Milyonlarca liralık altınların takıldığı düğünler bir gelenek halinde devam ediyor. Buna rağmen aileler kız tarafının yüz binlerce liralık altın talebini karşılamakta zorlanıyor. Aşiretler ise bunu önlemek için sınırlama getirdi. Öteyandan halat sistemi denen ve düğünlerde takılan hediyelerin ise sonu yok. Bu sayede kalabalık düğünlerde milyonlarca lira para ve kilolarca altın takılıyor. Çiftlere kalan bu para sayesinde gençler rahatça evlerini ve düzenlerini kurabiliyor.
BAŞLIKTA SABİT TARİFE
Van, Hakkari, Irak ve İran'da 1 milyona yakın nüfusu olan Ezdinan aşireti reisi Salih Özbek kız tarafının istediği altınlarda aşiret içinde sabit bir rakam kararı aldıklarını aktardı. Özbek "Biz başlık parasında altın meselesini çözmek için 30-40 toplantı yaptık sonunda istenecek altın miktarını sabitledik. Son bir yıldır bu kural uygulanıyor. Kız tarafı 8 yarım, bir tam, 15'er gram iki bilezik, küpe takımı, iki yüzük ve 1 saatten başka bir şey istemeyecek. Aynı zamanda kuaför ve gelinlik masrafları da en alt düzeyde tutulacak. Bu bizim aşiretimizin kuralı diğer aşiretler de yavaş yavaş benzer sisteme geçmeye başladı ve bizi örnek alıyorlar. Öteki türlü aileler sınırsız istekte bulunabiliyor. Gelin ve damadın evini de aileler ortak yapıyor. Öteyandan biz 18 yaş altı evliliğe asla izin vermiyoruz" dedi.
İMECE USULÜ EVLENME
Kadim Aşiretler Federasyonu Genel Başkanı Rasim Aslan ise düğünlerde takılan milyonlarca liralık takıların güzel bir gelenek olduğunu bu sebeple gençlerin borçsuz evlenebildiğini aktardı. Aslan "Bizim düğünden sonra halat dediğimiz bir gelenek var. Bu gelenek sayesinde düğünlerimizde milyonlarca liralık altın ve takı takılıyor. Zarf usulü herkes istediği miktarda hediyesini gelin ve damada sunuyor. Aşiret reisleri de evlenen kişiye 60 bin lira bile takabilir. Bu sayede evlenen gençler borçsuz şekilde evlerini, arabalarını alıyorlar; bu gelenekten memnunlar. Düğünlerimizde bu kadar yüksek rakama ulaşılmasının sebebi kalabalık olmamız. Bu gelenek sayesinde gençler imece usulü evlenmiş oluyor. Bizim geçtiğimiz gün gerçekleşen düğünümüzde 4000-5000 kişi vardı. Bu yüzden milyonlarca liralık hediye geldi" ifadelerini aktardı.
"KUYUMCUDA AYRILANLAR OLDU"
Şehrin merkezinde kuyumculuk yapan Abdullah Ölmez kuyumcuların bu gelenekten memnun olduklarını söyledi. Rakamların ailelere göre değiştiğini ifade eden Ölmez "Doğu'da altın kültürü Batı'dakine göre daha fazla. Burada ortalama bir düğünde 120 gram bilezik, bir set, kemer ve saat alınır. Yani yaklaşık damat tarafı 300 – 400 bin lira geline altın takar. Ama tabii ki durumu olanlar çok daha fazlasını yapar. Bir altın kemer 600 bin hatta 1 milyona kadar çıkabiliyor. Kolyeler 300 400.000'den başlayıp 1 – 1.5 milyon liraya varıyor. Düğünde 4-5 milyon geldiği için bu rakamlar aileleri zorlamıyor. Öte yandan bu altın meselesi yüzünden kuyumcuda ayrılan çiftler oldu. Yine de bu gelenekten vazgeçilmiyor. İnsanlar borca girip gelip buradan aldıklarını düğünden sonra yine burada bozduruyorlar veya düğün öncesi kiralama talepleri ile geliyorlar" şeklinde konuştu.
"BU BİZİ ZORLUYOR"
Kuyumcuda erkek kardeşi için alışveriş yapan Erdem Bartun "Benim erkek kardeşim evlenecek. Biz bugün kuyumcuya kız tarafının taleplerini almak için geldi. Bazı aşiretler sınırlama getirdi ama biz de devam ediyor. 250.000 liralık altın aldık ve bu tabii ki bizi zorluyor. Bu geleneğin değişmesini istiyorum. Bu gelenek yüzünden evlenemeyen çiftler oluyor" ifadelerini kullandı.
