Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı da olan Işık, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının dünyada 2 milyondan fazla kişiyi etkilediğini, binlerce de insanın hayatını kaybetmesine neden olduğunu aktardı.
Özellikle yaşlı bireylerle, hipertansiyon, akciğer, şeker ve kalp hastalığı olan kişilerin bu virüsten daha fazla etkilendiğine ve hastalığın bu kişilerde daha ağır seyrettiğinin bilindiğine işaret eden Işık, hastalığın, aynı zamanda kanın pıhtılaşmasını artırarak, kalp krizi, kalp kası iltihabı, ritm bozuklukları, pıhtılaşma ve emboli gibi birçok kalp damar sistemine ait komplikasyonlara neden olduğunu söyledi.
Başhekim Yardımcısı Işık, şu değerlendirmede bulundu:
"Ülkemizde özellikle kalp hastalıkları yönünden çok fazla hasta bulunmaktadır. Kalp hastalığı, Kovid-19 gibi bulaşıcı hastalıkla birleştiğinde daha ölümcül hale gelebilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü 2015'te önlenebilir olan kalp hastalıklarından kaynaklanan erken ölümlerin engellenmesi için tütün ve sigara kullanımının, sağlıksız beslenmenin, fiziksel hareketsizliğin ve alkol kullanımının önlenmesine yönelik kanıtlanmış çözümler ile ilgili olarak 'Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların Önlenmesi ve Kontrolüne İlişkin Küresel Eylem Planı' açıklamıştır. Kalp hastalıkları olan kişilerin tüm enfeksiyonlar yönünden daha fazla risk altında olduğu daha önceki dönemlerde de bilinmektedir. Bir enfeksiyon hastalığı olan Kovid-19 da bu yönden değerlendirildiğinde kronik hastalığı olan kişiler açısından önem arz etmektedir."
Bu yeni hastalığın solunum sistemi dışında, dolaşım, sindirim ve sinir sistemlerini tutabildiğinin yapılan araştırmalarla gösterildiğini dile getiren Işık, şu bilgileri verdi:
"Kovid-19'a karşı harekete geçen vücudumuzun savunma mekanizmaları virüsle savaşırken, kendi organlarımıza da hasar verebilmektedir. Koroner damar hastalığı olan kişilerde damar plaklarının yapısını bozarak kalp krizi riskini artırmakta, kalp kasını tutarak kalbin çalışma işlevine zarar verebilmektedir. Ayrıca kanın pıhtılaşmasını artırarak kan akışını bozmakta, buna bağlı tansiyon yüksekliğine sebep olabilmekte, damarlarda pıhtılaşmaya zemin hazırlamaktadır. Bu nedenlerle kalp hastalığı olan kişilerin bu hastalıktan kendilerini daha iyi korumaları gerekmektedir. Kalp hastalığı yönünden de tedavilerini aksatamamaları gerekmektedir."
KOVİD-19'DAN KORUNMAK İÇİN HERKES BU ÖNLEMLERE UYMALI
Uz. Dr. Mehmet Emirhan Işık, Kovid-19'un belirtilerinin genel olarak kırgınlık, halsizlik, bitkinlik başta olmak üzere gribal enfeksiyona benzer ancak spesifik olarak şiddetli kuru öksürük, yüksek ateş, nefes darlığı, kas ağrısı ve aşırı halsizlik olduğunu anlatarak, "Özellikle ateşli dönemde kalp ritminin artması, vücudun normalden daha fazla oksijene ihtiyaç duyması gibi nedenlerle kalp krizi riski artmaktadır. Enfeksiyonlar sırasında oluşan sıvı kayıpları, kalp hızı ve tansiyon değişiklikleriyle virüslerin salgıladığı çeşitli toksinlere bağlı olarak kalp kasında meydana gelen bozulmaya bağlı olarak kalp krizi tetiklenebiliyor." diye konuştu.
