Sözlükte, "bir iş yapan, işçi, zanaatkâr; mızrağın üst kısmı" gibi mânalara gelmektedir. Bu kelime Kur'an ve Sünnet'te hem sözlük hem de terim anlamlarında kullanılmıştır. Âmil Kur'ân-ı Kerîm'de daha çok iyi veya kötü amel işleyenlerle ilgili olarak geçmekte (bk. Âl-i İmrân 3/136, 195; Hûd 11/121; el-Mü'minûn 23/63), ayrıca zekât işlerinde çalışan memur anlamında zikredilmekte ve âmillerin zekâttan pay alacakları belirtilmektedir (bk. et-Tevbe 9/60). Hadislerde ise genel olarak idareci ve özellikle vergi tahsildarı mânasında kullanılmaktadır. Bunun yanında hadislerde hemen hemen aynı anlamda olmak üzere arîf, âşir, câbî, emîn, hâzin, sâî ve musaddık kelimelerinin kullanıldığı da görülmektedir (bk. Wensinck, el-Muʿcem, ilgili maddeler). Ayrıca mudârebe* şirketinde bilfiil çalışan kimseye mudârib dendiği gibi âmil de denmektedir.
Kaynak: Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi