Alerjik rinit, burun mukozasında alerjik nedenli bir iltihaplanmadır ve genetik geçişli alerjik hastalıkların en sık görülenlerinden biridir. Alerjenlerin solunum yoluna yapışarak iltihabi reaksiyonları başlatması sonucu oluşur. Alerjik rinit çoğunlukla alerjik yatkınlığı olan kişilerde görülür. Hastalık, en sık genç bireylerde rastlansa da küçük çocuklarda ve yaşlılarda da alerjik rinit oluşabilir. Özellikle anne veya babasında bahar alerjisi olan çocuklarda alerjik rinit görülme oranı yüzde 30, her iki ebeveynde de varsa bu oran yüzde 60'ı bulmaktadır. Bu sebeple ilkbaharda artan üst solunum hastalıklarına karşı çok dikkatli olunmalıdır.
Nefes darlığı, hırıltılı öksürük, göğüste tıkanma hissi alerjik rinit göstergesi olabilir. Bahar aylarında ağaç ve çim poleni dışında kedi-köpek tüyleri, iyi havalanmayan evlerde gelişen küf mantarı ve ev tozu belirtileri artırabilir.
Alerjik rinitten korunmak ve daha az şikayetle yaşamak için şunlara dikkat etmeliyiz:
- Yatak odalarının pencereleri sabah saatlerinde açılmamalı; çünkü polenlerin en fazla uçuştuğu saatler sabah saatleridir. Buradan içeri giren polenler bütün gece şikayete sebep olabilir.
- Evden çıkmadan burun spreylerini sıkmalı ve özellikle rüzgarlı günlerde dışarıda vakit geçirilmekten kaçınılmalı. Hafta sonu gidilen yerlerin yeşil alan olması yine şikayetleri artırır.
- Yeni çiçek açmış ağaçlara yakın olmak, çimlerin üzerinde vakit geçirmek doğru değil. Orman ve ağaçlık alanlarda her ne kadar ağaç polenleri yoğun olsa da polenler arasında yüksek düzeyde çapraz reaksiyon olacağından buralarda ot polenleri de şikayet yaratır. Mümkün olduğu kadar bu tür alanlarda zaman geçirmekten kaçınılmalı.
- Kişi bir şekilde polenlere maruz kalmış ise eve gelince üzerindeki kıyafetlerle yatak odasına geçmemeli, üst kıyafetleri ev girişinde çıkarılıp silkelenmelidir ki üzerindeki polen yükü kaybolsun. Daha sonra şartlar ve ortam müsaitse duş alınmalı, alınamıyorsa yüz bol sabunlu suyla yıkanmalı, saç ıslak tarakla taranmalı ve bol su ile burun temizliği yapılmalı. Böylece vücuttaki polen yükü azaltmış olur.
İlkbaharda alerjik rinitli hastaların dikkat etmesi gereken diğer bir konu da böcek ve arı sokmaları. Alerjik hastalar böcek ve arı sokmasından çok etkilenebilir; hatta acil müdahaleye gerek duyulabilir. Burada korunma önemli. Bunun için açık renkli giysiler tercih edilmeli, yiyecek ve içecekler açıkta bırakılmamalı ve her şeye rağmen böcek veya arı sokması olursa mutlaka kontrol altına alınıp gerekirse sağlık kuruluşuna başvurulmalı.
Son olarak polen alerjisi olan hastalar ilkbahar ve sonbaharda ilaçlarını yanlarında bulundurmalı ve gerekli durumlarda kullanmalı; fakat alerjik rinitte en önemli tedavinin de korunma ve kaçınma olduğu unutulmamalı.