Bu dönemde Basra ve çevresinde tarlalarda, tuzlalarda ve diğer ağır işlerde çok sayıda zenci köle çalıştırılıyordu. Son derece kötü hayat şartları içinde çalışan zenciler istismara müsait durumda idiler. Muhteris bir şahıs olan Ali b. Muhammed zenci köleleri, iyi yaşama şartları temin edeceğini vaad ederek çevresinde toplamayı başardı. Kâfi derecede kuvvetlendiğine kanaat getirince de 15 Şevval 255 (26 Eylül 869) tarihinde isyan etti. Zenci köleleri kışkırtarak efendilerini hapsettirip mallarına el koydurmak suretiyle duruma hâkim oldu. Taraftarlarının sayısı süratle artıyordu. Tuzlaların ortasında Muhtâre adı verilen yeni bir merkez kurdu. Bundan sonra komşu şehir ve köyleri yağmalamaya başladı. 19 Haziran 870'te Übülle'yi zaptederek halkını kılıçtan geçirdi. Yeni kölelerin katılmasıyla biraz daha kuvvetlenerek İran'ın güneybatısını ve bu bölgede yer alan Ahvaz'ı aldı. Bir yıl sonra Basra'ya girerek şehri yağmalattı. Halifenin gönderdiği kuvvetler birbiri arkasına mağlûp ediliyordu. 878 yılında eski ordugâh şehri Vâsıt düşünce Bağdat'ı tehdit etmeye başladı. Halife Mu'temid'in kardeşi ve nâibi Muvaffak büyük masraflar yaparak âsi zencilere karşı harekete geçti ve 881 yılı başlarında zencileri zaptettikleri yerlerden çıkararak Muhtâre'ye çekilmeye mecbur etti. Muvaffak, Ali b. Muhammed'e eman ve para vermeyi teklif ettiyse de o bu teklifi kabul etmedi. Bunun üzerine iki yıl kadar devam eden uzun bir muhasaradan sonra 11 Ağustos 883'te Muhtâre teslim oldu. Aynı yılın kasım ayında Ali b. Muhammed yakalanarak idam edildi ve cesedi Bağdat'ta halka teşhir edildi.
Ali b. Muhammed zenci köleleri kötü hayat şartlarından kurtaracağını vaad etmesine rağmen neticede onların durumunda herhangi bir değişiklik olmamış ve bu vaadler bir istismardan öteye geçmemiştir.
Kaynak: TÜRKİYE DİYANET VAKFI İSLAM ANSİKLOPEDİSİ