Covid 19 isimli virüsün yol açtığı hastalık tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Hastalığın tedavisi ve vücutta ne tür hasarlara yol açtığı tam olarak bilinmemektedir. Tüm dünya hastalığın tedavisinde aciz kalmıştır. Vücudun savunma mekanizmalarının kuvvetli olması hastalığın da hafif atlatılmasını sağlar. Aslında virüslerin yol açtığı hastalıklarda vücudun savunma mekanizmalarının güçlü olması çok önemlidir. Bize son zamanlarda birçok hasta Covid-19 için kök hücre tedavisini sormaktadır. Özellikle yoğun bakımda yatmak zorunda kalan hastalarda kök hücre tedavisi uygulanmaya başlanmış ve olumlu sonuçlar alınmıştır. Kök hücre birçok hastalıkta da denenmekte ve bununla ilgili birçok çalışma yapılmaktadır. Bu durum, ileriki yıllarda birçok hastalık için umut kaynağı olabilir.
ORGANLARI OLUŞTURAN HÜCRELERE DÖNÜŞME KABİLİYETİ VAR
PEKİ kök hücre nedir? Kök hücre, vücudumuzdaki organları oluşturan tüm hücrelere dönüşme yeteneğine sahip olan hücrelerdir ve hasarlı dokuları onarabilme yeteneğine sahiptirler. Ben size bu yazımda embriyonik ve yetişkin kök hücrelerden bahsetmek istiyorum... Embriyonik kök hücre, birden fazla hücre türüne dönüşebilir. Yetişkin tip kök hücre ise gelişmiş organlarda bulunur ve sadece bulunduğu organa ait hücre üretir, başka hücrelere dönüşmez. Erişkin tüm dokularda, o dokunun bütünlüğünü ve devamlılığını sağlamak için doku hücresinin küçük bir yüzdesi kadar erişkin kök hücresi bulunur. Kök hücreler hasar gören dokularımızı onarmak ve rutin olarak ölen diğer tüm hücrelerin yerine yenilerini yapmak ile görevlidir.
AMAÇ BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİRMEK HASARLI DOKULARI ONARMAK
COVID-19 her ne kadar öncelikle akciğerleri etkileyen bir hastalık olarak görülse de zaman geçtikçe virüsün beyinde, karaciğerde, kalpte ve diğer organlarda tahribat yaptığı görülmüştür ve bununla ilgili makaleler yayınlanmaya başlamıştır. Şu andaki bilgimize göre Covid-19 en çok akciğere yerleşmekte ve akciğerlerde yapmış olduğu tahribat sonucunda hastaların solunum makinesine bağlanmasına sebep olmaktadır. Son zamanda kalp ile ilgili kalıcı tahribatlar ve beyin ile ilgili görme kaybı, delirium tablosu, şuur kayıpları hastalarda sıkça görülmeye başlanmıştır. Ayrıca karaciğerde ve diğer organlarda da tahribat yaptığı bildirilmeye başlanmıştır. Tabii ki vücut direnci yüksek olan hastalar bu hastalığı çok daha kolay atlatmakta ve hatta bazı hastalar atlattığını tesadüfen öğrenmektedir. Özellikle ağır vakalarda kök hücre uygulaması hekimler ve hastalar için umut kaynağı olmuştur. Covid-19 hastalığını ağır geçiren hastalara uygulanan kök hücrenin amacı, bağışıklık sistemini güçlendirme, hasarlı dokuları onarma ve aşırı vücut reaksiyonunu yok etmektir.
KÖK HÜCREYİ ARTIRAN BİTKİLER
SON yıllarda yapılan çalışmalarda bazı bitki özlerinin kök hücre salınımını aktive ettiği tespit edilmiştir. Vücut içinde kök hücre ne kadar çok salınırsa vücudun onarımı ve savunma mekanizması o kadar kuvvetli olur ve kaliteli yaşlanırız. Tabii ki tüm hastalıklara karşı dirençli oluruz. Bu bitkilere örnek verecek olursak; kır iğdesi, mavi-yeşil algler, aloe, kabarcıklı alg, panax notoginseng vb. Bitkilerde elde edilen özlerin kemik iliğinde kök hücre salınımını artırdığına dair çalışmalar vardır.
PROF. DR. SERDAR DAĞ&YEŞİM ALKAN