Fil hastalığı neden olur, fil hastalığı belirtileri nelerdir gibi sorular birçok vatandaş tarafından merak ediliyor. Fil hastalığına, lenfatik sistemin tıkanması neden olur ve bu da etkilenen bölgelerde lenf denilen sıvının birikmesine neden olur. Bağışıklık sisteminin bir parçası olarak çalışan lenfatik sistem vücudun enfeksiyon ve hastalıklara karşı korunmasına yardımcı olur. Vücudun farklı alanlarından kan dolaşımına lenf olarak bilinen ince bir sulu sıvıyı boşaltan tüp şeklindeki bir kanallardan (lenf damarları) oluşur. Bu damarların tıkanması, Fil hastalığının kitlesel şişmesi ve genel genişleme özelliği ile sonuçlanır. İşte fil hastalığı belirtileri, nedenleri ve fil hastalığı tedavisi...
Lenfatik filaryazise bağlı Fil hastalığı, "gerçek" filizis olarak da adlandırılabilir. Çoğu alanda, Fil hastalığı ile ilişkili lenfatik hasar, cinsel yolla bulaşan bazı hastalıklar (örneğin, lenfogranüloma venereum); tüberküloz; leishmaniasis adı verilen bulaşıcı bir hastalık; tekrarlanan streptokokal enfeksiyonlar; malarya, lepra; ve bazı minerallere maruz kalma gibi çevresel faktörler nedeni ile ortaya çıkabilir.
FİL HASTALIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Filiasisin en sık görülen belirtisi vücut parçalarının şişmesidir.
Bacaklar en çok etkilenen bölgedir. Vücut parçalarının şişmesi ve genişlemesi ağrı ve hareketlilik sorunlarına yol açabilir.
Cilt yüzeyinde görülen belirtiler ise şunlardır:
Bazı insanlar ateş ve titreme gibi ek semptomlar yaşarlar.
Elephantiasis bağışıklık sistemini etkiler. Bu durumu olan insanlar da ikincil bir enfeksiyon riski artar.
FİL HASTALIĞINA NE SEBEP OLUR? FİL HASTALIĞI NEDENLERİ
Fil hastalığının nedenleri çeşitlidir. Genel olarak lenf sıvısının dolaşıma girmesi gerekirken doku aralarına ve deri altına yayılması sonucu meydana gelir. Paraziter durumlar dışında kanser, kanser sonrası görülen ışın tedavisi, bazı ameliyatlarda hasar gören lenf yolları, travmalar, mantar hastalıkları başlıca sebeplerdir. Tropik bölgelerde ise bu hastalığa çoğunlukla sivrisineklerin getirdiği parazitler yol açar.
FİL HASTALIĞI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Erken evrede etkilenen alanda şişlik ve çap artışı en önemli dikkat çekici belirtilerdir. Kullanılan takı, aksesuarlar, giysi ve ayakkabının sıkması sözkonusu olur. Kol yada bacak diğeri taraf ile karşılaştırıldığında çap farklılığı, dokuda kıvam değişikliği saptanır. Belirtiler aşırı egzersiz ve yorgunluk sonrası artış gösterir. Başlangıçta akşam saatlerinde ortaya çıkan belirtiler, hastalığın ilerlemesi ile gün içinde kalıcı nitelikte gözlenir.
Lenfödem teşhisi ve ayırıcı tanısında kan tahlilleri, toplar damarların değerlendirlmesi (venöz dopler usg), lenfosintigrafi ve lenfatik MRI tetkikleri fayda sağlar.
FİL HASTALIĞI TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Fizik tedavi doktorunuz tarafından planlanan tedaviye uyum, tedavi başarısını etkiler. Tedavi bazen 1 haftadan kısa, bazen 1 aydan uzun sürebilir. Doğru uygulama yapılmazsa başarı sağlanamaz.
Tedavide amaç, şişliği indirmek ve tekrar oluşmasını önlemeye çalışmaktır.
1. Doğru cilt bakımı (kola uygun nemlendirici aşağıdan yukarı tek yönde uygulanmalıdır, cilt kuru olmamalıdır) (2 defa /gün)
2. Kendi kendine masaj ve elle yapılan lenf drenajı (bu konuda eğitim almış, deneyimli kişilerce uygulanmalıdır, size basit şekli öğretilebilir. Deneyimsiz kişilere lütfen yaptırmayın, şişliğiniz artabilir!)
3. Basınç kolluğu /bandajlama (egzersizler sırasında mutlaka kullanılmalı)
Çap farkı fazla ise (iki kol arasında 2- 2.5 cm) bandaj tedavisi başlanır. Yapılan bandaj tedavisi ve kullanılan malzeme özelliklidir. Kısa germeli bandaj ile çok katlı bir uygulama yapılır. Deneyimli fizik tedavi ve rehabilitasyon hekimi tarafından yapılmalıdır. Çap farklı istenen sınırlara indiğinde, basınç kolluğuna geçilir. Hasta yakınlarına bandajlama öğretilebilir.
4. Basınç pompaları
5. Egzersizler
Tedavide doktor tarafından ölçülen kol çapı önemlidir. Çap farklarına göre bu tedavilerin hepsi veya birkaçı uygulanır.
