Nüfus ve vatandaşlık işleri müdürlüğü geçtiğimiz günlerde Türkiye'de yaşayan vatandaşların soy ağaçlarını çıkartmış ve E-devlet üzerinden sisteme koymuştu. Saatler içerisinde milyonlarca vatandaşın hücum ettiği e-devlet yoğunluğa dayanamayarak çökmüştü. Peki milyonlarca vatandaşın merak ettiği soy ağacı nedir? Alt üst soy ağacı önemli midir? E-devlet üzerinden yayınlanan alt üst soy ağacıyla ilgili tüm detaylar.
Soy ağacı olarak bilinen, bir başka ismi de aile ağacı olan bu kavram, belirli bir kişinin soyundan olan tüm kişileri, ya da bilgilerine ulaşabildiği tüm akrabalarını gösteren bir çizelge türüdür. Kişiden büyüklerine ve atalarına doğru gidilen bu çizelge türünde, belirlenmiş kişi en altta olacak şekilde, tüm büyükleri ve büyüklerinin eşleri, onların çocukları, ailenin en büyükleri ve ataları yukarılarda olacak şekilde çizilmektedir. Bu görüntü de, dallanarak ilerlediği ve genişlediği için bir ağaca benzemektedir. Bu nedenle de, bu çizelgeye soy ağacı denilmektedir.
Eğer, belli bir kişinin soyundan gelenler araştırılmakta ise, bu sefer de belirlenmiş kişi çizelgenin tepesinde, kendinden sonra gelen nesiller ve tüm akrabaları ise dallanarak genişlemekte ve aşağılara doğru çizilmektedir. Bu ağaç tipinde de, üst bölüm dar, ancak alt bölüm oldukça geniştir.
Soy ağaçlarının genelinde, en eski nesiller yukarı bölümde ve bununla birlikte daha yeni nesiller de aşağılarda çizilerek gösterilmektedir. Yani, yukarıda anlatılan birinci tip soy ağacı, en yaygın olarak kullanılan soy ağacıdır. Ancak, temelde ayrılan bu tiplerin dışında, soy ağaçlarının kendi içinde bazı çeşitleri de vardır. Bu çeşitler, genellikle ihtiyaca ya da meraka göre ortaya çıkmıştır.
Örneğin, ailenin tüm üyeleri değil de, sadece aynı soy adını taşıyan aile fertlerinin olduğu soy ağaçları ortaya çıkartılabilmektedir. Yine benzer şekilde, bir hanedanın soy ağacı çıkartılırken, yalnızca büyük ve önemli rütbelere sahip sülale üyeleri soy ağacında kendine yer bulabilmektedir. Yani, ilk bahsedilen soy ağacı türleri, soy ağacının temeldeki farklılık çeşidine ve kağıt üzerindeki yayılma cinsine göre değişmekteyken, burada anlatılan türler tamamen içerik bakımından farklılık arz etmektedir.
Tarihteki en uzun soy ağacı ise, Çinli filozof ve eğitmen Konfüçyus'un soy ağacıdır. Söz konusu ağaç, toplam 80 nesil içermekte ve 2 milyon kişiyi barındırmaktadır. 1998 yılında, bu ağacı yeniden çizmek için çalışmalar başlatılmış, uluslararası nitelikte olan bu girişimde toplam 450 dal ele alınmak istenmiştir. Gelinen en son noktada, elde edilen son veriler ile birlikte, 2009 yılında Konfüçyus Soybilim Derleme Komitesi tarafından açıklanan çalışma çıktıları, ünlü filozofun 2560. doğum günü anısına yayımlanmıştır.
