Organların anormal gelişmelerinde en sık görülen hastalık doğumsal kalp hastalıklarıdır. Doğumsal kalp hastalıklarının görülme oranı bin canlı doğumda 8 civarındadır ve bu oran anne-babada doğumsal kalp hastalığı varsa yüzde 4'e kadar çıkabilir. Doğumsal-Pediatrik Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Alpay Çeliker, doğumsal kalp hastalıkları ile ilgili bilgiler verdi…
GENETİK ETKİLİYOR
Doğumsal kalp hastalıklarının nedeni nedir?
Doğumsal kalp hastalıklarına; genetik, çevresel faktörler, beslenme, hamilelikte annenin geçirdiği hastalıklar ve sosyoekonomik düzey gibi birçok faktör neden olabilir. Bazı ailelelerde kalp hastalıklarının normalden fazla görülmesi genetik problemlere bağlı olarak gelişebilir. Son yıllarda doğumsal kalp hastalığının bazı gen bozukluklarına ikincil olduğunu düşündüren yeni bulgulara ulaşılmıştır. Ancak bunu tüm doğumsal kalp hastalıklarına genellemek bugün için mümkün değildir, bu konuda çalışmalar halen devam etmektedir.
Doğumsal kalp hastalıklarında en sık rastlanan tip nedir?
Yaklaşık olarak 40 civarında doğumsal kalp hastalığı tipi bulunur. En sık görülen tipi kalbin solundan sağına kan geçişine neden olan kalp bölmeleri arasındaki duvarlarda görülen deliklerin başını çektiği gruptur. Kan oksijenin düşük olmasıyla karakterize olan morlukla giden hastalıklar da diğer büyük grubu oluştururlar. Tüm hastalıklar içinde kalp karıncıkları arasında yer alan bölmede gözlenen delikler, yüzde 35 oranla en sık görülen problemdir. Bunu kalp kulakçıkları arasındaki bölgedeki açıklık izlemektedir. Morarma ile giden doğumsal kalp hastalıklarının toplam sıklığı yaklaşık yüzde 15 civarındadır.
Kalp hastalıkları büyüme ve gelişmeyi nasıl etkiler? Kalp delikleri ve benzeri hastalıklar çocukta kilo alım problemlerine neden olur. Bu büyük deliklerde daha belirgin olarak görülür. Bu bebeklerde kalp yetmezliğinin tedavisinin yanında beslenme konusunda da yardımcı önlemler almak gerekir. Morarma ile giden hastalıklarda gelişme geriliği olabilir. Çocuk yaşıtlarına göre boy ve ağırlık açısında geride kalır. Motor gelişmede çok ciddi sorunlar görülmez. Zihinsel sorunlara neden olmaz.
DÜŞÜK KİLOLU OLABİLİR
Anne ve babayı kalp hastalığından şüphelendirecek durumlar nelerdir?
Yenidoğan ve küçük bebeklerde cilt, ağız içinde ve dilde görülen mavi renk veya morarma, sık soluma, beslenirken çabuk yorulma, aşırı terleme en sık görülen belirtilerdendir. Büyük çocuklarda ise yaşıtlarına göre çabuk yorulma, kilo ve büyüme problemleri bu hastalıkların belirtisi olabilir.
TANI VE TEDAVİ NE ZAMAN YAPILIR?
AĞIR kalp hastalıklarında doğum anında belirtiler olabilir. Bu hastalıkların bir kısmı çocuklarda mavi renkte cilt görünümüne neden olurken, önemli bir kısmında kalp hastalığının olduğu bile anlaşılmayabilir. Bazı çocuklarda çabuk yorulma, gelişme geriliği gibi belirtiler ön plandadır. Normal muayene sırasında duyulan üfürümler tanının konmasına yol açan en önemli bulgudur. Tedavi altta yatan kalp hastalığının tipine bağlı olarak değişik zamanlarda yapılabilir. Kalpten çıkan büyük damarların ters olması durumunda bu bebekler hayatın ilk ayında ameliyatla tedavi edilirken, bazı kalp deliklerinin tedavisi için 3-4 yaşına kadar beklenebilir. Bu kararı verirken hastalığın tipi, çocukta oluşan belirtiler ve tedavinin başarılı olma durumu göz önüne alınmalıdır.