Kan dolaşımında üç tane ana hücre grubu bulunur. Eritrositler yani kımızı kan hücreleri oksijen ve karbondioksitin taşınmasından sorumludur. Hemoglobin molekülü eritrositlerin içerisinde yer alır. Ve bu molekül oksijeni bağlayarak akciğer ve diğer dokular arasında taşıma görevini üstlenir. Hemogram nedir, testte nelere bakılır ve kan sayımı değerleri kaç olmalıdır gibi soruların cevabını aşağıdaki haberimizde başlıklar altında inceleyeceğiz.
Hemogram Nedir?
Hemogram, kandaki hücre sayısını ve oranları tespit etmek için kullanılır. Kan dolaşımındaki hücreler kemik iliğinde üretilir. Bundan sebep, dolaylı olarak kemik iliğinin değerlendirilmesini sağlar.
Hemogram ne için yapılır, hemogram ne işe yarar sorularını şöyle cevaplayalım:
Hemogram testi, genel sağlık durumu, tedavinin etkisi veya hastalık süreci ile ilgili bilgi almak amacıyla kullanılır. Ayrıca enfeksiyon ve inflamasyon, lösemi ve diğer kanserler, kemik iliği hastalıkları, anemi, otoimmün hastalıklar, Akdeniz anemisinin de içinde bulunduğu talasemiler gibi hastalıkların tanı aşamasında yönlendiricidir.
Hemogram Testi Nasıl Yapılır?
Hemogram testi için kişiden alınan kana ihtiyaç vardır. Kan alma işleminin aç karnına yapılması şart değildir. Hastadan alınmış olan kan örneği, analiz için oda sıcaklığında 10 saate kadar dayanabilirken, saklama işlemi buzdolabında olduğu takdirde 18 saate kadar dayanabilir. Mor kapaklı tüplerde EDTA adı verilen bir madde bulunur ve bu madde kanın tüp içinde pıhtılaşmasını engeller.
Alınan kanın bir bölümü parçalanarak hemoglobin molekülünün hücre dışına çıkması sağlanır. Kanın diğer kısmında sadece seyreltme işlemi uygulanır ve hücrelerin sayımı yapılır. En son aşamada sayım ve hesaplama işlemleri, kan sayımı cihazlarında otomatik olarak yapılır.
Hemogram Testinde Nelere Bakılır?
RBC: Kırmızı Kan Hücresi Sayısı
MCV: Ortalama Eritrosit Hacmi
HB: Hemoglobin
HCT: Hematokrit
RDW: Ortalama Eritrosit Dağılım Genişliği
MCH: Ortalama Eritrosit Hemoglobini
MCHC: Ortalama Eritrosit Hemoglobin Konsantrasyonu
WBC: Beyaz Kan Hücresi Sayısı
PLT: Trombosit Sayısı değerlerine bakılır.
Hemogram Sonuçları Ne Anlama Gelir?
RBC (Kırmız Kan Hücresi Sayısı): Otomatik kan sayımı makinelerinde erişkenlerin normal RBC değeri, 3,8- 5,3 milyon/ ml arasındadır.
MCV (Ortalama Eritrosit Hacmi): Kırmızı kan hücresinin normal hacmi 80- 100 fl arasındadır. Anemi hastalığının sınıflandırılmasında hacimdeki artış ya da azalma tespit edilmesi önemlidir. Demir eksikliği anemisi ve talasemi hastalığında eritrositlerin hacmi küçülmüş; folik asit ya da B12 eksikliğine bağlı olarak oluşan anemilerde eritrosit hacmi üst sınır olarak saptanır.
Hemoglobin (HB) ve Hematokrit (HCT): Ortalama hemoglobin değeri 11,7- 15,5 g/dl'dir. Hemoglobin değeri erkeklerde 13 g/dl, kadınlarda 12 g/dl olmalıdır.
Hematokrit değeri RBC ile MCV'nin çarpılması ile hesaplanır. Erişkin bireylerde normal olan HCT değeri% 35- 45 arasındadır.
RDW (Ortalama Eritrosit Dağılım Genişliği): Demir eksikliği anemisinde bu değer artmış olarak bulunur. Talasemi taşıyıcılarında normal olarak bulunur.
MCH (Ortalama Eritrosit Hemoglobini: Normal 30- 34 pikogram arasındadır. Demir eksikliği anemisinde ve talasemide düşük olarak bulunmaktadır.
MCHC (Ortalama Eritrosit Hemoglobin Konsantrasyonu): Normal değer % 30- 36 arasındadır. Eritrosit büyüklüğü ne olursa olsun şekli değişmedikçe hemoglobin miktarı % 30- 36 arasındadır.
WBC (Beyaz Kan Hücresi Sayısı): Normal lökosit sayısı 4,400- 11.000/ mm küp arasındadır.
PLT (Trombosit Sayısı): Normal olan trombosit sayısı 150.000- 400.000/ ml arasındadır. Fiziksel stres, egzersiz, travma ve enfeksiyon olması durumunda, trombosit sayısı geçici süreliğine 450.000- 600.000 arasında değişebilir.
Kan dolaşımındaki trombositlerin tüketildiği damar içi pıhtılaşmada, savunma hücrelerinin trombositlere saldırması durumunda ya da kemik iliği üretiminin baskılanması halinde sayı 400.000'in altına düşebilmektedir. Trombosit sayısı 50.000'in altına düşerse vücudun farklı bölgelerinde kanamalar olabilir.
Yukarıda belirtilen değerler, hemogram testi normal değerlerini göstermektedir. Bu değerler arasında değerler sahip olunması korkulacak bir durum olmadığını gösterir.
Hemogram WBC Nedir?
WBC (White Blood Cell); beyaz kan hücrelerinin sayılmasıdır. Bu hücreler vücudun enfeksiyonlarla savaşmasında önemli rol üstlenirler. Lenfosit, nötrofil, bazofil, eozinofil, monosit gibi türler beyaz kan hücrelerinin türleridir. Hemogram testinde bütün bu hücrelerin ayrı ayrı değerleri ve yüzdelik oranları belirtilir.
Çocuklar İçin Hemogram Testi
Çocuklarda tam kan incelemesi rutin bir inceleme yöntemi değildir. Hekimin ihtiyaç duyduğu zamanlarda tetkik yapılır. Çocuklarda normal seyreden hemogram değer aralıklarını aşağıdaki gibi gösterebiliriz:
Prematüre: 9.0- 30.0 K/ mm3
0-1 ay: 9.4- 34.0 K/ mm3
2-12 ay: 5.0- 19.5 K/ mm3
1-3 yaş: 6.0- 17.5 K/ mm3
4-5 yaş: 5.5- 15.5 K/ mm3
6-15 yaş: 4.5- 15.5 K/ mm3
