Kemik kırılması günümüzde birçok insanın başına gelmektedir. Henüz tam olarak anlamadığımız karmaşık bir süreçte kemik kendini onarır ve birkaç ay içerisinde tamamen kaynamış olur. Kırılmanın ardından kendi kendine onarım işlemi gerçekleşir ve bu onarım tam olarak insanın kontrolünde değildir. Ancak bu süre zarfında yaptığımız şey bilinmeyen bir öneme sahiptir. İyileşme için belirlediğimiz adımlarla tükettiğimiz besinler kemik kaynama sürecinin hızını, rahatlığını ve bütünlüğünü büyük ölçüde etkiler. Ayrıca, kırılmaya yanıt olarak yapılan hayatı destekleyen değişiklikler tüm iskeletimizi güçlendirebilir ve gelecekteki kırıkların olasılığını azaltabilir.
Kemikteki kırıkların iyileşmesi birçok faktöre bağlıdır. Büyüme, antioksidanlar, hücreler, hormonlar, aminoasitler ve sayısız besin maddeleri ile yeterli kan dolaşımı kemiğin iyileşmesinde önemli role sahiptir. Kırık oluştuğu an onarım süreci başlar. Ancak tam kaynama aylar sürmektedir.
HANGİ YİYECEKLER KIRIK KEMİĞİN KAYNAMASINA İYİ GELİR?
Öncelikle kelle paça ile ilgili sorusundan önce, 'kırıkların iyileşme sürecinde, vücudumuza nasıl destek oluruz?' sorusunun yanıtı bulunmalıdır. Aslında vücut iyileşme işlevini zaten yapmaktadır. Sigara, diyabet hastalığındaki yüksek kan şekeri, hormonal bozukluklar, damar problemleri, steroidler ya da bağışıklık sistemini bozan diğer ilaçlar ve kırık bölgesinde görülebilecek iltihaplar kırık iyileşmesinin olumsuz etkilemektedir. Bu süreçte sigara mutlaka bırakılmalı, diğer tıbbi durumlar konusunda doktora danışılmalıdır.
Kırıkların geç iyileşmesinde bir diğer faktör ise yetersiz beslenmedir. Kırıkların iyileşmesi yüksek enerji gerektiren bir işlemdir. Sağlıklı bir yetişkinde günlük enerji ihtiyacı 2500 kalori civarındayken, birden fazla kırığı olan ve yataktan kalkamayan bir erişkin için bu ihtiyaç 6000 kaloriye kadar çıkmaktadır. Ayrıca onarım süreci olan kırıkların iyileşmesi için kemik dokunun önemli bir kısmını oluşturan kollajen adlı proteine vücudun ihtiyacı vardır. Bu da kelle paça çorbasında bulunmaktadır.
Kırık, beraberinde serbest oksijen radikalleri de açığa çıkardığından E vitamini gibi anti-oksidanlar, hem antioksidan hem de kollajen yapımı için gerekli C vitamini ve kalsiyum emilimini arttıran D vitamini bu süreçte faydalı olacaktır. Yine kemik dokusunun en önemli minerali olan kalsiyumu içeren yoğurt, süt, peynir gibi besinlerde sürece destek olacak besinlerdir. Yapılan çalışmalarda; balık yağı, havuç ve domateste bulunan likopen, maydanoz, yabanmersini, siyah çay, kakao ve yerfıstığında bulunan flavonoidlerin tüketilmesinin kırıkların iyileşmesinde önemli role sahip olduğu tespit edilmiştir.