Hastalıktan korunmak için, kalp hastalığı gibi kronik hastalıkları bulunan kişilerin yanı sıra herkesin uyması gereken önlemler olduğunu aktaran Işık, bunları şöyle sıraladı:
"El temizliğine dikkat edilmelidir. Eller en az 20 saniye boyunca sabun ve suyla yıkanmalı, sabun ve suyun olmadığı durumlarda alkol bazlı el antiseptiği veya kolonya kullanılmalıdır. Antiseptik veya antibakteriyel içeren sabun kullanmaya gerek yoktur, normal sabun yeterlidir. Dışarıdan gelindiğinde hemen eller yıkanmalı, eller yıkanmadan ağız, burun ve gözlerle temas edilmemelidir. Hasta insanlarla temastan kaçınmalıdır. Özellikle 65 yaş ve üstü uygulanmakta olan sokağa çıkma yasağına mutlaka riayet edilmelidir. Evimizi ve iş yerlerimizi sık havalandırmanın yanı sıra ortak kullanılan alanların ve virüsün temas edebileceği alanların temizliğini özenli yapmalıyız. Özellikle hasta insanlarla veya çevreleriyle doğrudan temas ettikten sonra eller temizlenmelidir. Hastaların yoğun olarak bulunması nedeniyle acil bir sebep yoksa sağlık merkezlerine gidilmemeli, sağlık kuruluşuna gidilmesi gereken durumlarda diğer hastalarla temas en aza indirilmeli, maskesiz asla çıkılmamalıdır."
"KOVİD-19 ALACAĞIMIZ ÖNLEMLERDEN DAHA GÜÇLÜ DEĞİLDİR"
Işık, maske kullanımının doğru şekilde yapması, maskelere el sürmemeye özen gösterilmesi gerektiğini belirterek, öksürme veya hapşırma sırasında burun ve ağzın tek kullanımlık kağıt mendil ile örtülmesini, kağıt mendilin bulunmadığı durumlarda ise dirseklerin içinin kullanılmasını önerdi.
Bugünlerde hareket kısıtlılığı yaşandığına işaret eden Işık, sözlerini şöyle tamamladı:
"Bu nedenle evimizde de olsa kalp sağlığı açısından mutlaka egzersizlere devam etmeli, ev içinde yürüyüşler yapmalıyız. Unutulmamalıdır ki kalp açısından hareketsizlik önemli bir risk faktörüdür. Ayrıca egzersizin bağışıklık sistemine hücresel onarım, hücre üretimi ve hastalıklarla savaşmanıza yardımcı olan bağışıklık hücreleri üretme gibi faydaları vardır. Uyku düzenimize ve beslenmemize dikkat etmeli, kilo aldıracak tüm gıdalardan uzak durmalıyız. Meyve sebze tüketimini mutlaka artırmalı ve bol sıvı tüketmeye dikkat etmeliyiz. Çiğ veya az pişmiş hayvan ürünleri yemekten kaçınılmalıdır.
İyi pişmiş yiyecekler tercih edilmelidir. Kalp sağlığımız açısından hekimlerimizin önerdiği reçeteli ilaçları uygun şekilde kullanmalıyız. Sigara kullanımından sadece bu dönemde değil, tüm yaşamımız boyunca kaçınmalıyız. Sigaranın bu hastalık seyrinde kötüye gidişin önemli nedenlerinden biri olduğu tüm sağlık otoritelerince kabul edilmektedir. Son olarak belirtmek isterim ki bu hastalıktan korunmanın en önemli yolu sosyal izolasyon kurallarına uymak ve temastan kaçınmaktır. Evde geçireceğimiz bu değerli vakitleri iyi değerlendirmek gerekir. Bizler sizin sağlığınız için işimizin başındayız. Siz değerli halkımızın da kurallara tam olarak uyması bu hastalığı yenmemizde biz sağlık çalışanlarına en büyük destek olacaktır. Kovid-19 alacağımız önlemlerden daha güçlü değildir."
