Kayınvalideyi oyalayacak değişik uğraşlar bulun!

Evliliklerin sağlıklı yürüyebilmesi için ailelerin desteği büyük önem taşıyor. Özellikle kayınvalidelere bu konuda çok iş düşüyor. Peki evliliklerde kayınvalidelerin rolü ne olmalı? Us Psikiyatri Enstitüsü'nden uzman klinik psikolog ve aile terapisti Ayşegül Denizci, yuva yıkılmasına bile neden olan gelin-kaynana anlaşmazlığı ile ilgili sorularımızı yanıtladı...

Genellikle hep kadınlar çocukluklarından itibaren 'İdareci, fedakar ol; kızlar fedakar olur' tarzında tavsiyelerle yetiştiriliyor. Bu ne kadar doğru?
Elbette sağlıklı ilişki her zaman açık, direkt, samimi, içten ve pazarlıksızdır. Ruh sağlığı yerinde olan hiç kimse kendi akıl ve iradesinin yok sayıldığı bir ilişki içinde olmak istemez. Doğru olan; eşlerin, annelerini kendi ilişkileri dışında tutmaları ve bunu yaparken annelerin kendilerini dışlanmış hissetmemeleri için annenin yerini çok iyi ve sevecenlikle tarif etmeleridir. Yani; 'Anne biz seni çok seviyor ve saygı duyuyoruz. Sen de bizi sev ve bizim seçimlerimize saygı göster' demektir. Erkek, annesine karşı eşini savunmak durumuna hiç düşmemelidir. En doğrusu gelinin kayınvalidesi ile anlaşmazlık konularını direkt konuşması ve meseleyi tatlıya bağlayıncaya dek saygılı bir mesafede durmasıdır.

Gelinine 'Oğlumu elimden aldın' diyen bir kayınvalidenin psikoloji nasıldır? Ne yapılarak bu kişi ile baş edilebilir?
Anneler maalesef oğullarına ne kadar büyük bir haksızlık yaptıklarını fark edemeyecek kadar kendi can sıkıntılarının derdine düşmüş olabiliyorlar. Anne, kendi eşiyle iyi bir ilişki kuramamıştır. Aynı zamanda kendisini birey olarak gerçekleştirememiştir. Yalnızlığıyla baş başa kalmaktan onları oğlu/oğulları kurtarmaktadır. Oğulları aracılığıyla dünya ile iletişim içinde olduklarından onları kaybetmek; dünya ile bağlarının kopması ve yaşama sevinçlerini kaybetmeleri anlamına gelir. Gelinlerini bu kadar istememeleri bundandır. Gelini kıskanma durumu kontrolünden çıkar çünkü kendisini giderek yaşlanmış ve artık yeniden haz verecek bir uğraş edinmeye başlamak için geç kalmış hissetmektedir. Görüşmemek en kötü seçenektir. Bu durumda kayınvalidenin küskünlüğü ve kızgınlığının şiddeti artacaktır. Kayınvalidenin ilişkide olduğu kişilerin artmasına yardımcı olunmalıdır. Yeni bir uğraşı ve sosyal çevresi olması da gelişmesini destekleyecektir. Boş zamanlarını eğlenceli geçirmesine ön ayak olunabilir.

KÜSMEK ÇÖZÜM DEĞİL

Kayınvalide gelinini sevmiyorsa; gelin, nasıl bir davranış içinde olmalıdır?
Gelinini sevmemek hele ki nefret etmek kendi evladıyla da iyi bir ilişki içinde olmadığını göstermektedir. Gelin, içine girdiği aile tarafından kabul görmeyi, saygı ve sevgi ile karşılanmayı bekler. Bunun yerine sevgisizlik, saygısızlık ve hakarete varan nefret ile karşılanıyorsa, kendisini kontrol etmekte güçlük çekebilir. Geline, damada önerim; eşleriyle beraber annelerinin olumlu yönleri üzerine konuşmaları ve beraberce annelerine destek olmalarıdır. Kayınvalidelere saygılı bir mesafede durmak yeterlidir. Küsmek ya da inadına tartışmaya girip kendini kanıtlamaya çalışmak gerekmez.

