Çoğumuz için uzay bir muamma. Uzayda yaşananları filmlerden, belgesellerden izlediğimiz kadarıyla biliyoruz ya da basından takip ediyoruz. Bütün bunlar bir kenara, Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) bugün öyle işlere kalkışıyor ki, uzayda neler olduğunu bize anbean aktarıyor. Bizim Kızıl Gezegen'imiz Mars, NASA'nın ilgi odaklarından biri. Mars Keşif Programı adı altında Mars'ın gezegen olarak oluşumu, evrimi ve zaman içinde nasıl şekillendiği büyük bir titizlikle inceleniyor. Öyle ki, NASA'nın tasarladığı Curiosity Mars Rover keşif aracı şu an Mars'ta üzerine düşen görevleri yerine getiriyor. Araştırmalarını yapıyor, bir anlamda gezegeni keşfediyor. Elbette Curiosity Mars Rover kocaman gezegeni keşfetmek için yeterli değil. Dünya çapında keşif araçları geliştirilmeye devam ediyor.
Ve düzenlenen yarışmalar sayesinde aralarından en iyileri seçiliyor. Bilinen en ünlü yarışma European Rover Challenge. Bu yıl 14 eylülde düzenlenen yarışmaya katılan 65 takım arasında göze çarpan bir ekip vardı. 38. Sırada yer alan Ancha Uzay Teknolojileri, tamamı Türk gençlerinden oluşan pırıl pırıl bir teknoloji takımı. Elif Eda Güneş, henüz 17 yaşında olmasına rağmen bu büyük takımın yazılım işlerinden sorumlu. Yozgat'ta doğup büyüyen genç kız kodlamayı kendi kendine bilgisayarın, internetin olmadığı bir köyde öğrendi. Elif Eda, deftere yazarak öğrendiği kodlama yöntemiyle bugün dünya çapında başarılara imza atıyor. Büyüdüğü Curali Köyü'nde okuma yazma bilmeyen kadınlara ders vererek sorumluluk bilincini erken yaşta üstlenen Güneş'i daha yakından tanıyıp, başarısının sırrını konuştuk.
- Kodlama yapmayı nasıl öğrendiniz?
- Öncelikle köyde internet olmadığı için ilçedeki en yakın kırtasiyeye gittim. Oradaki bilgisayarda kodlamayla alakalı önüme çıkan ilk Türkçe içeriğin kağıt çıktılarını aldım. Sonra da pek anlam veremediğim kodları ve fonksiyonlarını deftere yazmaya başladım. İlk hedefim doğru bir şekilde algoritmayı anlamaktı. Her gün gece 24.00'den sabah 05.00'e kadar bu kodlamalar üzerinde çalıştım. Daha sonra yaz tatilinin bitmesi ile liseyi Kayseri'de bir okulda kazandığım için ailecek Kayseri'ye geçtik ve online ortamlardan öğrenmeye devam ettim.
- Bilmeyenler için Ancha Uzay Teknolojileri ekibini anlatır mısın?
- Ancha Uzay Teknolojileri ekibi, Türkiye'nin yedi farklı ilinden 18 kişilik üniversite ve lise öğrencilerinden tamamen gönüllük esaslı oluşturulan bir ekip. İnovatif uzay teknolojileri ve insansız gezegen keşif aracı geliştirmek üzerine çalışılıyor. Uluslararası Mars Topluluğu ve Avrupa Uzay Vakfı tarafından düzenlenen, aynı zamanda Avrupa Uzay Ajansı tarafından desteklenen dört farklı uluslararası yarışmada ülkemizi temsil ediyor.
- Bu ekibe nasıl katıldınız?
- Ancha Uzay Teknolojileri'ne katılmam çok büyük tesadüftü. Şu an NASA'da araştırmacı olarak çalışan Umut Yıldız hocanın sosyal medya hesabında ekibe başvuru linkini gördüm ve şansımı denemek istedim, formu doldurdum. Ardından ekibe dahil oldum.
- Şu an ekipte neler yapıyorsunuz? Nasıl bir ortam var?
- Ancha Uzay Teknolojileri'nde geliştirme çalışmalarımızı yürütüyoruz. Sürekli ilerliyoruz. Projemizde daha önce denenmemiş teknolojileri geliştirmeyi hedefliyoruz. Bu şekilde üzerinde çalıştığımız insansız keşif aracından örnek vermeyi isterim: Şu anda yarışmalarda geliştirilen araçlarda hep algoritma dizisinden oluşan bir yapay zeka kullanılıyor. Bizim planladığımız araç, tamamen yabancı olduğu bir konuma düşme olasılığı dahil, bütün olasılıklara cevap verebilecek, uyum sağlayabilecek bir araç. Yapay zekayla görebilen, hayatta kalabilen ve sürekli öğrenen bir araç yapmayı hedefliyoruz.
- European Rover Yarışması ne kadar büyük bir yarışma?
- Avrupa Uzay Vakfı tarafından düzenlenen ve Avrupa Uzay Ajansı Astronotu olan Tim Peake'in açılışını yaptığı, dünyanın en büyük uzay ve robotik yarışmalarından bir tanesi. Ancha Uzay Teknolojileri ekibi olarak iki elemeyi başarıyla geçerek yarışmaya katılmaya hak kazandık. 65 takım arasından 38. olduk.
- Gelecekte ne yapmak istiyorsunuz? Bu alanda mı devam edeceksin?
- İleride yapay zeka alanında akademik seviyeye gelmek ve dünyanın çeşitli yerlerinde edindiğim deneyimlerimi insanlarla paylaşmak istiyorum. Bütün deneyimlerimi ve bilgilerimi ülkeme aktaracağım. Bunları gerçekleştirebilmek için de hem eğitim hem proje anlamında destek almayı çok isterim.
HAYALLERİMİ HEDEFE DÖNÜŞTÜRDÜM
- Yaptıklarınla yaşıtlarınızın önüne geçtiniz, başırınızın sırrı ne?
- Hayalleri zemin olarak düşündüm ve hedeflere dönüştürdüm. Hayal gerçekleşmesi imkânsız olandır. Hedef ise çalışmayla gerçekleşebilecek olan. Ben her zaman hayallerimi hedeflere dönüştürerek ilerledim. Ve başarının sırrının bu olduğunu düşünüyorum.
- Çevrenizden ve ailenizden nasıl tepkiler alıyorsunuz?
- Ailem sürekli benimle gurur duyduğunu söylüyor. Sosyal medyadan da çok güzel mesajlar alıyorum ve gerçekten bana çok büyük motivasyon sağlıyor. Çok duygulandığım iki mesaj var. Birincisi köy okullarına sunum yapmam ve oradaki küçük çocuklara umut olmam için bir öğretmenden mesaj geldi. Diğeri ise bir beyefendi bana "Türkiye şartlarında bilimin mümkün olamayacağını düşünüyorduk. Bize isteyince her şeyin mümkün olacağını gösterdiğin için teşekkür ederim ve hayatım boyunca seni örnek alacağım" dedi.
- Yaşıtlarınıza söylemek istediğiniz bir şey var mı?
- Ben inanıyorum ki; vazgeçmediğimiz sürece bizler ülkemizi ileriye taşıyacak bireyleriz. Bu ülkede sadece ben yokum. Benim gibi ve benden daha başarılı gençler var. Burada yalnız kendimi değil, sizleri de temsil ediyorum. Asla vazgeçmeyin.
