Klasik müziğin dahi ismi Ludwig van Beethoven'in ölümüyle ilgili uzun süredir merak edilen sırlar sonunda açığa çıktı! Bilim insanları, ünlü bestecinin saç örneklerini analiz ederek sadece ölüm nedenini değil, aynı zamanda ailesine dair büyük bir bilinmeyeni de gün yüzüne çıkardı. Beethoven'in ölümü gerçekten de hastalık mıydı, yoksa başka bir şey mi? İşte iki yüzyıl sonra gelen şok edici keşif…
1827 yılının fırtınalı bir Mart Pazartesi'sinde, Alman besteci Ludwig van Beethoven uzun süren bir hastalığın ardından hayata veda etti. Noel'den bu yana yatağa mahkûm olan ünlü müzisyen, sarılığa yakalanmış, karın ve uzuvları şişmiş, her nefes alışında büyük acı çekiyordu.
Beethoven'in yakınları eşyalarını toparlarken, bestecinin yaklaşık çeyrek yüzyıl önce kaleme aldığı bir belgeye ulaştılar. Kardeşlerine hitaben yazdığı bu vasiyet niteliğindeki mektupta, hastalığının detaylarının kamuoyuna açıklanmasını istiyordu. Onun için bu, yalnızca kişisel bir mesele değil, aynı zamanda tıbbi bir gerçeklikti.
Ne var ki Beethoven, doktorundan neredeyse 20 yıl daha uzun yaşadı ve ölümünün ardından neredeyse iki yüzyıl geçtikten sonra, bir grup araştırmacı bu vasiyetini gerçekleştirmek için alışılmadık bir yöntem seçti: Bestecinin saç örneklerini genetik olarak analiz etmek.
Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nden biyokimyacı Johannes Krause, 2023 yılında yayımlanan araştırmanın sonuçlarını paylaşırken şu ifadeleri kullandı: "Temel hedefimiz, Beethoven'in sağlık problemlerine ışık tutmaktı. Özellikle de 20'li yaşlarının ortalarından itibaren ilerleyen işitme kaybı ve 1818 itibarıyla tamamen sağır hale gelmesine neyin sebep olduğunu anlamak istiyorduk."
Beethoven'in sağırlığının kesin nedeni, onun kişisel doktoru Dr. Johann Adam Schmidt tarafından bile bilinmiyordu. 20'li yaşlarında kulak çınlamasıyla başlayan rahatsızlık, zamanla yüksek seslere karşı hassasiyete, ardından yüksek frekanslı sesleri duyamamaya ve nihayetinde tamamen işitme kaybına dönüştü.
Bir müzisyen için bundan daha büyük bir trajedi düşünülemezdi. Kardeşlerine yazdığı mektupta, bu durumun kendisini intiharı dahi düşünecek kadar umutsuzluğa sürüklediğini itiraf etti.
Ancak Beethoven'in sağlık sorunları yalnızca işitme kaybıyla sınırlı değildi. 22 yaşından itibaren şiddetli karın ağrıları ve kronik ishal atakları yaşadığı biliniyor. Ölümünden altı yıl önce ilk kez karaciğer hastalığının belirtileri görülmeye başlandı. Bu rahatsızlığın, onun 56 yaş gibi görece genç bir yaşta ölümüne katkıda bulunduğu düşünülüyordu.
2007 yılında, Beethoven'e ait olduğu sanılan bir saç teli üzerinde yapılan adli inceleme, kurşun zehirlenmesinin ölümünü hızlandırmış olabileceğini ortaya koymuştu. O dönemde kurşun içeren kaplardan içecek tüketmek ve tıbbi tedavilerde kurşun kullanımı yaygındı, dolayısıyla bu sonuç şaşırtıcı değildi.
Ancak 2023'te yayımlanan son çalışma bu teoriyi çürüttü. Araştırmacılar, incelenen saç örneğinin aslında Beethoven'e değil, bilinmeyen bir kadına ait olduğunu belirledi.
Daha güvenilir saç örnekleri üzerinde yapılan analizler, Beethoven'in muhtemelen hepatit B enfeksiyonu nedeniyle öldüğünü ortaya koydu. Araştırmacılar, bu enfeksiyonun alkol kullanımı ve diğer risk faktörleriyle birleşerek bestecinin karaciğer rahatsızlığını ağırlaştırdığını düşünüyor.
Ancak diğer sağlık sorunlarının nedenleri hâlâ net değil. Krause, "Beethoven'in sağırlığı veya mide-bağırsak sorunlarının kesin sebebini belirleyemedik" dedi.
Araştırma sırasında bir başka şaşırtıcı bulguya da ulaşıldı. Beethoven'in saç örneklerinden elde edilen Y kromozomu, yaşayan erkek akrabalarının genetik bilgileriyle karşılaştırıldığında bir uyuşmazlık tespit edildi.
Bu durum, Beethoven'in babasının soy hattında, 1572 yılında Belçika'nın Kampenhout kentinde doğan Hendrik van Beethoven ile 1770'te Almanya'nın Bonn kentinde doğan Ludwig van Beethoven arasındaki yedi nesilde, evlilik dışı bir ilişkinin yaşandığını gösteriyor.
Beethoven'in 200 yıl önce yazdığı mektupta, yalnızca sağırlığının nedeninin açıklığa kavuşmasını istemişti. Ancak bilim insanları, onun ve ailesinin bugüne kadar bilinmeyen sırlarını da ortaya çıkarmış oldu. Onun ölümünden sonra arkadaşları ve yakınları tarafından kesilen saçlar, yalnızca büyük bir bestecinin hatırasını taşımıyor, aynı zamanda bilim dünyasına ışık tutan önemli ipuçları da barındırıyordu.
Bu araştırma, Current Biology dergisinde yayımlandı.
