Hikayemiz 2011 yılında Josh Littlejohn adındaki genç bir İskoçyalı'nın Nobel ödüllü ekonomist Muhammed Yunus'un sosyal işletmecilik temalı kitabını okumasıyla başlıyor. Öncesinde, 21 yaşında üniversitede okuduğu bölümü bırakıp İskoçya'da restoran zincirleri bulunan babasından tek kuruş almadan ikinci bir okula giren ve etkinlik düzenleyen bir şirket kuran Littlejohn, Muhammed Yunus'un çalışmalarını görünce "Yapacağım iş bu!" diyor.
Sonra yol onu Muhammed Yunus'un yanına, Bangladeş'e götürüyor ve geçirdiği kısa sürenin ardından İskoçya'ya döndüğünde işin adını koyuyor: Social Bite. Sosyal işletmecilik anlayışıyla kurulan sandviç restoranı, yatırımcısına sadece yatırdığı parayı geri getirip elde edilen tüm karın başta evsizler olmak üzere sosyal meselelerin çözümünde kaynak olarak kullanılmasını sağlıyor.
Başta evsizlere yemek yardımı amacıyla kurulan restoran zamanla evsizlere istihdam sağlayan bir mekan haline geliyor. George Clooney ve Leonardo di Caprio gibi ünlü aktörlerin gerçekleştirdiği ziyaretlerle de restoranın tanınırlığı katmerleniyor.
İşte kurucusu Josh Littlejohn'un ağzından Social Bite serüveni
- Sizce insanlara yardım etmenin büyüsü nedir?
- Dünya üzerindeki herkesin fedakarlık yapmak konusunda motivasyon sahibi olduğunu düşünüyorum. Oluşturduğumuz bu iş modeli de insanın başkalarını düşünmeye eğilimli tarafını keşfetmesini sağlıyor. Bu iş gücünü, kar etme motivasyonundan değil toplumda bir fayda yaratabilme potansiyelinden alıyor. Ben evsizlerin hikayelerini dinlediğimde doğdukları andan itibaren onlara dağıtılan elin çok kötü olduğunu düşünmeye başladım. Bu noktada onlara uzanmak, destek çıkmak beni iyi hissettirmeye başladı.
- Muhammed Yunus'un size ilham veren yönü ne oldu?
- Muhammed Yunus olağanüstü bir adam. 2006'da Nobel kazanmış. Birçok girişim başlatmış ve onları milyar dolarlık işler haline getirmiş. Temel motivasyonu sosyal problemleri belirlemek ve çözümlemek. Onun yaptıkları benim gözümün açılmasını sağladı.
- Bangladeş'e de gitmişsiniz. Sizin açınızdan nasıl bir keşif oldu bu seyahat?
- Bangladeş'e Mohammed Yunus'la tanışmaya ve yaptığı sosyal girişimleri görmeye gittik. Orada bir hafta vakit geçirdik, oranın insanıyla tanıştık, kaynaştık, tüm çevreyi gezdik. Bu deneyim hayatımı değiştirdi. İskoçya'ya dönünce kendi sosyal girişimimizi başlatmaya karar verdik.
MERHAMET VE SABIR GEREKLİ
- Bangladeş'ten İskoçya'ya dönüp Social Bite'ı kurdunuz. Neden sandviç servis eden bir restoran açtınız?
- O zamanlar bir ofisimiz vardı, yemek ve kahve için sürekli yakındaki kafelere gidiyorduk. Oralarda çok vakit geçirirken kendi sosyal girişimimizi de bu pazar üzerine kurmaya karar verdik. Ayrıca yaratacağımız en büyük etki toplumda marjinalize olmuş kişileri istihdam etmek olacaktı. Bu yüzden evsizleri işe almaya başladık.
- Şimdiye kadar herhangi bir evsizle ya da müşteriyle sorun yaşadığınız oldu mu?
- Evet, birçok problemle karşılaştık. Kavgalar hatta hırsızlıklar oldu. Her şeyle yüzleştik. Şu anda insanlara süreç boyunca danışmanlık verip destek oluyoruz. Zaten eğer başarıya ulaşmak istiyorsanız sürekli bir merhamet ve sabrı yanınızda taşımanız gerekiyor.
GEORGE CLOONEY DESTEK VERDİ
- George Clooney ile bir proje gerçekleştirdiniz. İnsanların tepkisi nasıl oldu?
- George Clooney dükkanımıza geldi ve bize destek oldu. Tabii ziyaretiyle yüzlerce kadın hayranının ve basının da yoğun ilgisi oluştu. Çok heyecanlı bir gündü. Aynı zamanda Clooney'nin restoranımızda görünmesi aniden insanların bizim kim olduğumuza, ne yaptığımıza dair bilgi sahibi olmasını da sağladı.
- Sizce kaç evsizin hayatı değişti?
- 600 civarında insana istihdam sağlayarak yardımcı olduk. Ayrıca evsizlere her yıl 100 bin adet yiyecek ve sıcak içecek yardımında bulunuyoruz. Ufak da bir köy inşa ettik şimdilik 20 evsizin yaşaması için. Bu bize son derece faydalı olduğumuzu hissettiriyor.
