Uzak kıtada, Antarktika'da dev buzullar eriyerek deniz seviyesini mi yükseltiyor? Yıkıcı sonuçlara büyük kayıplara yol açan depremler ne kadar öngörülebilir? Peki ya sualtı yaşamındaki yapılar ne halde?
Teknolojik gelişmeler birçok açıdan bilim dünyasının da çalışma alanlarını genişletiyor. Öyle ki şimdiden 2019 yılında gerçekleştirilmesi beklenen bilimsel keşifler, araştırmalar ve çalışmalar büyük bir heyecan yaratmış durumda. Livescience. com sitesinde derlenen bilgilere göre 2019'da bilim dünyasında etki uyandırması kuvvetle muhtemel yedi keşif ve çalışma söz konusu. Neler yok ki bu yılın ajandasında? Antarktika'dan Asya'ya, uzaydan yerkürenin en dibine bu yıl başta jeofizik dünyası olmak tüm bilim dünyası yoğun bir mesaiye girişecek gibi görünüyor. Hadi gelin bu 12 aylık periyotta ne gibi keşiflerle karşılaşacağız şöyle bir bakalım...
BU UYDU DEVRİM YARATACAK!
ICESat-2, NASA'nın 2003'te başlattığı buzulların hacmini takip etme projesi kapsamında uzaya gönderdiği ikinci uydu. 2018'in eylül ayında uzaya gönderilen uydu buz kitleleri üzerine lazerlerle gönderdiği ışık parçacıklarının ne kadar sürede geri geldiğini ölçerek, çok hassas hesaplamalar yapabiliyor. Amaç buz kütlelerinin küresel ısınmadan nasıl etkilendiğini ölçebilmek. 2019'da da bu çalışmalar tam gaz devam edecek.
Öyle ki Colorado Üniversitesi'nden Michael MacFerrin "Buz tabakaları ve kutup bölgeleri hakkındaki görüşlerimizde bu uydu bir devrim yaratacak" diyor...
UZAY İSTASYONUNDAN EKOSİSTEM ÇALIŞMASI
2018'in son günlerinde NASA, Uluslararası Uzay İstasyonu'nda küresel ekosistem dinamiği araştırmasını başlattı. İstasyonun dışına monte edilen cihaz sayesinde gezegenimizdeki ılıman ve tropik ormanların inanılmaz derecede ayrıntılı üç boyutlu gözlemleri gerçekleştirilecek.
2019'un başından itibaren hız kazanması beklenen ekosistem araştırmasının temel hedefi ağaçlarda ne kadar karbon depolandığı, ormansızlaşmanın iklim değişikliğini nasıl etkilediği gibi temel sorulara cevap bulmak.
BÜYÜK DEPREMLER ÖNGÖRÜLEBİLECEK
Japonya'nın güneybatı kıyılarında Nankai bölgesinde bu yıl sismojenik bölge deneyleri gerçekleştirilmeye başlanacak. Büyük ölçekli depremlerin tarih boyunca meydana geldiğini ve yer kabuğunun deprem üretebilme kapasitesinin giderek arttığını öngören jeofizik uzmanları bu felaketleri öngörmek adına ilk kez bu kadar büyük ölçekte bir çalışmaya başlayacaklar.
Çalışmaya katılacak isimlerden birisi olan Liverpool Üniversitesi'nden John Bedford "2019'da toplanacak taşların ne kadar kaygan ve sağlam olduklarının görülmesiyle birtakım analizler yapılacak ve araştırmacılar bu tür belirtilerde deprem yaratacak koşullar hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilecekler" diyerek Nankai'de nelerin olacağına dair bizlere fikir veriyor.
DEV BUZUL DAHA NE KADAR ERİYECEK?
Batı Antarktika'daki Thwaites Buzulu'nun durumu uzun yıllardır bilim dünyasının ilgiyle izlediği olaylardan biri. Zira hızla geri çekilmekte olan ve küresel deniz seviyesinin yükselmesinin yüzde dördüne neden olan bir buz akıntısı yaşanmakta ki bu oran 1990'lara oranla iki kat daha fazla. ABD Ulusal Bilim Vakfı ve İngiltere'deki Doğal Çevre Araştırma Konseyi 25 milyon dolarlık bir işbirliği gerçekleştirdi. Yazın başlayacak çalışmalara 100'ün üstünde bilim insanı katılacak ve dev buzulu incelemeye başlayacak.
Amaç, Thwaites'in gerçekten geri dönüşü olmayan bir geri çekilişe girip girmediğinden emin olmak.
SUYUN ALTINDA NELER OLUYOR?
Gelecek yılın eylül ayından itibaren, bir araştırmacı ekibi Hawaii çevresindeki okyanusların altında 11 bölgede fosilleşmiş mercan resif sistemlerinden örnekler almaya çalışacak.
Çalışma önemli, çünkü 500 bin yıllık geçmişi bulunan resiflerin, günümüzde, atmosferdeki karbondioksit miktarı, dünyanın sıcaklığı gibi değişkenlere nasıl tepki gösterdiği ve bunun jeoloji dünyası için ne anlam ifade ettiği bilim insanlarının cevabını aradıkları sorulardan.
Hawaii Boğazı Resifleri seferi adı verilen keşif gezisi, bilimsel sondaj organizasyonlarını yürüten uluslararası bir organ olan Avrupa Okyanus Sondaj Araştırmaları Konsorsiyumu tarafından yürütülüyor. Bakalım su dünyasındaki gelişmeler bize neler gösterecek?
1.200 METREDEKİ GÖMÜLÜ GÖL
Antarktika'daki Mercer Gölü'nün keşfi şüphesiz 2019'un en ilgi çekici olaylarından biri olacak. Bilim insanları, Batı Antarktika'daki buz tabakasının altında bin 200 metreye kadar gömülü bir gölde sondaj çalışmalarını yürütüyorlar. Dünyanın en izole gölü olarak bilinen Mercer'de araştırmacılar buradaki sistem ve organizmalar hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilmek için sabırsızlanıyorlar.
Yıl içinde matkaplar su kütlesine ulaştığında bölgeye verileri irdelemek ve insan gözüyle daha önce hiç görülmemiş buzul bir dünyayı fotoğraflamak için ekipler deliklere inecek.
DÜNYANIN MERKEZİNE YOLCULUK
Son 10 yıldır, Yeraltı Derin Karbon Gözlemevi'nden bilim insanları, yeryüzünde, ayaklarımızın altında gömülü neler var öğrenmek için deyim yerindeyse Dünya'yı kazıyorlar. Bu doğrultuda 2018'in aralık ayında, gezegenimizin yüzeyindeki yaşamı olumsuz etkileyebilecek, tatsız bir organizma olan yeraltı rezervuarı 'derin biyosfer' hakkında yeni bulgulara ulaştılar.
Araştırmalar 2019'da da tam gaz devam ediyor. Derin biyosfer şimdilik gizemli bir kavram ve bu gizemin 2019'da bir nebze dağılması bekleniyor.
