Kalp ve Damar Cerrahı Prof. Dr. Semih Barlas, varis ile ilgili sorularımızı yanıtladı…
Varisi önlemenin yolları var mıdır?
Varisi 'önleyici' hiçbir yöntem yoktur. Zira ister yaşam-çalışma koşullarımız, ister gebelik gibi mükemmel bir olay, isterse bazı hastalıklar veya kullanımı kaçınılmaz olan bazı ilaçlar hayatımızın bir parçası olacaktır. Hepsinden önemlisi, aileden olan genetik geçiş en somut nedendir. Venöz yetmezlik ve varisler, ileri yaş hastalığı değildir. Çocukluktan yaşlılığa her dönemde görülebilirler. Sürekli topuklu ayakkabı, dar pantolon giymekten, uzun süreli güneş banyolarından ve sıcaktan kaçınmak; 'anneanne çorabı' diye bilinen eski varis çoraplarının yerine geliştirilen, kolay giyilebilen, bacağın havalanmasını bozmayan, estetik görünümlü 'kademeli basınçlı çorapları' kullanmak, varis sorununun karşımıza daha geç dönemde çıkmasını sağlayabilir.
İŞLEM 17 DAKİKA SÜRÜYOR
Varis tedavisindeki son yeniliklerden E.V.T.A. yöntemi nedir?
İster radyofrekans, isterse lazer enerjisi kullanılsın, 'ince plastik boru' olarak tanımlanabilecek bir kateter aracılığı ile varis gelişmiş hasta ven'in (toplardamar) içine 'cerrahi dışı yöntemle' ısı uygulanır. Dikiş gerektiren hiçbir kesi yapılmaz. Görüntüleme altında hedefe yöneltilen ısı, ven duvarını etkilemekte, damar büzüşüp kendi üzerine kapanır. Devre dışında kalan bu damar, vücut tarafından 8-12 ay içinde emilip yok olur. Girişim yaklaşık 9-17 dakika sürer. Yöntemin başarısı yüzde 80-90 arasında değişir.
Nasıl uygulanır?
EVTA, steril girişim ortamının bulunduğu poliklinik şartlarında veya ameliyathanede yapılır. İşlem öncesinde hasta yatağa alınır ve venöz doppler ile müdahale edilecek venin yeri, kateterin vene ilk gireceği nokta belirlenir ve cilt işaretlenir. İlk girişim noktasına lokal anestezi yapıldıktan sonra EVTA kateteri doppler kontrolu altında damara yerleştirilir. Kateterin yerinden emin olunduktan sonra lokal anestezi işlemi yapılır. EVTA kateteri ile işleme geçilir, damar duvarına ısı enerjisi verilirken kateter yavaş yavaş ilk giriş noktasına doğru geri çekilir, venin kendi üzerine büzülüşü yakından izlenir. İlk giriş noktasına kadar geri çekilen kateter, sonuçta bacaktan çıkarılır.
SADECE GÖRSELLİK DÜŞÜNÜLMEMELİ
Kimlere uygulanır? Tekrarlama ihtimali var mıdır?
Ultrason incelemesi ile bacağımızın iç yanında veya baldırın arkasında yer alan venlerde orta-ileri düzeyde kapak kaçağı olan venlerin ortadan kaldırılması, hastalığın tedavisinde önceliği oluşturmalıdır. Zira altta yatan ana neden ortadan kaldırılmadan sadece bacaktaki görsel bozukluğun düzeltilmesi, sorunun kısa sürede tekrarına yol açacaktır. Bu konudaki artan tecrübe ve vaka sayıları, orta-ileri venöz yetmezliğin saptandığı hemen her hastada EVTA'nın uygulanabileceğini kanıtlamıştır.
20 KİLODAN FAZLA YÜK KALDIRMAYIN!
İşlem öncesi ve sonrasında nelere dikkat etmek gerekir?
İşlem öncesinde, bir kalp ve damar cerrahı tarafından ayrıntılı damar muayenesi yapılmalıdır. Tanının kesinlik kazanması için kullanılan en önemli tanı yöntemi; Renkli Doppler Ultrason incelemesidir. Doppler ile sorunun nedenleri, boyutu, ven içindeki kanın akış yönü ve işlem uygulanacak damarların çapı, düz/kıvrımlı oluşları, sertliği, olası pıhtıların varlığı net olarak ortaya konmalıdır. EVTA kararının verilmesi için, doppler ultrason ile incelenen vendeki kapak yetersizliği düzeyinin 3-4 veya orta-ileri şiddetinde olması gerekir. İşlemi yaptırmaya gelen hastanın aç kalmasına gerek yoktur. EVTA yapılan hastalar, işlemden hemen sonra yürümeye başlarlar. Ayakta iken 3 ay süreyle, 20 kilodan fazla ağırlık kaldırmamak dışında her türlü sporu ve işi yapabilir, seyahat edebilirler.