Mevvâk kimdir? Mevvâk biyografisi...

Hayatına dair fazla bilgi yoktur

Eserleri. 1. et-Tâc ve'l-iklîl ʿalâ (bi-şerḥi) Muḫtaṣarı Ḫalîl. Halîl b. İshak el-Cündî'nin Mâlikî fıkhının temel metinlerinden olan el-Muḫtaṣar'ına yazılmış en yaygın şerhlerden biridir; Hattâb'ın Mevâhibü'l-celîl adlı şerhiyle birlikte basılmıştır (Kahire 1328-1329, 1331). Müellif el-Muḫtaṣar'ın diğer şerhlerinde görülmeyen bir metot izlemiş, asıl metnin ibaresini verdikten sonra izahına geçmeyerek zikredilen görüşe uygun veya aykırı diğer görüşleri kaynaklardan olduğu gibi nakletmiş, bazan da sonunda kendi itirazlarına yer vermiştir. Bedreddin el-Karâfî kimseye atıfta bulunulmayan ifadelerin de müellife ait olabileceğini belirtir. Ahmed Bâbâ et-Tinbüktî, İbn Gāzî'nin el-Muḫtaṣar'a yazdığı şerhte önemli ölçüde Mevvâk'ın eserine dayandığını ve onun anlaşılması zor yerlerini açıkladığını söyler. Muhtasar geleneğinin ortaya çıkmasından önceki Mâlikî kaynaklarına dönülmesini teşvik eden Fas Sultanı Mevlây Muhammed'in (ö. 1240/1824-25) medrese öğretiminde esas alınacak metinleri belirleyen ve Halîl b. İshak'ın el-Muḫtaṣar'ının ancak bir şerhle birlikte okunmasına müsaade eden fermanında andığı beş şerhten biri de et-Tâc ve'l-İklîl'di (Ṭabaḳu'l-erṭâb, neşredenin girişi, s. 57). Mevvâk'ın eserinde lafız tahlillerinden çok mezhebin temel kaynaklarından nakillerde bulunması bu tercihte etkili olmuş görünmektedir. Mevvâk el-Muḫtaṣar'a ayrıca bundan daha küçük bir şerh yazmıştır. 2. Sünenü'l-mühtedîn fî (ilâ) maḳāmâti'd-dîn (Fas 1314). Fâtır sûresinin 32. âyetinin tefsiri olup müellifin fıkıh, fıkıh usulü, tasavvuf ve diğer konulardaki geniş bilgisini yansıtmaktadır. 3. Fihrist. Ahmed Bâbâ et-Tinbüktî talebesi Ahmed ed-Dükūn'un ondan bu eseri rivayet ettiğini kaydeder (Neylü'l-ibtihâc, I, 136). 4. el-Furûḳ (Ebû Ca'fer Ahmed b. Ali el-Belevî, s. 190).

Ahmed b. Yahyâ el-Venşerîsî Kuzey Afrika ve Endülüs Mâlikî ulemâsının fetvalarını derlediği el-Miʿyârü'l-muʿrib adlı eserinde Mevvâk'ın da birçok fetvasına yer vermiştir.

Kaynak: TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLAM ANSİKLOPEDİSİ

BİZE ULAŞIN
SON DAKİKA