Sürekli 'Tatile bizim yazlığa geliyorsunuz' gibi emrivakiler yapan kayınvalide nasıl reddedilir?
En baştan itibaren emrivakilere izin verilmemelidir. Nazikçe teşekkür edilir. Kayınvalideye nazik ama kararlı bir şekilde; 'Tatillerimizi düşündüğünüz için size teşekkür ederiz. Biz bu kez şu arkadaşlarla veya şu yere gitmeyi planladık. Sizinle de tatil yapmak isteriz ve bunun için zaman ayırmamız ne zaman mümkün olabilir diye bakacağız' denilmelidir. İlişkiler bozukluğunda kayınvalideler sürekli yalnız tatil için değil her konuda emrivaki yapabilirler. Tüm emrivakiler hakkındaki görüşünüzü sakin ve esprili, hatta kendinizle de dalga geçen bir biçimde açıklığa kavuşturmanızı öneririm.

GELİN-KAYNANA İLİŞKİSİ İÇİN ALTIN KURALLAR

Gelin, kaynana ile ilk günden itibaren saygılı bir mesafeyi tutturmaya çalışmalıdır. Sevilmek amacıyla aşırı samimi olmak ve sürekli beraber ve alttan alan bir ilişkiye asla girmemelidir. Sonunda farklı görüşü olduğunu söyleyemez duruma geldiğinde, çatışmalar kaçınılmaz olur.
Bu dünyada hiç kimse her konuda her zaman anlaşamaz. Böyle bir beklenti içinde olunmamalıdır.
Kaynana ile daima birebir görüş alışverişinde bulunulmalıdır. Bunu yaparken az ve öz konuşulmalıdır. Bütün konular bir güne sıkıştırılmamalı, her görüşmede tek bir konu üzerine anlaşma sağlamaya çalışılmalıdır.
Gelinler kayınvalidelerini eşlerine şikayet etmemelidirler.
Gelinler çocuklarını asla kayınvalidelerine karşı kullanmamalıdır. Babaanne-torun ilişkilerine asla müdahale edilmemelidir.

ÇABASI İÇİN TEŞEKKÜR EDİN

Hamilelik, lohusalık gibi dönemlerde kayınvalideler gelip aylarca kalabiliyor... Kayınvalidesi ile aynı evi paylaşmak istemeyen kadınlar bunu nasıl dile getirebilirler?
Kayınvalide hem torun sahibi olmanın sevinci, hem de oğluna yeniden kavuşmanın mutluluğu ile uzun süre kalmak isteyebilir. Kendisine ihtiyaç duyulduğunu anlatma çabası ile aşırı şekilde bebeğin işlerini üstlenebilir. Onun sevincini kursağında bırakmadan ama dolaylı yollara da sapmadan süreyi belirlemek en iyisidir. Kendisine geldiği ve tüm desteği için teşekkür etmeyi her zaman vurgulayarak ve kendisine görüşme seçenekleri de sunarak ziyareti olumlu duygularla sonlandırılmalıdır.

Çocuğunu kayınvalidesine baktırmak istemeyen bir anne, bunu eşine mi yoksa direkt kayınvalidesine mi söylemeli?
Kayınvalidesi ile ilişkisinin iyi olmadığını düşünecek olursak; kadının eşiyle beraber söylemesi en rahatı olacaktır. Çatışma yaşanacaksa bile mümkün olan en saygılı dil ile sakinliği bozmadan, tepkisel yaklaşmadan ve her şeyi bir yetersizlik hissi ile yeterlilik mücadelesine dönüştürmeden konuşabilmek; olgunlaşmanın da anahtarıdır. Çocuğunu sırf kayınvalidesine tepki olsun diye aslında hiç tanımadığı ve sürekli değişen bakıcılarla büyütmeye çalışmak da hem çocuk, hem de anne-baba açısından hiç kolay değildir. Erkek, annesine herhangi bir bakıcıdan daha fazla güvenebilir. Bu durumda gelinin çekinceli konuları eşi ile konuşması ve onunla görüş birliğine varması önemlidir.