir empati kuruyor, hatta dizilerdeki kadınların dünyasında yaşıyorlar diyebiliriz. Modern Türk kadınını izlemekten, onunla özdeşleşmekten hoşlanıyorlar.
- Bu ilginin kaynağı nedir?
- Türk ve Arap toplumları arasında kültürel benzeşmeler var, sadece dinden dolayı değil yüzyıllardır yakın coğrafyalarda yaşamanın da getirdiği değerler bunlar. Örneğin aile bağları, sadakat, anneye verilen önem, kolektif yaşam gibi... Bunları dizilerde görmek Araplar'ın hoşuna gidiyor. Ancak dizilerin bu derece popüler olmasını sağlayan faktör, bu dizilerde Türkiye'nin modern tarafını da görüyor olmaları. Kadınların giyim tarzı, güçlü duruşu, kadın-erkek ilişkilerindeki denge, romantizm gibi yönler onların ilgisini çekiyor. Şimdiye kadar sadece Batı'dan ya da Müslüman olmayan ülkelerden gelen dizilerde gördükleri modernlikten farklı bir modernlik bu. Kıyafetler açık ama çok da değil ya da yatak sahnesi var ama çok abartılı değil gibi...
- Diziler, gösterildiği ülkelerde günlük hayata nasıl bir etkisi oluyor?
- Arap ülkelerindeki günlük hayatta bazen ufak bazen de büyük etkileri oluyor. Gümüş dizisinden örnek vermek gerekirse, kocasına "Muhammed (dizide Kıvanç Tatlıtuğ'un Arap ismi) gibi romantik ol bana çiçek al" diyenler de var, Muhammed'e aşık oldu diye karısını boşayan da var. Ayrıca ticarette de artış var, dizilerde gösterilen markaları, ürünleri almak için Arap kadınlarının birbiriyle yarıştığı da konuşuluyor.